نویسنده: مهدی مظفری
خطبه شعبانیه، منشور نورانی و گوهر گرانبهایی از دریای معارف الهی است که از اعماق وجود رسول اکرم (ص) تراوشیده و در فضایی ملکوتی و معنوی، در روزهای آخر ماه شعبان، بر گوش جان مشتاقان حقیقت جاری شده است. این خطبه، گویی دریچه‌ای به سوی بهار رحمت و مغفرت می‌گشاید و ما را آماده ضیافت الهی می‌نماید.
خطبه شعبانیه با بیان فضیلت‌های بی‌نظیر ماه رمضان آغاز می‌شود. پیامبر اکرم (ص) این ماه را «بهترین ماه‌ها» و «شب‌هایش را بهترین شب‌ها» و «روزهایش را بهترین روزها» می‌نامد. ماهی که در آن، درهای رحمت الهی به روی بندگان گشوده می‌شود و شیاطین در غل و زنجیر اسارت گرفتار هستند.
پیامبر اکرم (ص) در این خطبه، بندگان را به مهمانی خدا دعوت می‌کند. مهمانی‌ای که در آن، سفره‌های رحمت و مغفرت الهی گسترده شده، بندگان فرصتی دوباره برای توبه و بازگشت به سوی خدا می‌یابند.
خطبه شعبانیه، در اصل، آداب و رسوم ماه رمضان را به ما می‌آموزد. روزه‌داری، تلاوت قرآن، صله رحم، انفاق و صدقه و دوری از گناه از جمله‌ی این آداب و رسوم هستند. بیایید با تأمل در این خطبه و عمل به آموزه‌های آن، از فرصت بی‌نظیر ماه رمضان بهره‌مند شویم و رستگاری و سعادت ابدی را برای خود رقم زنیم.
فرازهایی از خطبه شعبانیه پیامبر(ص)
نفس‌هاى شما در این ماه (رمضان) تسبیح به حساب می‌آید و خواب شما در این ماه عبادت نوشته می‌شود، اعمال شما در این ماه مورد قبول حضرت حقّ و دعاهاى شما به مرتبۀ اجابت خواهد رسید. پس با قلبى خالص و نیّتى پاک و صادق از خدا بخواهید که شما را موفّق به روزه‌دارى و تلاوت قرآن بدارد. به تحقیق که شقى و بدبخت آن کسى است که از آمرزش الهى در این ماه با عظمت محروم گردد.
گرسنگى و عطش در این ماه، شما را به یاد گرسنگى و عطش روز قیامت بیندازد. بر فقراء و تنگ‌دستان ببخشایید، بزرگان‌تان را تعظیم و تکریم و زیر دستان را مورد رأفت و رحمت قرار دهید.
ارحام و خویشان خود را صلۀ رحم کنید. زبان خود را نگه دارید و چشمان خود را از آنچه مورد سخط و غضب الهى است، بپوشانید و گوش‌هاى خود را از آنچه شنیدنش نکوهش شده است، ببندید.
بر یتیمان مردم رأفت کنید تا بر یتیمان شما رأفت و عطوفت کنند. از گناهان خویش به درگاه الهى طلب مغفرت نمایید. در اوقات نماز دست‌هاى خود را براى دعا به پیشگاه خدا بلند کنید و بدانید که اوقات نماز برترین اوقات است در نزد پروردگار که خداى متعال به بندگانش نظر لطف و مرحمت می‌اندازد. اگر او را بخوانند، پاسخ می‌دهد و چون او را ندا کنند، می‌پذیرد و جواب مثبت می‌دهد و اگر از او چیزى درخواست کنند، عطا می‌کند و دعوت آن‌ها را ردّ نمی‌نماید.
اى مردم! بدانید که افعال و اعمال، جان‌هاى شما را در بند گرفتاری‌ها و عالم شهوات و دنیاى دنىّ درآورده است، پس با طلب آمرزش از خدا، آن‌ها را رها سازید و از قید عالم شهوت بیرون آورید. آثار و پیامدهاى کردار ناشایست بر پشت شما سنگینى نموده است، پس به‌واسطۀ سجده‌هاى طولانی این بار گران را از دوش خود بردارید.
اى مردم! کسى که در این ماه، روزه‌دارى را افطار دهد، مانند کسى است که بنده‌اى را در راه خدا آزاد نموده است و تمام گناهان گذشتۀ او مورد آمرزش قرار می‌گیرد.
اى مردم! کسى که در این ماه، اخلاق خود را نیکو کند، در روزى که قدم‌ها بر بالای صراط می‌لرزد، او جواز عبور از صراط را دریافت خواهد کرد و کسى که بر زیردستانش آسان بگیرد، خداى متعال در روز بازپسین بر او آسان خواهد گرفت.
کسى که آزارش به دیگران را در این ماه کنترل نماید، خداوند در روز قیامت او را مورد سخط و غضب خود قرار ندهد، و کسى که یتیمى را در این ماه گرامى بدارد، خداوند در روز ملاقات با بندگانش او را گرامى خواهد داشت. کسى که ارتباط با خویشان خود را در این ماه پیوند دهد، خداوند بین خود و او در روز جزا به رحمت واسعه‌اش پیوند برقرار نماید و کسى که قطع رحم نماید، خدا رحمتش را در روز قیامت از او دریغ نماید.
