یوناما یا دفتر هیآت معاونت سازمان ملل در کابل، همزمان با روز جهانی آزادی مطبوعات گفته است که خبرنگاران در این کشور با محدودیت فزایندهی حکومت سرپرست، تهدید و ترس مواجه هستند.
یوناما امروز (چهارشنبه، ۱۳ ثور) به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات با نشر بیانیهای گفته است که پس از تسلط حکومت سرپرست، متخصصان رسانهای از افغانستان فرار کرده، تعداد زیادی از رسانهها بسته شده و خبرنگاران زن بهطور نامتناسبی تحت تأثیر محدودیتها قرار گرفته که عملاً کاری انجام داده نمیتوانند.
این سازمان علاوه کرد که موارد متعددی از نقض حقوق بشر علیه خبرنگاران و کارکنان رسانهها توسط حکومت فعلی را مستند کرده است که شامل بازداشتهای خودسرانه، بدرفتاری و تهدید میشود که از آن به عنوان ابزاری برای سرکوب آزادی بیان به کار گرفته شده است.
همچنین بیانیه به نقل از روزا اوتنبایوا، نمایندهی ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد برای افغانستان نوشته است که خبرنگاران مجبور میشوند که تصمیم مربوط به ساختار گزارش را براساس ترس بگیرند نه براساس منافع عامه. متأسفانه این بخشی از روندِ گستردهتر کاهش آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات است.
خانم اوتنبایوا هشدار داده است که ترس، تهدید و حملهی مداوم به خبرنگاران افغان غیرقابل قبول است.
وی از مقامات حکومت فعلی خواسته که آزادی و استقلال رسانهها و امنیت خبرنگاران زن و مرد را یکسان تضمین کنند.
در بخشی از بیانیه آمده است که چارچوب حقوقی نیز برای رسانهها مبهم باقی مانده است. خبرنگاران نیز مجبور هستند از راههای نامشخص و اغلب خودسرانه گزارش در برابر تهدید همیشگی، سرکوب و بسته شدن استفاده کنند.
در بیانیه یوناما تاکید شده است که افغانستان در سال ۲۰۲۲ در فهرست جهانی آزادی مطبوعات خبرنگاران بدون مرز (آراساف) از ۱۸۰ کشور در ردهی ۱۵۶ قرار گرفت که نسبت به ردهی ۱۲۲ خود در سال ۲۰۲۰ نزول کرده است.
همچنین بیانیه به نقل از پاتریشیا مک فلیپس، رییس یونسکو در افغانستان نوشته است که این کشور در حال عبور از یک مرحلهی حیاتی است و مردم افغانستان مستحق دسترسی به معلومات دقیق، تازه، قابل اطمینان و بیطرف هستند.
وی علاوه کرد: «ما از مقامات حاکم میخواهیم که از آزادی مطبوعات حمایت کنند و اجازه دهند که خبرنگاران بدون ترس از توقیف معلومات را گزارش دهند.»
در ادامه افزوده شده است که روز جهانی آزادی مطبوعات فرصتی برای تجلیل از عزم و شجاعت خبرنگاران در افغانستان و سراسر جهان است که علیرغم خطراتی که برای امنیت شخصیشان وجود دارد، با استقلال و بیطرفی گزارش میدهند.
با این وجود نهادهای حامی رسانهها در افغانستان دربارهی وضعیت آزادی رسانهها و خبرنگاران در این کشور ابراز نگرانی کرده است.
نی یا نهاد حمایتکنندهی رسانههای آزاد افغانستان در پیام خود بهمناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات گفته است که فعالیت آزاد رسانهها در این کشور به یک چالش جدی مبدل شده است.