سرطان رحم زمانی اتفاق میافتد که سلولهای غیرطبیعی در رحم، شروع به رشد خارج از کنترل میکنند. دو نوع اصلی سرطان رحم وجود دارد. سرطان آندومتر از پوشش داخلی رحم (آندومتر) شروع می شود و حدود ۹۵٪ از تمام موارد را تشکیل میدهد. و سارکوم رحم که در بافت عضلانی (میومتر) ایجاد میشود و شکل نادرتر سرطان رحم است. سرطان رحم اغلب به عنوان سرطان آندومتر شناخته میشود زیرا این شایعترین شکل است.
رحم چیست و چه کاربردی دارد؟
رحم عضوی عضلانی و گلابی شکل است که در قسمت تحتانی شکم، بین مثانه و مجرای پشتی (رکتوم) یافت میشود. این بخش از دستگاه تناسلی زنانه همراه با تخمدانها، لولههای فالوپ، دهانه رحم و واژن است. رحم یک اصطلاح پزشکی برای رحم است.
پوشش داخلی رحم شما آندومتر نامیده میشود. هر ماه این پوشش ضخیم میشود، رشد میکند و سپس به عنوان یک دوره ماهانه از رحم میافتد. در دوران بارداری، رحم شما از جنین در حال رشد محافظت میکند.
همچنین لایههایی از ماهیچه در رحم وجود دارد که میومتر نامیده می شود. قسمت پایینی رحم دهانه رحم است که به آن «گردن رحم» نیز میگویند. اگرچه دهانه رحم بخشی از رحم است، سرطان دهانه رحم با سرطان رحم متفاوت تشخیص داده شده و درمان میشود.
علائم سرطان رحم
شایعترین علامت سرطان رحم خونریزی غیر طبیعی از واژن است. اگرچه اکثر افراد مبتلا به خونریزی غیرطبیعی سرطان ندارند.
خونریزی ممکن است به صورت خونریزی خفیف همراه با ترشحات آبکی شروع شود. این ممکن است با گذشت زمان سنگینتر شود. اکثر زنانی که سرطان رحم تشخیص داده شده اند در دوران یائسگی بوده اند، بنابراین، هرگونه خونریزی واژینال غیرعادی خواهد بود. در زنانی که یائسگی را سپری نکردهاند، خونریزی غیرمعمول واژینال ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دورههای قاعدگی که سنگینتر از حد معمول هستند
- خونریزی واژینال در بین دورههای طبیعی قاعدگی
- علائم کمتر شایع شامل درد در قسمت پایین شکم و درد هنگام رابطه جنسی است.
اگر سرطان رحم به مرحله پیشرفتهتری برسد، ممکن است علائم دیگری ایجاد کند. این علائم شامل موارد زیر است:
- درد در پشت، پاها یا لگن
- از دست دادن اشتها
- خستگی
- حالت تهوع
علت سرطان رحم چیست؟
دقیقاً مشخص نیست که چه چیزی باعث سرطان رحم میشود، اما برخی موارد میتواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
عدم تعادل هورمونی یکی از مهمترین خطرات سرطان رحم است. به طور خاص، اگر سطوح بالایی از هورمونی به نام استروژن در بدن خود داشته باشید، خطر شما افزایش مییابد.
سایر علت ها شامل:
- افزایش سن
- وزن بدن بالاتر
- دیابت
- رادیوتراپی قبلی لگن
- بچه دار نشدن و ناباروری
- سابقه خانوادگی سرطان رحم، تخمدان یا روده
- شرایط ارثی سندرم لینچ یا سندرم کاودن
- برخی از انواع هورمون درمانی
- شروع دورههای قبل از ۱۲ سالگی
- یائسگی دیررس (سن ۵۵ سال یا بیشتر)
- هیپرپلازی آندومتر – ضخیم شدن پوشش داخلی رحم
همیشه نمیتوان از سرطان رحم پیشگیری کرد، اما تصور میشود برخی چیزها خطر ابتلا را کاهش میدهند. این شامل حفظ وزن، ورزش کردن، سبک زندگی سالم، بررسی سابقه خانوادگی میشود.
انواع سرطان رحم
اکثریت سرطانهای رحم در سلولهای تشکیلدهنده پوشش رحم (که آندومتر نامیده میشود) شروع میشود، به همین دلیل است که سرطان رحم اغلب سرطان آندومتر نامیده میشود.
در موارد نادر، سرطان رحم میتواند در عضلات اطراف رحم شروع شود. این نوع سرطان سارکوم رحم نامیده میشود و ممکن است به روشی متفاوت از سرطان آندومتر درمان شود. سرطان رحم جدا از سایر سرطانهای دستگاه تناسلی زنانه مانند سرطان تخمدان و سرطان دهانه رحم است.
چه زمانی باید به پزشکم مراجعه کنیم؟
اگر علائم سرطان رحم یا سرطان آندومتر را دارید، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک در مورد علائم و سابقه پزشکی شما میپرسد. معاینه فیزیکی نیز انجام خواهد داد.
پزشک شما میخواهد شرایط دیگری را که میتواند باعث خونریزی غیرطبیعی واژن شود را رد کند. این مورد میتواند شامل موارد زیر باشد:
- پولیپ
- هیپرپلازی آندومتر (ضخیم شدن پوشش رحم)
- فیبرومها
- اندومتریوز
پزشک در مورد آزمایشات تشخیصی با شما صحبت خواهد کرد. او همچنین میتواند شما را برای آزمایش به متخصصان معرفی کند.
سرطان رحم چگونه تشخیص داده میشود؟
هنگام تشخیص سرطان رحم، پزشک معمولاً با معاینه لگن و سونوگرافی شروع می شود.
- در معاینه لگن، پزشک شما را از نظر هرگونه تورم یا توده معاینه فیزیکی میکند.
- سونوگرافی لگن از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر استفاده میکند. این آزمایش میتواند تومورهای رحم را تشخیص دهد اگر این آزمایشها تومور را تشخیص دهند، پزشک شما را برای بیوپسی ارجاع میدهد. با این کار نمونهای از سلولها از رحم شما گرفته میشود. اینها از نظر سرطان رحم بررسی خواهند شد.
پزشک ممکن است آزمایشهای دیگری را نیز پیشنهاد کند، مانند:
- اسکن امآرآی
- سی تی اسکن
- اسکن (PET)
درمان سرطان رحم
رایجترین درمان برای سرطان رحم، برداشتن رحم با جراحی (هیسترکتومی) است. پزشک شما، گزینههای درمانی را با شما در میان میگذارد.
هیسترکتومی میتواند سرطان رحم را در مراحل اولیه درمان کند، اما دیگر نمیتوانید باردار شوید. جراحی برای سرطان رحم احتمالا شامل برداشتن تخمدانها و لولههای فالوپ نیز میشود.
رادیوتراپی یا شیمی درمانی نیز گاهی اوقات همراه با درمان جراحی استفاده میشود.
زندگی با سرطان رحم
زندگی با سرطان چالش برانگیز است و سرطان رحم میتواند زندگی شما را به روشهای خاصی تحت تاثیر قرار دهد.
برای مثال، اگر هیسترکتومی انجام دهید، زندگی جنسی شما ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. ممکن است برای شما از نظر فیزیکی سختتر باشد که رابطه جنسی داشته باشید و میل جنسی کاهش یافته است.
ممکن است برای شما مفید باشد که با افراد دیگر در مورد وضعیت خود صحبت کنید، از جمله اعضای خانواده، شریک زندگی خود یا سایر افراد مبتلا به سرطان رحم.
نویسنده: داکتر معصومه پارسا