سرطان دهانه رحم چیست؟
سرطان دهانه رحم یا (cervical cancer) از سطح دهانه رحم شروع می‌شود. زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های دهانه رحم شروع به تبدیل شدن به سلول‌های پیش سرطانی می‌کنند. همه سلول‌های پیش سرطانی به سرطان تبدیل نمی‌شوند، اما یافتن این سلول‌های مشکل‌ساز و درمان آن‌ها قبل از تغییر، برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم بسیار مهم است.
انواع سرطان دهانه رحم
دو نوع اصلی سرطان دهانه رحم وجود دارد: کارسینوم سلول سنگفرشی و آدنوکارسینوم.
حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد سرطان‌های دهانه رحم را سرطان سلول سنگفرشی تشکیل می‌دهد، در حالی که ۱۰ تا ۲۰ درصد آن آدنوکارسینوم است.
دهانه رحم چیست؟
دهانه رحم پایین‌ترین قسمت رحم شما (جایی که کودک در دوران بارداری رشد می‌کند) است. کمی شبیه دونات است و رحم شما را به دهانه واژن شما متصل می‌کند. در بافت‌های ساخته شده از سلول‌ها پوشیده شده است. این سلول‌های سالم همان چیزی هستند که می‌توانند رشد کنند و به سلول‌های پیش سرطانی تبدیل شوند.
سرطان دهانه رحم چقدر شایع است؟
افراد بین ۳۵ تا ۴۴ سال بیشتر به سرطان دهانه رحم مبتلا می‌شوند. میانگین سنی در هنگام تشخیص ۵۰ سال است. میزان مرگ و میر بر اثر سرطان رحم به دلیل غربالگری‌ها و واکسن (HPV) رو به کاهش است.
شایع‌ترین علائم و نشانه‌های سرطان دهانه رحم چیست؟
مراحل اولیه سرطان دهانه رحم معمولاً با علائم همراه نیست و به سختی قابل تشخیص است. اولین علائم سرطان دهانه رحم ممکن است چندین سال طول بکشد تا ایجاد شود. یافتن سلول‌های غیر طبیعی در طول غربالگری سرطان دهانه رحم بهترین راه برای جلوگیری از سرطان دهانه رحم است.
علائم و نشانه‌های مرحله اول سرطان دهانه رحم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ترشحات آبکی یا خونی واژن که ممکن است سنگین باشد و بوی بدی داشته باشد.
- خونریزی واژینال بعد از مقاربت، بین دوره‌های قاعدگی یا بعد از یائسگی
- دوره‌های قاعدگی ممکن است سنگین‌تر و طولانی‌تر از حد معمول طول بکشد.
اگر سرطان به بافت‌ها یا اندام‌های مجاور گسترش یافته باشد، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ادرار دشوار یا دردناک، گاهی اوقات همراه با خون در ادرار
- اسهال، یا درد یا خونریزی از مقعد هنگام مدفوع
- خستگی، کاهش وزن و اشتها
- احساس کلی بیماری
- کمردرد مبهم یا تورم در پاها
- درد لگن/شکم
- اگر خونریزی غیرطبیعی، ترشحات واژن یا هر علامت غیرقابل توضیح دیگری را تجربه کردید، باید معاینه کامل زنان را انجام دهید.
چه چیزی باعث سرطان دهانه رحم می‌شود؟
بیشتر سرطان‌های دهانه رحم توسط ویروس (HPV)، یک عفونت مقاربتی ایجاد می‌شود. (HPV) از طریق تماس جنسی (مقعدی، دهانی یا واژینال) گسترش می‌یابد و می‌تواند منجر به سرطان شود. اکثر مردم در مقطعی از زندگی خود به (HPV) مبتلا می‌شوند و متوجه نمی‌شوند زیرا بدن‌شان با عفونت مبارزه می‌کند. با این حال، اگر بدن شما با عفونت مبارزه نکند، می‌تواند باعث شود سلول‌های دهانه رحم به سلول‌های سرطانی تبدیل شوند.
(HPV) و سرطان دهانه رحم
بیش از ۱۰۰ نوع (HPV) وجود دارد و نشان داده شده است که حدود ۱۲ نوع از آن‌ها منجر به سرطان می‌شود. تشخیص زودهنگام این نوع (HPV) در پیشگیری از سرطان دهانه رحم کلیدی است. غربالگری‌های منظم و معاینه منظم به شناسایی تغییرات سلولی قبل از تبدیل شدن به سرطان کمک کند. واکسن (HPV) می‌تواند با محافظت از شما در برابر (HPV) که تا ۹۰ درصد از سرطان‌های دهانه رحم را ایجاد می‌کند، از عفونت (HPV) جلوگیری کند.
درد سرطان دهانه رحم چگونه است؟
درد ناشی از سرطان دهانه رحم ممکن است در مراحل اولیه بیماری چندان احساس نشود، شاید اصلاً چیزی احساس نکنید. همانطور که سرطان پیشرفت می‌کند و به بافت‌ها و اندام‌های مجاور گسترش می‌یابد، ممکن است درد در لگن خود احساس کنید یا مشکلات ادراری داشته باشید. سایر افراد به طور کلی احساس ناخوشی، خستگی یا از دست دادن اشتهای خود می‌کنند.
سرطان دهانه رحم چگونه تشخیص داده می‌شود؟
سرطان دهانه رحم به کندی و در طی سالیان متمادی ایجاد می‌شود. قبل از روی آوردن به سرطان، سلول‌های دهانه رحم شما تغییرات زیادی را تجربه می‌کنند. سلول‌های طبیعی در دهانه رحم شروع به ظاهر نامنظم یا غیر طبیعی می‌کنند. این سلول‌های غیر طبیعی ممکن است از بین بروند، ثابت بمانند یا به سلول‌های سرطانی تبدیل شوند.
غربالگری‌های منظم زنان با تست پاپ می‌تواند بیشتر موارد سرطان دهانه رحم را تشخیص دهد. پاپ اسمیر، آزمایشی است که سلول‌های دهانه رحم را جمع آوری می‌کند. این سلول‌ها از نظر علائم پیش سرطانی یا سایر بی‌نظمی‌ها بررسی می‌شوند.
اگر پاپ شما غیرطبیعی برگشت، آزمایشات بیشتری لازم است. این می‌تواند شامل آزمایش (HPV) باشد، که یک آزمایش خاص است که سلول‌های دهانه رحم شما را برای عفونت (HPV) بررسی می‌کند. انواع خاصی از عفونت (HPV) با سرطان دهانه رحم مرتبط است.
پزشک شما همچنین ممکن است دهانه رحم شما را معاینه کند و در صورت مشکوک بودن به سرطان، نمونه‌ای از بافت را برای بیوپسی بگیرد. تکنیک‌های زیادی وجود دارد که می‌توان برای به دست آوردن بافت استفاده کرد، مانند بیوپسی پانچ یا کورتاژ آندوسرویکس. در موارد دیگر، از یک حلقه سیم یا (conization) برای جمع آوری بافت از دهانه رحم برای بیوپسی استفاده می‌شود.
اگر بیوپسی سرطان را تأیید کند، آزمایش‌های بیشتر مشخص می‌کند که آیا بیماری گسترش یافته است . این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مطالعات عملکرد کبد و کلیه
- آزمایش خون و ادرار
- عکس برداری با اشعه ایکس از مثانه، روده و حفره شکم
مراحل سرطان دهانه رحم چیست؟
مرحله اول: سرطان فقط در دهانه رحم شما یافت می‌شود. پخش نشده و کوچک است.
مرحله دوم: سرطان فراتر از دهانه رحم و رحم شما گسترش یافته است، اما هنوز به دیواره لگن (بافت‌هایی که قسمتی از بدن بین باسن شما را می‌پوشاند) یا واژن شما گسترش نیافته است.
مرحله سوم: سرطان به قسمت پایین واژن شما گسترش یافته و ممکن است به دیواره لگن، حالب‌ها (لوله‌هایی که ادرار را حمل می‌کنند) و غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته باشد.
مرحله چهارم: سرطان به مثانه، رکتوم یا سایر قسمت‌های بدن مانند استخوان‌ها یا ریه‌ها گسترش یافته است.
چگونه متوجه می‌شوید که سرطان دهانه رحم دارید؟
اکثر مردم تا زمانی که به طور رسمی به این بیماری مبتلا نشده باشند، نمی‌دانند که به سرطان دهانه رحم مبتلا هستند. پزشک شما می‌تواند سرطان دهانه رحم را از طریق یک سری آزمایش و بیوپسی تایید کند. اولین علائم سرطان دهانه رحم معمولاً خفیف است و فقط توسط پزشک قابل تشخیص است. مراحل پیشرفته سرطان دهانه رحم به احتمال زیاد باعث ایجاد علائم و نشانه ها می‌شود.
سرطان دهانه رحم چگونه درمان می‌شود؟
تیم درمان سرطان دهانه رحم شامل یک متخصص انکولوژی زنان (پزشکی که در سرطان‌های اندام های تناسلی زنانه تخصص دارد) است. درمان توصیه شده برای سرطان دهانه رحم بر اساس فاکتورهای زیادی از جمله مرحله بیماری، سن و سلامت عمومی شما و اگر در آینده فرزندی می‌خواهید دارد، است.
درمان‌های سرطان دهانه رحم عبارتند از پرتو درمانی، شیمی درمانی، جراحی، درمان هدفمند و ایمونوتراپی.
نویسنده: داکتر معصومه پارسا
