دیابت بارداری قند خون بالا در دوران بارداری است. خوردن غذا‌های سالم و متعادل و انجام ورزش معمولاً می‌تواند آن را به‌خوبی مدیریت کند. اما گاهی اوقات، انسولین برای کمک به مدیریت سطح قند خون ضروری است. اگر درمان نشود، هم برای شما و هم برای جنین مشکلاتی ایجاد می‌کند.
دیابت بارداری چیست؟
دیابت بارداری نوعی دیابت است که منحصراً در بارداری زمانی که سطح قند خون بیش از حد بالا می‌رود (هیپرگلیسمی) ایجاد می‌شود. این زمانی اتفاق می‌افتد که هورمون‌های جفت توانایی شما را برای استفاده یا ساختن انسولین مسدود می‌کند. انسولین به بدن شما کمک می‌کند تا میزان مناسب گلوکز را در خون شما حفظ کند. گلوکز بیش از حد در خون شما می‌تواند منجر به عوارض بارداری شود. GD معمولاً در اواسط بارداری، بین ۲۴ تا ۲۸ هفته ظاهر می‌شود. پزشک بارداری شما آزمایش خون را برای بررسی دیابت بارداری تجویز می‌کند.
ابتلا به GD به این معنی نیست که شما قبلاً قبل از باردار شدن به دیابت مبتلا بوده‌اید. این وضعیت به دلیل بارداری ظاهر می‌شود. افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و نوع ۲ قبل از بارداری، هنگام باردار شدن، چالش‌های جداگانه‌ای دارند.
خوشبختانه، دیابت بارداری به‌خوبی شناخته شده است و پزشکان معمولاً می‌توانند با تغییرات کوچک در سبک زندگی و رژیم غذایی به شما در مدیریت این بیماری کمک کنند. اکثر مردم عوارض جدی ناشی از دیابت بارداری را تجربه نمی‌کنند و نوزادان سالمی به دنیا می‌آورند.
انواع:
به‌طورکلی، دیابت بارداری به ۲ دسته تقسیم می‌شود:
کلاس A1 برای توصیف قند بارداری که می‌توان آن را تنها از طریق رژیم غذایی کنترل کرد، استفاده می‌شود.
کلاس A2 به‌نوعی دیابت بارداری می‌گویند که در آن از انسولین یا سایر دارو‌های خوراکی برای کنترل این بیماری استفاده می‌شود.
علائم دیابت بارداری
علائم دیابت بارداری در سه ماه اول معمولاً ظاهر نمی‌شوند و این عارضه اغلب با آزمایش قند خون در هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ حاملگی و بررسی آن بر اساس جدول قند خون در بارداری تشخیص داده می‌شود
برخی از زنان ممکن است در صورت افزایش بیش از حد قند خون (هیپرگلیسمی) علائمی مانند:
• افزایش تشنگی
• نیاز به ادرار کردن بیشتر از حد معمول
• دهان خشک
• خستگی
• تاری دید
• خارش ناحیه تناسلی یا برفک و عفونت‌های پوستی
اما برخی از این علائم در دوران بارداری شایع هستند و لزوماً نشانه دیابت بارداری نیستند. اگر در مورد علائمی که تجربه می‌کنید نگران هستید با ماما یا پزشک خود صحبت کنید.
دیابت بارداری چگونه می‌تواند بر بارداری شما تأثیر بگذارد؟
اکثر زنان مبتلا به دیابت بارداری در غیر این صورت حاملگی طبیعی با نوزادان سالم دارند.
بااین‌حال، دیابت بارداری می‌تواند باعث مشکلاتی مانند:
بزرگ‌تر شدن نوزاد شما از حد معمول – که ممکن است منجر به مشکلاتی در هنگام زایمان شود و احتمال نیاز به زایمان القایی یا سزارین را افزایش دهد.
همان‌طور که گفتیم دیابت می‌تواند برای روی رشد و نمو جنین در طی بارداری اثر داشته باشد. در اوایل بارداری، دیابت مادر می‌تواند منجر به بروز نقص‌های مادرزادی و افزایش خطر سقط جنین گردد. بسیاری از نواقص مادرزادی، اثرات نامطلوبی را بر ارگان‌های مهم بدن مانند مغز و قلب دارند.
پلی هیدرآمنیوس – مایع آمنیوتیک بیش از حد (مایع اطراف نوزاد) در رحم که می‌تواند باعث زایمان زودرس یا مشکلاتی در زایمان شود.
زایمان زودرس – زایمان قبل از هفته ۳۷ بارداری
پره اکلامپسی – وضعیتی که باعث فشار خون بالا در دوران بارداری می‌شود و در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به عوارض بارداری شود.
کودک شما پس از تولد دچار قند خون پایین یا زردی پوست و چشم (یرقان) می‌شود که ممکن است نیاز به درمان در بیمارستان داشته باشد.
از دست دادن نوزاد شما (مرده‌زایی)، اگرچه این اتفاق نادر است
ابتلا به دیابت بارداری همچنین به این معنی است که شما در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در آینده هستید.
عوامل خطر
عوامل خطر ابتلا به دیابت بارداری عبارت‌اند از:
• اضافه‌وزن یا چاق بودن
• عدم تحرک بدنی
• داشتن پیش دیابت
• داشتن دیابت بارداری در بارداری قبلی
• ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک
داشتن یکی از اعضای نزدیک خانواده مبتلا به دیابت
داشتن نوزادی با وزن بالا (۴. ۱ کیلوگرم)
داشتن یک نژاد یا قومیت خاص، مانند سیاه‌پوست، و…
تشخیص:
معاینه فیزیکی و گرفتن شرح‌حال
و برای تشخیص دیابت بارداری از آزمایش قند خون استفاده می‌شود که در چند مرحله انجام می‌شود. برای انجام این آزمایش، بعد از مصرف مقدار مشخص گلوکز در دو نوبت ۱ساعته و ۲ ساعته، قند خون فرد اندازه‌گیری می‌شود و نتایج توسط پزشک بررسی می‌شود.
درمان
درمان دیابت بارداری شامل موارد زیر است:
تغییر سبک زندگی
پایش قند خون
در صورت لزوم دارو که با دستور پزشک و تحت نظر متخصص تجویز می‌شود.
مدیریت سطح قند خون به‌سلامت شما و کودکتان کمک می‌کند. مدیریت دقیق همچنین می‌تواند به شما در جلوگیری از عوارض دوران بارداری و زایمان کمک کند.
تغییر سبک زندگی
سبک زندگی شما – نحوه غذا خوردن و حرکت – بخش مهمی از حفظ سطح قند خون شما در محدوده سالم است. پزشکان معمولاً کاهش وزن در دوران بارداری را توصیه نمی‌کنند؛ اما پزشک می‌تواند به شما در تعیین اهداف افزایش وزن بر اساس وزن قبل از بارداری کمک کند.
تغییرات سبک زندگی عبارت‌اند از:
رژیم غذایی سالم
یک رژیم غذایی سالم بر میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین بدون چربی – غذا‌هایی که دارای مواد مغذی و فیبر بالا و چربی و کالری کمی هستند. یک متخصص تغذیه می‌تواند به شما کمک کند تا یک برنامه غذایی بر اساس وزن فعلی، اهداف افزایش وزن بارداری، سطح قند خون، عادات ورزشی، ترجیحات غذایی و بودجه ایجاد کنید.
فعال ماندن فعالیت بدنی منظم نقش کلیدی در هر برنامه سلامتی قبل، حین و بعد از بارداری دارد. ورزش قند خون شما را کاهش می‌دهد. به‌عنوان یک امتیاز اضافی، ورزش منظم می‌تواند به تسکین برخی از ناراحتی‌های رایج بارداری از جمله کمردرد، گرفتگی عضلات، تورم، یبوست و مشکلات خواب کمک کند.
با تأیید پزشک خود، ۳۰ دقیقه ورزش متوسط را در بیشتر روز‌های هفته هدف قرار دهید. اگر مدتی است که فعال نبوده‌اید، به‌آرامی شروع کنید و به‌تدریج افزایش دهید. پیاده‌روی، و نرمش‌های سبک انتخاب‌های خوبی در دوران بارداری هستند. فعالیت‌های روزمره مانند کار‌های خانه و باغبانی نیز به‌حساب می‌آیند.
نویسنده: داکتر معصومه پارسا
