افرادی که از نظر جنسی فعال هستند، ممکن است به تبخال تناسلی که یکی از بیماری‌های شایع مقاربتی (STD)است، مبتلا شوند. تبخال تناسلی یا Genital herpes یک عفونت شایع است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می‌شود. تماس جنسی راه اصلی انتشار این ویروس است. متاسفانه بعد از عفونت اولیه، ویروس در بدن شما به حالت خفته باقی می‌ماند و به‌همین‌دلیل می‌تواند چندین بار در سال دوباره فعال شود.
تبخال تناسلی می‌تواند در قالب تاول‌های دردناکی که مملو از مایعات هستند باعث ایجاد درد، خارش و زخم در ناحیه تناسلی شما شود اما در مواردی ممکن است هیچ علائم و نشانه‌ای از آن نداشته باشید. در صورت آلودگی، حتی اگر هیچ زخم قابل‌مشاهده‌ای نداشته باشید، این عفونت می‌تواند مسری باشد؛ بنابراین، استفاده از کاندوم حین رابطه جنسی می‌تواند به جلوگیری از شیوع عفونت تبخال تناسلی کمک زیادی کند.
هم اکنون، هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد اما داروها می‌توانند شدت علائم و خطر ابتلا به دیگران را کاهش دهند؛ بنابراین به‌محض مشاهده علائم آن به پزشک متخصص عفونی مراجعه کنید.
چگونه بفهمیم تبخال تناسلی داریم؟
بیشتر مبتلایان به ویروس هرپس سیمپلکس از آلودگی خود به این ویروس اطلاعی ندارند، زیرا هیچ علامت و نشانه‌ای ندارند یا علائم و نشانه‌های آن‌ها بسیار خفیف است. علائم ممکن است حدود ۲ تا ۱۲ روز پس از قرارگرفتن در معرض ویروس ظاهر شوند. در صورت بروز، نشانه‌های تبخال تناسلی شامل موارد زیر است:
- درد یا خارش در اطراف اندام تناسلی (ممکن است تا زمانی که عفونت برطرف نشود، در ناحیه تناسلی احساس درد و حساسیت داشته باشید.)
- برجستگی‌ها یا تاول‌های کوچک سفید یا قرمز در اطراف اندام تناسلی، مقعد یا دهان
- زخم‌های دردناکی که هنگام پاره شدن تاول‌ها و ترشح یا خونریزی ایجاد می‌شوند
- دلمه‌هایی که با بهبود زخم‌ها ایجاد می‌شوند
- ادرار دردناک
- ترشح از مجرای ادرار
- ترشح از واژن
در طول اولین دور ابتلا به این بیماری، معمولاً ممکن است علائمی شبیه آنفولانزا داشته باشید مانند:
- تب
- سردرد
- بدن درد
- متورم شدن غدد لنفاوی در کشاله ران
زخم‌ها در جایی ظاهر می‌شوند که عفونت وارد بدن می‌شود. شما می‌توانید عفونت را با لمس زخم و سپس مالش یا خاراندن، به ناحیه دیگری از بدن خود گسترش دهید. این شامل انگشتان یا چشمان شما می‌شود. زخم‌ها می تواند در نواحی زیر ایجاد شوند:
- باسن
- ران
- رکتوم
- مقعد
- دهان
- مجرای ادرار
- واژن
- دهانه رحم
- آلت تناسلی
- کیسه بیضه
تکرار شیوع
پس از اولین شیوع تبخال تناسلی، علائم اغلب دوباره ظاهر می‌شوند. به این موارد شیوع مکرر یا دوره‌های مکرر می‌گویند. هر چند وقت یکبار که شیوع مکرر اتفاق می‌افتد، بسیار متفاوت است. شما معمولاً در سال اول پس از عفونت بیشترین شیوع را خواهید داشت. ممکن است در طول زمان کمتر ظاهر شوند. علائم شما در طول طغیان‌های مکرر معمولاً به مدت طولانی دوام نمی‌آورند و به شدت اولی نیستند. ممکن است چند ساعت یا چند روز قبل از شروع شیوع جدید، علائم هشداردهنده داشته باشید. این علائم عبارتند از:
- درد ناحیه تناسلی
- درد، سوزن سوزن شدن یا سوزش و‌گز‌گز
- درد در پاها و باسن
علت ایجاد تبخال تناسلی چیست؟
اصولاً دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس می‌تواند باعث بروز تبخال تناسلی شود:
- HSV-1: این نوعی است که معمولاً باعث ایجاد تبخال یا تاول در اطراف دهان می.شود. این نوع ویروس از طریق تماس پوست به پوست پخش می‌شود، اگرچه می‌تواند در ناحیه تناسلی شما در حین رابطه دهانی نیز منتقل شود اما احتمال عود آن بسیار کمتر از عفونت HSV-2 است.
- HSV-2: این نوعی است که به طور معمول باعث تبخال دستگاه تناسلی می‌شود. ویروس از طریق تماس جنسی و تماس پوست با پوست گسترش می‌یابد. HSV-2 بسیار شایع و بسیار مسری است، چه شما یک زخم باز داشته باشید یا نداشته باشید.
HSV1 یا HSV-2 را می‌توان در مایعات مختلف بدن یافت. مانند:
- پوشش مرطوب یا مایعات دهان
- پوشش مرطوب یا مایعات واژن یا رکتوم
- مایع منی وترشحات واژن یافت
ویروس در طول فعالیت جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود اما احتمال انتقال تبخال تناسلی در افراد مجرد پایین است.
تبخال دهان چیست؟
HSV-1 اغلب باعث تبخال دهان می‌شود که می‌تواند منجر به تبخال یا تاول‌های تب بر روی دهان یا اطراف آن شود. با این حال، اکثر افراد مبتلا به تبخال دهان، هیچ علامتی ندارند. اکثر افراد مبتلا به تبخال دهان در دوران کودکی یا بزرگسالی از تماس غیر جنسی، همراه با بزاق به آن مبتلا می‌شوند.
تبخال تناسلی چگونه منتقل می‌شود؟
- از تماس پوست به پوست با ناحیه عفونی (از جمله رابطه جنسی واژن، مقعدی و دهانی)
- زمانی که هیچ زخم یا تاول قابل مشاهده‌ای وجود ندارد
- اگر تبخال به اندام تناسلی شما برخورد کند
- با انتقال عفونت روی انگشتان از شخص دیگری به اندام تناسلی شما
- با به اشتراک گذاشتن اسباب بازی‌های جنسی با فردی که تبخال دارد
- تبخال تناسلی توسط مواردی چون کارد و چنگال یا فنجان، ملافه ،حوله، توالت، استخر، صابون منتقل نمی‌شود.
عوامل خطر ابتلا به تبخال کدام‌ها اند؟
تبخال تناسلی از اولین سوزن سوزن شدن یا خارش (قبل از ظاهر شدن تاول) تا زمانی که زخم‌ها به طور کامل بهبود یافته‌اند بسیار آسان منتقل می‌شود، زیرا این بیماری بشدت مسری است. حتی اگر هیچ علامتی نداشته باشید، ممکن است ویروس را منتقل کنید.
- یکی از اصلی‌ترین مواردی که می‌تواند در ابتلا به تبخال تناسلی موثر باشد، این است که زن باشید. جنسیت از مهم‌ترین عوامل خطر ابتلا به تبخال است. البته که این بیماری از مردان به زنان بیشتر و راحت‌تر منتقل می‌شود، اما زن بودن در بیمار شدن موثرتر است.
- نوجوانان بیشتر از دیگر افراد به این بیماری مبتلا می‌شوند. اگر سن شما زیر ۲۰ باشد، احتمال بیشتری دارد که به این بیماری مبتلا شوید. مخصوصا اگر رابطه‌ی جنسی محافظت‌نشده و یا رفتارهای پرخطر در رابطه جنسی داشته‌باشید.
- اگر شرکای جنسی متعددی داشته‌باشید؛ اگر در زندگی خود بیشتر از ۳ پارتنر جنسی داشته‌باشید، پرخطر محسوب می‌شود. پس تعداد شرکای جنسی در ابتلا به این بیماری بسیار موثر است.
- داشتن رابطه‌ی جنسی با کسی که به این بیماری مبتلا بوده‌است.
- تغییر سریع در شریک جنسی می‌تواند در ابتلا به این بیماری موثر باشد.
- کسانی که از کاندوم استفاده نمی‌کنند و یا به اشتباه از آن استفاده می‌کنند، احتمال ابتلا به این بیماری را دارند.
- اگر به بیماری‌های مقاربتی دیگری مبتلا باشید، احتمال اینکه به این بیماری هم مبتلا شوید، زیاد است.
- یکی از مهم‌ترین عوامل خطری که در ابتلا به بیماری تبخال تناسلی وجود دارد، ابتلا به عفونت HIV است. کسانی که به بیماری‌های نقص ایمنی مبتلا هستند و یا شرایطی دارند که جنگیدن با تبخال برای آن‌ها سخت می‌شود، می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند.
- یکی دیگر از عوامل خطر ابتلا به این بیماری داشتن رابطه‌ی جنسی در سن پایین است.
نویسنده: داکتر معصومه پارسا
