نی یا نهاد حمایت‌کننده‌ی رسانه‌های آزاد افغانستان به بازداشت روح‌الله سنگر، یکی از خبرنگاران محلی در ولایت پروان واکنش نشان داده و می‌گوید که افزایش خشونت‌ها از سوی حکومت سرپرست در برابر خبرنگاران در چند روز گذشته نگران کننده است. این نهاد با نشر بیانیه‌ای از بازداشت‌های اخیر خبرنگاران ابراز نگرانی کرده و گفته است که طی چند روز گذشته جامعه‌‌ی رسانه‌ای در افغانستان گواه اوج‌گیری رفتارهای غیراصولی در برابر خبرنگاران در نقاط مختلف کشور بوده است. در ادامه آمده است: «نی حمایت کننده‌‌ رسانه‌های آزاد افغانستان از وضعیت پیش‌آمده در برابر خبرنگاران نگران بوده و می‌خواهد تا این وضعیت به ‌حالت عادی برگردد.» این نهاد خواستار رهایی آقای روح‌الله سنگر می‌باشد و تاکید بر استقلالیت کار خبرنگاری و عدم تشبث در فعالیت رسانه‌های آزاد افغانستان را دارد. نی از کمیسیون بررسی تخلفات و شکایات رسانه‌ای خواسته است تا در این زمینه از صلاحیت‌های قانونی‌اش استفاده کرده و از بازداشت خودسرانه خبرنگاران جلوگیری کند. باید گفت که نیروهای استخبارات حکومت سرپرست روز (یک‌شنبه، ۲۶ قوس) روح‌الله سنگر، خبرنگار محلی تلویزیون طلوع در پروان را  هنگام تهیه گزارش در ریاست حج و اوقاف این ولایت بازداشت کرده‌اند. هرچند مسوولان محلی در این ولایت بازداشت این خبرنگار را تایید کرده‌اند، اما در مورد دلیل آن چیزی نگفته‌اند. این در حالی است که در چند روز اخیر نیروهای حکومت سرپرست عبدالرحیم محمدی، خبرنگاران تلویزیون تمدن در قندهار و ضمیر ظهیر خبرنگار محلی در پروان را بازداشت کرده‌اند. در کنار این، سلطان‌علی جوادی، مدیر مسوول رادیو نسیم در دایکندی نیز از سوی دادگاه به یک سال زندان محکوم شده است. همچنین در بخش از بیانیه، نهاد حمایت‌کننده‌ی رسانه‌های آزاد افغانستان خواستار وضاحت در مورد قضایای اخیر بوده تا خبرنگاران، رسانه‌ها و نهادهای حامی خبرنگاران از این خلای اطلاعاتی بیرون شوند.

ریچارد بنت،‌ گزارشگر ویژه حقوق‌‌بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان از آزادی ندا پروانی، ژولیا پارسی و اعضای خانواده‌ی آن‌ها از زندان حکومت سرپرست، استقبال کرده است. آقای بنت شب گذشته (دوشنبه، ۲۷ قوس) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود بازداشت فعالان مدنی و حقوق زن را «خودسرانه» خوانده و نوشته است: «آن‌ها هرگز نباید زندانی می‌شدند.» گزارشگر ویژه حقوق‌‌بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان تاکید کرد: «من همچنان خواهان آزادی فوری مدافعان حقوق‌بشر، کارکنان سازمان‌های غیردولتی، روزنامه‌نگاران و دیگرانی هستم که به‌دلیل دفاع از حقوق‌بشر به‌طور خودسرانه بازداشت شده‌اند.» این در حالی است که نیروهای حکومت سرپرست ندا پروانی، از زنان معترض و همسرش را پنج روز پیش، از زندان آزاد کرد. همچنین منابعی از میان زنان معترض روز گذشته به رسانه گوهرشاد گفته بود که ژولیا پارسی، یکی دیگر از زنان معترض نیز همراه با پسرش از زندان حکومت سرپرست آزاد شده است. باید گفت که نیروهای استخبارات حکومت فعلی ندا پروانی را در ۲۸ ماه سنبله و ژولیا پارسی را در پنجم ماه میزان از کابل بازداشت کرده بودند. در حال حاضر دو فعال حقوق زن از جمله منیژه صدیقی و پریسا آزاده در زندان حکومت سرپرست به‌سر می‌برند.

منابع محلی از ولایت بلخ می‌گویند که یک زوج جوان در ولسوالی چمتال این ولایت از سوی افراد مسلح ناشناس به شکل فجیع به قتل رسیده‌‌اند. یک منبع در صحبت با رسانه گوهرشاد گفت که این رویداد در روستای «امام صاحب» از مربوطات ولسوالی چمتال ولایت بلخ رخ داده است. منبع تاکید کرد که افراد مسلح ناشناس حوالی ساعت ۷:۰۰ شام (یک‌شنبه‌، ۲۶ قوس) به خانه‌ی‌ این زوج جوان یورش برده و آنان را تیرباران کرده‌اند. منبع افزود که این زوج جوان فرزندی نداشته و در یک خانه تنها زندگی می‌کردند. به گفته‌ی منبع، آنان از چهار سال پیش باهم ازدواج کرده بودند. منبع در مورد هویت این زوج جزییات ارائه نکرده و می‌گوید که آنان افراد عادی بوده و در این روستا دُکان داشته‌اند. تا اکنون دلیل و انگیزه‌ی قتل این زوج جوان مشخص نیست. مسوولان محلی حکومت سرپرست در مورد این قتل تا اکنون چیزی به رسانه‌ها نگفته‌اند. باید گفت که پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، قتل‌های مرموز زنان و جوان در در سراسر کشور افزایش کم‌پیشینه یافته است. ارتباط با جناج‌های مختلف سیاسی، بیماری‌های روانی، خصومت شخصی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی این قتل‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.

همزمان با روز جهانی مهاجران، نمایشگاه سه روزه‌ی صنایع دستی زنان امروز (دوشنبه، ۲۷ قوس) در ولایت هرات در غرب افغانستان با حضور زنان و تجارت‌پیشه‌ها آغاز شده است. حسن احمدزی، یکی از مسوولان موسسه‌ی «ودان» گفت که نمایشگاه صنایع دستی زنان با اشتراک ۴۰ تن از زنان گشایش یافت و برای دو روز دیگر نیز ادامه خواهد داشت. آقای احمدزی تاکید کرد، بیشتر زنانی که صنایع دستی شان در این نمایشگاه به نمایش در آمده است، از پاکستان و ایران به افغانستان بازگشته‌اند. او افزود که در این نمایشگاه، صنایع دستی زنان شامل خامک‌دوزی، قالین‌ دست‌باف، کیف و سایر اشیاء تولیدشده توسط زنان، به نمایش گذاشته شده است. از سویی هم، بهناز سلجوقی، رییس اتاق تجارت و صنایع زنان در زون غرب می‌گوید که برگزاری همچو نمایشگاه‌ها می‌تواند در توانمندسازی زنان تجارت‌پیشه در هرات کمک به سزای داشته باشد. او گفت که زمینه تجارت برای خانم‌ها در هرات فراهم بوده و تعداد زیادی از زنان هم اکنون سرگرم تجارت در این ولایت در بخش‌های مختلف می‌باشند. همچنین زنانی که در این نمایشگاه اشتراک کرده‌اند، از برگزاری چنین نمایشگاه‌های استقبال کرده نموده و می‌گویند که این نمایشگاه فرصت خوبی برای افزایش ظرفیت و توانمندی آنان است. حبیبه ظریفی یکی از زنانی که از ایران اخراج شده، می‌گوید که پنج ماه است که خامک‌دوزی می‌کند و اکنون آثار خود را در این نمایشگاه به نمایش گذاشته است. وی تاکید کرد که برگزاری چنین نمایشگاه‌ها فرصت خوبی برای نمایش توانایی‌های زنان افغانستان است. باید گفت که چنین نمایشگاه‌های صنایع دستی زنان در حالی برگزار شده است که حکومت سرپرست کار زنان را ممنوع کرده‌اند و محدودیت‌های گسترده بر حقوق و آزادی‌های آنان وضع کرده‌اند. همچنین دختران و زنان از رفتن به مکتب و دانشگاه‌ها نیز منع شده‌اند.

منابع از میان زنان معترض می‌گویند که ژولیا پارسی، فعال حقوق زنان افغانستان بعد از حدود سه ماه بازداشت، از زندان حکومت سرپرست آزاد شده است. منبع در صحبت با رسانه گوهرشاد گفت که خانم پارسی امروز (دوشنبه، ۲۷ قوس) همراه با کودک‌شان از زندان حکومت فعلی آزاد شده است. منبع گفت که ژولیا پارسی اجازه صحبت با رسانه‌ها را ندارد. هنوز اطلاعات دقیق درباره‌ی وضعیت صحی خانم پارسی در دست نیست. به گفته‌ی منبع، تمام فعالان حقوق بشر و حقوق زنان که از زندان حکومت سرپرست آزاد می‌شوند، وضعیت روحی و روانی وخیم بوده و نیاز به تداوی دارند و خانم پارسی نیز از جمله آنان به شمار می‌رود. نیروهای استخبارات به تاریخ ۵ میزان سال جاری ژولیا پارسی، یکی از رهبران زنان معترض را همراه با فرزندش از خانه‌‌شان در منطقه‌ قلعه فتح‌الله شهر کابل بازداشت کرده‌ بودند. همچنین فوزیه کوفی، عضو مجلس نمایندگان حکومت یپشین در حساب کاربری ایکس خود نوشته است: «مطمئنم که زندان، اراده شما و هم‌رزمان شما را برای مبارزه قوی‌تر ساخته است.» مسوولان در حکومت فعلی تا کنون در این مورد چیزی نگفته‌اند. این در حالی است که حدود سه روز پیش ندا پروانی همراه با همسرش پس از حدود سه ماه از زندان حکومت فعلی آزاد شده است. حکومت فعلی پیش از این هم بارها زنان معترض را بازداشت و زندانی کرده است. در حال حاضر دست‌کم دو زن معترض دیگر هر یک منیژه صدیقی و پریسا آزاده در زندان‌های حکومت فعلی به‌سر می‌برند.

همزمان با روز جهانی مهاجران، ملا محمدحسن آخوند، رییس‌الوزرای حکومت سرپرست می‌گوید که «سازمان‌های جهانی و کشورها» از اخراج اجباری مهاجران افغان و ظلم بر آنان از سوی «کشورهای همسایه و جهان» جلوگیری کنند. رییس‌الوزرای حکومت فعلی این اظهارات را امروز (دوشنبه، ۲۷ قوس) در پیامی به مناسبت «روز جهانی مهاجران» در حساب کاربری ایکس ارگ مطرح کرده است. او تاکید کرد: «ما از کشورهایی که سال‌ها شهروندان مهاجر ما را در خود جای داده‌اند، سپاس‌گزاریم.» وی افزود: «اما در عین حال امید ما این است که به موضوع بزرگ و انسانی مهاجران نباید از منظر سیاسی و از زاویه‌ی منافع و تصمیمات آنی نگاه کرد؛ نباید از آن به‌عنوان ابزار فشار استفاده کرد.» رییس‌الوزرای حکومت سرپرست به اخراج مهاجرین اهل افغانستان از پاکستان اشاره نموده و گفت: «روند بازگشت باید آبرومند و به تدریج پیش برود تا خدای ناکرده در درازمدت باعث فاجعه‌ی انسانی، نفرت و بی‌اعتمادی بین کشورها نشود.» ملا محمدحسن آخوند از سازمان ملل متحد و کشورهای جهان خواسته است که موضوع مهاجران در افغانستان را نادیده نگیرند. همچنین حکومت سرپرست امروز مراسمی را به‌مناسبت روز جهانی مهاجران در کابل برگزار کرده است. بر اساس گزارش خبرگزاری باختر تحت کنترل حکومت سرپرست، خلیل‌الرحمان حقانی، سرپرست وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان نیز در این مراسم گفته است: «برخی از کشورهای میزبان بر خلاف تمامی قوانین و اصول بین‌المللی با مهاجران افغان رفتار نادرست دارند و نهادهای بین‌المللی مرتبط باید تلاش کنند تا از این رفتار ناشایست جلوگیری کنند.» این در حالی است که روند اخراج مهاجران و پناه‌جویان افغانستان از کشورهای پاکستان و ایران ادامه دارد. پاکستان به مهاجران و پناه‌جویان بدون اسناد افغانستان تا اول نوامبر مهلت داده بود که آن کشور را ترک کنند و با پایان این مهلت روند اخراج اجباری آنان را آغاز کرده است.

در ادامه‌ی وضع محدودیت‌های شدید بر برگزاری مراسم‌های مذهبی و آموزش در افغانستان، ندامحمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی حکومت سرپرست در تازه‌ترین صحبت‌هایش ادعا کرده است که تمام مردم افغانستان پیرو یک مذهب‌اند و آن هم مذهب سنی حنفی است. آقای ندیم این اظهارات را در میان جمعی از دانشجویان در دانشگاه سیدجمال‌الدین در ولایت کنر در شرق افغانستان مطرح کرده است. او در این سخنرانی گفته است: «یکی از علت‌های کامیابی افغانستان در برابر مشکلات این است که در افغانستان چند مذهب وجود ندارد و همه پیرو یک مذهب‌اند که مذهب امام ابوحنیفه است.» در حالی وزیر تحصیلات عالی حکومت سرپرست ادعای تک‌مذهبی در افغانستان را مطرح می‌کند که بخش قابل‌توجهی از جمعیت افغانستان را شهروندان شیعه تشکیل می‌دهند. همچنین کمیسیون آزادی‌های مذهبی آمریکا در ماه اوت سال جاری میلادی در گزارشی تاکید کرده بود که حکومت سرپرست آزادی‌های مذهبی در افغانستان را هدفمندانه محدود کرده است. در این گزارش آمده است که حکومت فعلی از‌ طریق یک سلسله فرمان‌ها، دستورها و بخشنامه‌ها آزادی مذهبی افغان‌ها را به‌طور سازمان‌یافته محدود کرده است. در گزارش کمیسیون آزادی‌های مذهبی آمریکا آمده است که تفسیر‌ حکومت سرپرست از مذهب سنی حنفی برگرفته از مکتب دیوبندی است که آن را بر همه‌ شهروندان افغانستان از‌ جمله سایر پیروان اهل سنت، شیعیان و اقلیت‌‌های مذهبی دیگر تحمیل می‌کنند. باید گفت که حکومت فعلی در دو سال گذشته، تدریس فقه جعفری در دانشگاه‌های افغانستان را متوقف و برای برگزاری مراسم مذهبی شیعیان از‌ جمله عید غدیر و عزاداری محرم محدودیت‌هایی اعمال کرده است. در گزارش سال ۲۰۲۲ کمیسیون آزادی مذهبی آمریکا، به سرکوب هزاره‌ها، پیروان مذهب احمدیه، بهائیان، بی‌دین‌ها، سیک‌ها، هندوها و مسیحیان به دست حکومت سرپرست اشاره شده است. با تسلط حکومت فعلی بر افغانستان، محدودیت‌های زیادی را بر پیروان مذاهب مختلف به ویژه شیعیان تحمیل شده و شیعه دوازده‌امامی را که دولت‌های پیشین افغانستان به عنوان یکی از مذاهب رایج این کشور به رسمیت شناخته شده بود، از این عنوان محروم شده‌اند. در تازه‌ترین مورد، حکومت فعلی یک زوج سنی و شیعه را به دلیل ازدواج از داشتن شناسنامه محروم کرده و گفته است که ازدواج آنان مشکل و مانع شرعی دارد.