در ادامه‌ی وضع محدودیت بر آموزش و تحصیل دختران و زنان از سوی حکومت سرپرست، شماری از دانشجویان دانشگاه بلخ با دیوارنگاری به ممنوعیت تحصیل دختران اعتراض کرده و خواستار بازگشایی دانشگاه‌ها و مکاتب به‌روی دختران شدند. دانشجویان دانشگاه ولایت بلخ از دیروز (یک‌شنبه، ۱۲ سنبله) به این‌ طرف به ممنوعیت آموزش دختران از سوی حکومت سرپرست اعتراض نموده و شعار «یا همه یا هیچ‌کس» را بر دیوارهای اطراف «روضه مبارک» در شهر مزارشریف نوشته‌اند. این دانشجویان با این دیوارنگاری خواستاری بازگشایی دانشگاه‌ها و مکاتب به روی دختران شدند. دو تن از دانشجویان دانشگاه بلخ به رسانه گوهرشاد گفت که محروم‌‌کردن دختران از تحصیل برای آینده‌ی کشور یک فاجعه بسیار خطرناک است. آنان حکومت سرپرست را به نقض حقوق انسانی و اسلامی دختران متهم کردند. این در حالی است که پیش از این نیز شماری زیادی از دانشجویان پسر دانشگاه بلخ و شماری دیگر از دانشگاه‌های کشور به ممنوعیت تحصیل دختران از سوی حکومت فعلی اعتراض و با شعار «یا همه یا هیچ‌کس» از رفتن به صنف‌های درسی خودداری کرده بودند. در حالی این دانشجویان از آموزش و تحصیل دختران در افغانستان حمایت می‌کنند که بیش از دو سال می‌شود که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. همچنین در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. قابل ذکر است که حکومت سرپرست با وجود واکنش‌های جهانی و اعتراضات گسترده‌ی دختران در بسیاری از ولایت‌های کشور، بر تصمیم خود مبنی بر ممنوعیت تحصیل دختران پافشاری کرده‌ و هیچ توجهی به خواسته‌های شهروندان کشور نکرده‌اند.

در ادامه‌ی کاهش بودجه نهادهای امدادرسان و افزایش فقر و بیکاری در میان مردم افغان، کارزار محو پولیو یا بیماری فلج کودکان در افغانستان هشدار داده است که این بیماری «به سرعت در حال گسترش» است. صحفه‌ی فری پولیو افغانستان امروز (دوشنبه، ۱۳ سنبله) در پلتفرم ایکس خود نوشته است که تا اکنون پنج مورد مثبت پولیو در ولایت ننگرهار ثبت شده است. این سازمان درباره‌ی کارزارهای واکسن پولیو آگاهی‌دهی می‌کند. در ادامه آمده است: «تا اکنون پنج مورد مثبت پولیو در ننگرهار ثبت شده و این وضعیت برای افغانستان و به‌ویژه برای زون شرق بسیار تهدیدکننده است.» این دفتر از خانواده‌ها خواسته است که کودکان را واکسن کنند و آنان را از فلج دائمی نجات دهند. این در حالی است که در سال جاری میلادی اولین مورد مثبت پولیو در ولسوالی کوت، دومین مورد در بتی‌کوت، سومین مورد در نازیان، چهارمین مورد در بهسود و پنجمین مورد هم در دوربابا ننگرهار شناسایی شده است. همچنین در سال گذشته میلادی نیز دو مورد مثبت پولیو در افغانستان ثبت شده که در ولایت‌های کنر و پکتیا بود. این رقم کم‌ترین تعداد موارد ثبت‌شده‌ی پولیو در افغانستان بود. باید گفت که چهار مورد در سال ۲۰۲۱ و ۵۶ مورد در سال ۲۰۲۰ میلادی گزارش شده است. در حال حاضر افغانستان و پاکستان تنها کشورهایی در جهان اند که بیماری فلج کودکان در آن‌ها ریشه‌کن نشده است. کارزارهای تطبیق واکسن پولیو در این کشورها با تهدیدات امنیتی مواجه هستند. افغانستان و پاکستان چندین بار به هدف محو کامل ویروس پولیو نزدیک شده‌اند؛ اما تبلیغات نادرست در مورد واکسن و درگیری‌های مداوم در این دو کشور، سبب عقب‌گرد در خصوص رسیدن به این هدف شده است.

زنان معترض و شماری از اعضای جنبش «زنان به سوی آزادی» به عمل‌کرد حکومت سرپرست در برابر زنان و دختران به شدت انتقاد نموده و از جامعه‌ی جهانی خواست که آپارتاید جنسیتی در افغانستان را به رسمیت بشناسد. اعضای این جنبش اعتراضی در یک مکان سربسته در کابل دست به اعتراض زده و خواستار جلوگیری از قتل‌های «سیستماتیک و هدفمند» زنان در افغانستان، نیز شده‌اند. زنان معترض در این برنامه اعتراضی‌شان شعارهای «عدالت عدالت، خسته‌ایم از جهالت» و «حکومت فعلی جنایت می‌کنند، جهان حمایت می‌کند» را سر دادند. همچنین اعضای جنبش «زنان به سوی آزادی» از جامعه‌ی جهانی خواسته‌اند که از حکومت سرپرست حمایت نکنند و این دولت را به رسمیت نشناسد. آنان از افزایش جنایات نیروهای حکومت فعلی علیه شهروندان به‌ویژه زنان و دختران در افغانستان نیز به شدت ابراز نگرانی کردند. پس از تسلط دوباه‌ی حکومت فعلی بر افغانستان، این دولت محدودیت‌های زیادی علیه زنان و دختران افغان وضع کرده است. پیش از این نیز زنان معترض در داخل و بیرون از کشور از جامعه‌ی جهانی خواستند که در سیاست‌های‌شان در برابر حکومت سرپرست تجدید نظر کند. با این وجود، چند نفر از فعالان حقوق زن اهل افغانستان در شهر کلن آلمان نیز در اعتراض به بی‌توجهی جهان به وضعیت زنان در افغانستان اعتصاب غذا کرده و از جهان می‌خواهند که آپارتاید جنسیتی در این کشور را به رسمیت بشناسد. دیشب (یک‌شنبه، ۱۲ سنبله) سومین شب اعتصاب غذایی این فعالان حقوق زن بود. تمنا زریاب پریانی، یکی از اعتصاب‌کنندگان با نشر یک نوار تصویری در شبکه اجتماعی ایکس خود می‌گوید که وضعیت صحی او و دوستانش خوب نیست، اما به اعتصاب ادامه می‌دهند. باید گفت که  بیش از دو سال می‌شود که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. قابل ذکر است که در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

سازمان جهانی غذا اعلام کرده است که در سال جاری میلادی برای یک میلیون کودک در مکاتب افغانستان که نیمی از آن دختران هستند، میان‌وعده‌های غنی‌شده‌ی غذایی توزیع کرده است. این سازمان در پلتفرم ایکس خود نوشته است که از هر ۱۰ خانواده در افغانستان، ۹ خانواده غذای کافی ندارند. سازمان جهانی غذا در ادامه هشدار داده است که با افزایش فقر در افغانستان بیشتر کودکان گرسنه به مکتب می‌روند. در ادامه آمده است که هر صبح برای ۷۰۰ هزار کودک دختر و پسر در سراسر کشور بیسکویت (میان‌وعده‌های غنی‌شده‌ی غذایی) توزیع می‌شود. در حالی این سازمان از توزیع میان‌وعده‌های غذایی خبر می‌دهد که پیش از سازمان جهانی غذا از کمبود بودجه در توزیع کمک‌های بشردوستانه این برنامه هشدار داده بود. این در حالی است که زیر سایه حاکمیت حکومت فعلی، با گذشت هر روز فقر و بیکاری در جامعه افزایش می‌یابد و بسیاری از شهروندان افغانستان برای فرار از سلطه‌ حکومت فعلی، تلاش می‌کنند از هر طریق ممکن به کشورهای همسایه و اروپایی مهاجرت کنند. قابل ذکر است که دستور حکومت فعلی مبنی بر ممنوعیت کار زنان در نهادهای امدادرسان به‌شمول دفترهای سازمان ملل متحد در افغانستان، باعث کاهش کمک‌های بشردوستانه به این کشور شده است؛ اما حکومت سرپرست کاری برای لغو این محدودیت‌ها نکرده‌ است.

شماری از فعالان حقوق بشر و مدافعان حقوق زنان، از دو روز به این طرف، در شهر کلن آلمان در واکنش به آنچه بی‌توجهی جهان به زنان افغانستان می‌دانند، دست به اعتصاب غذایی ۱۲ روزه زده‌اند. تمنا زریاب پریانی، یکی از زنان معترض شب گذشته (شنبه‌، ۱۱ سنبله) در پلتفرم ایکس خود نوشته است که دومین شب اعتصاب غذایی را پشت سر می‌گذراند. خانم پریانی تاکید کرد: «تنها خیمه‌ی روشن در دل شب از تاریکی‌های افغانستان فراموش شده.» او خواهان به رسمیت شناخته‌شدن آپارتاید جنسیتی در افغانستان و توقف حمایت از حکومت سرپرست می‌باشد. این فعالان حقوق زن با نشر فراخوانی گفته‌اند که از دو سال به این طرف، مردم افغانستان زیر شکنجه، رنج و خشونت قرار گرفته‌اند و زنان به خاطر جنسیت‌شان از حقوق انسانی‌شان محروم شده‌اند. این اعتصاب غذایی از روز (جمعه، ۱۰ سنبله) آغاز شده و قرار است تا ۱۲ روز ادامه پیدا کند. قابل ذکر است که بیش از دو سال از حاکمیت دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان سپری می‌شود، در این مدت، حکومت دست‌کم ۵۰ فرمان و دستور را که حقوق اساسی زنان را محدود می‌کند، صادر کرده است. حکومت فعلی پس از تصرف قدرت در افغانستان، محدودیت‌های شدیدی بر حقوق زنان و دختران وضع کرده است. در حال حاضر زنان و دختران اجازه‌ی کار، تحصیل و گشت‌وگذار آزادانه را ندارند. با این وجود فعالان حقوق بشر می‌گویند که رفتار حکومت سرپرست با زنان و دختران در افغانستان ممکن است «جنایت بشری مبتنی بر جنسیت و به‌عنوان آپارتاید جنسیتی» توصیف شود. به‌تازگی نیز کارشناسان سازمان ملل گفته‌اند که بحث درباره‌ی آپارتاید جنسیتی در افغانستان ضروری است. همچنین جامعه‌ی جهانی از حکومت سرپرست خواسته است که اگر خواستار مشروعیت بین‌المللی هستند، رفتار خود را در قبال زنان و دختران تغییر دهند. اما سران حکومت مدعی اند که «حقوق شرعی» زنان در افغانستان تامین است و دستور منع آموزش و تحصیل دختران و زنان نیز پس از ایجاد طرزالعمل‌ها برداشته خواهد شد.

سیگار یا اداره بازرس ویژه‌ی آمریکا در امور بازسازی افغانستان اعلام کرده است که آژانس توسعه بین‌المللی این کشور زمینه ادامه تحصیل ۹۰۰ دانشجوی «دانشگاه آمریکایی افغانستان» را در خارج از افغانستان فراهم کرده است که ۵۴۰ نفر از آن‌ها دختران و زنان هستند. سیگار در پلتفرم ایکس خود نوشته است که با وضع محدودیت و بسته‌شدن دانشگاه آمریکایی در کابل پس از به قدرت رسیدن حکومت سرپرست بر افغانستان، این دانشگاه دفتر مرکزی خود را به دوحه انتقال داده و بخش آموزش از «راه دور» را در قطر ایجاد کرده است. در ادامه آمده است که این دانشگاه در چهار ماه اول سال جاری میلادی، ادامه تحصیل ۵۴۸ دانشجو در افغانستان، ۹۸ تن در دوحه و ۲۱۶ دانشجوی این دانشگاه را در کشورهای دیگر فراهم کرده است. با این وجود چند روز پیش کرن دکر، کاردار سفارت آمریکا برای افغانستان که از دوحه کار می‌کند نیز در شبکه اجتماعی ایکس خود نوشته بود که «به ۲۰۰ دانشجو دانشگاه آمریکایی افغانستان» در پردیس دوحه خوش‌آمدید گفته است. براساس معلومات موجود، شماری از این دانشجویان به کشورهای آسیای میانه و دانشگاه آمریکایی در کردستان عراق منتقل شده‌اند. دانشگاه آمریکایی افغانستان در سال ۲۰۰۶ به‌عنوان یک نهاد آموزشی غیرانتفاعی به زبان انگلیسی به سبک دانشگاه‌ آمریکایی بیروت تاسیس شد. این دانشگاه در گذشته یکی از اهداف عمده حمله حکومت فعلی بود و در سال ٢٠١٦ هدف دو حمله انتحاری و مسلحانه نیروهای حکومت سرپرست قرار گرفت که در نتیجه ١٦ تن کشته و حدود ٢٠٠ تن زخمی شدند. در حالی سیگار از فراهم‌سازی زمینه تحصیل دانشجویان افغان خبر می‌دهد که بیش از دو سال می‌شود که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. قابل ذکر است که در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. همچنین پس از از ۲۴ اسد و تسلط دوباره‌ی حکومت فعلی بر افغانستان، صدها هزار از شهرواندن، کشور را ترک کردند که از آن جمله شماری از دانشجویان دانشگاه آمریکایی افغانستان به قطر منتقل شدند.

در ادامه‌ی وضع محدودیت بر کار رسانه‌ها و بازداشت خبرنگاران افغان، مرکز خبرنگاران افغانستان اعلام کرده است که حکومت سرپرست حبیب‌الله سراب، خبرنگار تلویزیون آریانانیوز در پکتیا، پرویز سرگند، خبرنگار آزاد در کنر و شاه‌محمود همدرد، خبرنگار «تلویزیون ملی» در ارزگان را از زندان آزاد کرده است. این مرکز با نشر اعلامیه‌ای گفته است که سراب و سرگند در تاریخ ۱۹ اسد بازداشت شده بودند که روز (شنبه، ۱۱ سنبله) از بند استخبارات حکومت فعلی در کابل آزاد شده‌اند. در ادامه آمده است که شاه‌محمود همدرد نیز در ۲۱ اسد از شهر ترینکوت، مرکز ارزگان بازداشت شده بود؛ اما مرکز خبرنگاران افغانستان به زمان دقیق آزادی او از زندان اشاره‌ای نکرده است. مرکز خبرنگاران افغانستان تاکید کرد که این خبرنگاران با ارائه‌ی ضمانت و رعایت دستور حکومت سرپرست مبنی بر کارنکردن با رسانه‌های ممنوعه، از زندان آزاد شده‌اند. در اعلامیه آمده است که نیروهای حکومت سرپرست به‌طور غیررسمی همکاری با برخی از رسانه‌های تازه‌ایجادشده در بیرون از افغانستان که وضعیت کشور را پوشش می‌دهند، را ممنوع کرده‌اند. همچنین مرکز خبرنگاران افغانستان خواستار رهایی فوری و بدون قید و شرط دست‌کم دو خبرنگار و کارمند رسانه‌ای دیگر شده است که در زندان حکومت سرپرست به‌سر می‌برند. براساس معلومات موجود مرتضی بهبودی، خبرنگار افغانستانی-فرانسوی و امین‌الله عالمی، صاحب‌امتیاز و مدیرمسوول رادیوی محلی «ممتاز» در فاریاب در زندان حکومت سرپرست به‌سر می‌برند. این در حالی است که از زمان تسلط دوباره‌‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، دولت بارها متهم به آزار و اذیت خبرنگاران خارجی شده‌ و شماری از خبرنگاران خارجی را نیز بازداشت کرده‌اند.