سیفلیس (syphilis) یک عفونت مقاربتی ناشی از باکتری است. که توسط نوعی باکتری به نام تریپونما پالیدوم ایجاد می‌شود .این بیماری به صورت زخمی شروع می‌شود که اغلب بدون درد است و معمولاً در ناحیه تناسلی، رکتوم یا دهن ظاهر می‌شود. سیفلیس از طریق تماس مستقیم با این زخم‌ها از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند. همچنین می‌تواند در دوران بارداری و زایمان و گاهی از طریق شیردهی به نوزاد منتقل شود.
پس از وقوع عفونت، باکتری سیفلیس می‌تواند سال‌ها بدون ایجاد علائم در بدن باقی بماند. اما عفونت می‌تواند دوباره فعال شود. اگر سیفلیس درمان نشود، می‌تواند به شدت به قلب، مغز یا سایر اندام‌ها آسیب برساند و حتی ممکن است منجر به مرگ فرد مبتلا شود.
درک علائم و علل این بیماری می‌تواند به شما در محافظت از خودتان کمک کند. اگر به سیفلیس مبتلا هستید، شناخت این عفونت می‌تواند به شما در تشخیص علائم و جلوگیری از انتقال آن به دیگران کمک کند. سیفلیس اولیه را می‌توان درمان کرد، به همین دلیل مهم است که به محض مشاهده علائم سیفلیس، معاینه بهداشتی را انجام دهید. همه زنان باردار باید در اولین معاینه قبل از زایمان نیز آزمایش سیفلیس را انجام دهند.
سیفلیس تنها از طریق تماس مستقیم با زخم‌ها انتشار می‌یابد. این بیماری در نتیجه‌ی استفاده مشترک از توالت، پوشیدن لباس شخص دیگر یا استفاده از وسایل غذاخوری شخص دیگر نمی‌تواند انتقال یابد.
راه‌های انتقال بیماری سیفلیس
اصلی‌ترین راه انتقال بیماری سیفلیس ارتباط جنسی است. در انواع رابطه‌ی جنسی واژینال، رابطه مقعدی و رابطه دهانی امکان انتقال سیفلیس به شریک جنسی و ابتلا به سفلیس تناسلی وجود دارد.
علاوه بر تماس جنسی، عامل بیماری می‌تواند از طریق تماس پوست یا غشای مخاطی فرد بیمار به شریک جنسی منتقل شود. بنابراین سیفلیس دهن از طریق تماس با مخاط دهن ایجاد می‌شود. همچنین اگر فرد، زخم یا بریدگی روی بدن داشته باشد و آن بریدگی در معرض زخم سیفلیس قرار بگیرد، احتمال ابتلا بالا می‌رود.
سیفلیس در مراحل اولیه و ثانویه مسری است. گاهی اوقات در اوایل دوره نهفته نیز مسری است که در عرض یک سال پس از آلوده شدن اتفاق می‌افتد.
در موارد کمتر، سیفلیس می‌تواند با بوسیدن یا لمس یک زخم فعال روی لب‌ها، زبان، دهن، سینه‌ها یا اندام تناسلی گسترش یابد. همچنین می‌تواند در دوران بارداری و زایمان و گاهی از طریق شیردهی به نوزادان منتقل شود.
پس از درمان، سیفلیس به خودی خود عود نمی‌کند، اما اگر با زخم سیفلیس فرد آلوده تماس داشته باشید، می‌توانید دوباره آلوده شوید.
به طور کلی استفاده از سرویس بهداشتی مشترک، یا حوله، استخر، ظرف مشترک و سایر موارد نظیر این، موجب انتقال بیماری نمی‌شود و لازم نیست افراد نگران انتقال از این راه‌ها باشند.
چه کسانی در معرض خطر سیفلیس قرار دارند؟
کسانی که واجد شرایط زیر هستند در معرض خطر بیماری سیفلیس هستند و باید در مواقع لزوم یا با مشاهده‌ی زخم روی بدن نسبت به انجام تست سیفلیس اقدام نمایند.
- کسانی که رابطه‌ی جنسی محافظت نشده با فرد مبتلا به سیفلیس داشته‌اند.
- خانم‌های باردار، به‌خصوص اگر قبلاٌ به سیفلیس مبتلا شده‌اند.
- خانم‌ها و آقایانی که سابقه‌ی ابتلا به سفلیس را دارند.
- افرادی که شرکای جنسی متعدد دارند.
- کسانی که در زندان هستند یا به تازگی آزاد شده‌اند.
- کسانی که مبتلا به ایدز هستند.
- مردان همجنسگرا
- کارگران جنسی
علائم بیماری سیفلیس
شایع‌ترین علامت سیفلیس، زخم است. اما با توجه به چند مرحلهای بودن این بیماری، بروز علائم سیفلیس نیز متناسب با پیشرفت بیماری است. در صورت عدم درمان، سیفلیس می‌تواند در۴ مرحله حرکت کند که علائم و نشانه‌های متفاوتی دارد. برخی از علائم یا عوارض ممکن است در هر مرحله از عفونت رخ دهد، مانند سیفلیس مغز و سیستم عصبی. این موارد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سردرد
- سرگیجه
- تغییرات بینایی
- مشکلات هماهنگی یا تعادل
- کاهش شنوایی، صدای زنگ در گوش‌ها
- مشکلات حافظه
- تغییرات شخصیتی
مراحل عفونت سیفلیس
سیفلیس ۴ مرحله دارد که عبارت‌اند از:
- اولیه
- ثانویه
- نهفته
- سوم
سیفلیس در دو مرحله اول بیشتر عفونی است. هنگامی‌که این بیماری در مرحله پنهان یا نهفته است، بیماری فعال باقی می‌ماند اما اغلب علائمی ایجاد نمی‌کند. سیفلیس درجه سوم خطرناک‌ترین نوع سیفلیس است.
سیفلیس اولیه
معمول‌ترین و اولین علامت سیفلیس زخم‌های کوچک است، به زخم‌هایی که در اثر سیفلیس ایجاد می‌شود شانکر گفته می‌شود. زخم سیفلیس ممکن است در نواحی تناسلی، روی آلت تناسلی یا در مقعد یا حتی در دهن ایجاد می‌شود. مهم‌ترین ویژگی این زخم‌ها این است که با درد همراه نیست و در برخی مواقع اصلاٌ فرد متوجه این زخم‌ها نمی‌شود. زیرا در برخی موارد زخم‌ها خود به‌خود بهبود می‌یابند. علائم سیفلیس اولیه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- غدد متورم در کشاله ران یا گردن
- زخم یا زخمی که سفت، گرد و بدون درد است (شانکر)
- زخم در جایی رخ می‌دهد که سیفلیس وارد بدن می‌شود، که می‌تواند روی (لب، دهان، گلو، ناحیه تناسلی یا مقعد) باشد.
سیفلیس ثانویه
در این مرحله از بیماری سیفلیس چند هفته بعد از بهبود زخم‌ها یا همان شانکر بثوراتی در میان تنه و به تدریج در تمام بدن ایجاد می‌شود. به لحاظ ظاهر این بثورات شبیه زگیل هستند و خارش ندارند. سایر علائم بیماری سیفلیس در این مرحله عبارت‌اند از:
- تب
- سردرد
- خستگی
- تورم غدد لنفاوی در کشاله ران یا گردن
- درد عضلانی
- ریزش مو
- بثورات پوستی که اغلب شامل کف دست‌ها و کف پا می‌شود
این علائم ممکن است خفیف باشند و شما متوجه آن‌ها نشوید. همچنین ممکن است با شرایط دیگر اشتباه گرفته شوند. با این حال، علائم سفلیس در این مرحله ممکن است بین چند هفته تا یک سال ادامه پیدا کند.
سیفلیس نهفته
اگر سیفلیس تحت درمان قرار نگیرد، بیمار از مرحله اولیه و ثانویه به مرحله نهفته منتقل می‌شود. در این مرحله بیمار هیچ علامتی ندارد. مرحله نهفته می‌تواند سال‌ها طول بکشد. علائم شما ممکن است هرگز عود نکند. اما بدون درمان، این بیماری ممکن است منجر به مشکلات سلامتی شود که باعث بوجود آمدن عوارض شدید می‌شود.
سیفلیس سوم
پس از مرحله نهفته، معمولا افراد مبتلا به سیفلیس که تحت درمان قرار نمی‌گیرند، عوارضی به نام سیفلیس سوم دارند. نام دیگر آن سیفلیس دیررس است. در مرحله‌ی سوم که شدیدتر از مراحل قبلی است، عامل بیماری‌زا ممکن است به موارد زیر گسترش پیدا کند.
- مغز
- اعصاب
- چشم‌ها
- قلب
- رگ‌های خونی
- کبد
- استخوان‌ها و مفاصل
این مشکلات ممکن است سال‌ها پس از عفونت اصلی و درمان نشده رخ دهد.
نویسنده: داکتر معصومه پارسا
