گاهی تصور می‌کنیم برای رسیدن به آرامش روان، باید تغییرات بزرگی در زندگی ایجاد کنیم؛ مثل عوض کردن شغل، مهاجرت یا رفتن به دوره‌های درمانی طولانی. هرچند این تغییرها در برخی شرایط ضروری‌اند، اما همیشه در دسترس ما نیستند. در مقابل، چیزی که اغلب نادیده گرفته می‌شود، قدرت عادت‌های کوچک و روزمره است. همین کارهای ساده و ظاهراً کم‌اهمیت، می‌توانند تأثیر چشمگیری بر حال روحی ما بگذارند. سلامت روان، بیش از آنچه فکر می‌کنیم، تحت تأثیر همین جزئیات کوچک است. یکی از نمونه‌های مهم این عادت‌ها، مرتب کردن اتاق یا فضای اطراف بلافاصله بعد از بیدار شدن است. بسیاری این کار را بی‌اهمیت می‌دانند، اما در واقع، این کار پیامی ناخودآگاه به ذهن می‌فرستد: «روزت را با نظم شروع کرده‌ای.» وقتی اولین کار روز را با موفقیت انجام می‌دهیم، احساس کنترل بیشتری بر ادامه روز داریم. همین اقدام ساده می‌تواند حس موفقیت و رضایت کوچکی در ما ایجاد کند که در تمام طول روز همراه‌مان باشد. عادت کوچک مؤثر دیگر، نوشیدن آب کافی است. کم‌آبی نه‌تنها موجب خستگی و سردرد می‌شود، بلکه مستقیماً بر خلق‌وخو تأثیر می‌گذارد. تحقیقات نشان داده‌اند حتی کاهش جزئی سطح آب بدن می‌تواند تمرکز را کاهش دهد، احساس تحریک‌پذیری و اضطراب را افزایش دهد. گاهی ما دلایل ناراحتی یا بی‌حوصلگی‌مان را به عوامل بیرونی نسبت می‌دهیم، در حالی‌که ممکن است تنها نیاز بدن‌مان یک لیوان آب باشد. حرکت کردن در طول روز نیز از آن عادت‌های ساده و کم‌هزینه‌ای است که اثر بزرگی بر سلامت روان دارد. این حرکت لزوماً ورزش سنگین یا رفتن به باشگاه نیست؛ حتی چند دقیقه پیاده‌روی یا انجام حرکات کششی در خانه می‌تواند جریان خون را بهبود دهد و ترشح اندورفین، ماده‌ی شیمیایی شادی‌آور مغز را افزایش دهد. این تغییرات فیزیولوژیکی، تأثیر فوری بر روحیه می‌گذارند. به همین دلیل، متخصصان توصیه می‌کنند حتی اگر زمان یا انرژی کمی دارید، همین فعالیت‌های کوتاه را نیز در برنامه‌ی روزانه‌تان بگنجانید. یکی دیگر از عادت‌های کوچک اما بسیار مؤثر برای آرامش روان، نوشتن است. منظور نوشتن ادبی یا حرفه‌ای نیست؛ بلکه صرفاً نوشتن احساسات، نگرانی‌ها یا حتی فهرست کارهای روزانه می‌تواند ذهن را سبک کند. وقتی افکار در ذهن انباشته می‌شوند، اضطراب افزایش می‌یابد. اما با نوشتن، این افکار از ذهن بیرون می‌آیند و نظم می‌گیرند، و این فرآیند احساس آرامش و تمرکز بیشتر به فرد می‌دهد. تنفس عمیق نیز از آن عادت‌های ساده و کم‌هزینه‌ای‌ست که تأثیر بزرگی بر کاهش اضطراب دارد. در زندگی شلوغ امروز، اغلب بدون اینکه متوجه باشیم، تنفس‌های سطحی و کوتاه داریم. این نوع تنفس، بدن را در حالت استرس نگه می‌دارد. اما اگر روزی چند بار آگاهانه چند نفس عمیق بکشیم، پیام آرامش به مغز و بدن فرستاده می‌شود. این تمرین تنها چند ثانیه طول می‌کشد، اما تأثیر آن می‌تواند ساعت‌ها باقی بماند. داشتن ارتباط کوتاه و مثبت با دیگران نیز یکی از عادت‌های ساده‌ای‌ست که نباید دست‌کم گرفته شود. یک سلام گرم، پیام دوستانه یا چند دقیقه گفت‌وگو با کسی که دوستش داریم، می‌تواند حال و هوای‌مان را تغییر دهد. انسان ذاتاً موجودی اجتماعی است و همین ارتباط‌های کوچک، موجب ترشح هورمون‌هایی می‌شوند که استرس را کاهش داده و حس تعلق و آرامش را افزایش می‌دهند. قرار گرفتن در معرض نور طبیعی هم از آن عادت‌هایی‌ست که اثر بزرگی بر سلامت روان دارد. بسیاری از ما ساعت‌های زیادی را در فضاهای بسته سپری می‌کنیم و از نور آفتاب دور مانده‌ایم. نور طبیعی نقش مهمی در تنظیم ساعت زیستی بدن، کیفیت خواب و سطح انرژی روزانه دارد. حتی ایستادن چند دقیقه در کنار پنجره یا قدم زدن کوتاه در حیاط یا بالکن می‌تواند خلق‌وخو را به‌طور ملموسی بهبود بخشد. شکرگزاری روزانه نیز از عادت‌های ساده اما بسیار تأثیرگذار بر سلامت روان است. کافی‌ست هر شب پیش از خواب، سه مورد از چیزهایی را که بابت‌شان سپاسگزاریم در ذهن مرور کنیم یا روی کاغذ بنویسیم. این تمرین دید ما را از تمرکز بر کمبودها به سمت داشته‌ها تغییر می‌دهد و ذهن را به‌تدریج مثبت‌تر می‌سازد. افرادی که شکرگزاری را به یک عادت همیشگی تبدیل می‌کنند، در بلندمدت احساس شادی و رضایت بیشتری از زندگی تجربه می‌کنند. خواب کافی نیز یکی از پایه‌های اساسی سلامت روان است. شاید عجیب به نظر برسد که خواب به‌عنوان یک عادت کوچک شناخته شود، اما کیفیت آن به رفتارهای کوچکی که پیش از خواب انجام می‌دهیم، وابسته است. خاموش کردن وسایل دیجیتال، آماده کردن محیطی آرام و خوابیدن در ساعت مشخص، به مغز این پیام را می‌دهد که وقت استراحت فرا رسیده است. همین عادت‌های ساده، نقش مهمی در کیفیت خواب و در نتیجه، حال روحی ما دارند. در نهایت، مراقبت‌های کوچک از خود در طول روز نیز نباید نادیده گرفته شوند؛ مثل نوشیدن یک فنجان چای در سکوت، گوش دادن به موسیقی دل‌نشین، یا چند دقیقه وقت گذراندن در فضای باز. این فعالیت‌های کوتاه شاید ساده به نظر برسند، اما مانند سوخت‌گیری مجدد برای ذهن و روان عمل می‌کنند. البته باید یادآور شد که عادت‌های کوچک تنها زمانی اثرگذار می‌شوند که به‌طور مداوم و پیوسته تکرار شوند. انجام یکی‌دو بار این کارها تغییر بزرگی ایجاد نمی‌کند، اما وقتی بخشی از سبک زندگی شوند، اثر جمعی و تدریجی آن‌ها بسیار عمیق و پایدار خواهد بود. درست مانند قطره‌هایی که به مرور یک ظرف را پر می‌کنند، این عادت‌ها هم به‌تدریج ذهن و روان ما را سرشار از آرامش و انرژی مثبت می‌کنند. نکته‌ی مهم دیگر این است که نیازی نیست همه‌ی عادت‌های مفید را به‌صورت هم‌زمان شروع کنیم. کافی‌ست فقط یک یا دو عادت ساده را انتخاب کرده و برای مدتی به آن‌ها متعهد بمانیم. وقتی تأثیر آن‌ها را در زندگی‌مان دیدیم، می‌توانیم به‌تدریج عادت‌های دیگری را نیز اضافه کنیم. این روش آهسته اما مداوم، کلید ایجاد تغییر پایدار در سبک زندگی است. سخن پایانی: سلامت روان، چیزی نیست که تنها در جلسات درمانی یا شرایط خاص به دست بیاید. در بسیاری از موارد، آرامش ذهن و حال خوب از دل همین کارهای ساده و کوچک بیرون می‌آید. هرکدام از ما می‌توانیم با عاداتی مثل نوشیدن آب کافی، قدم زدن کوتاه، نوشتن روزانه، تنفس آگاهانه یا حتی لبخند زدن، گامی مؤثر برای بهبود حال درونی خود برداریم. این عادت‌های کوچک شاید در لحظه بی‌اهمیت به‌نظر برسند، اما در کنار هم قدرتی دارند که می‌توانند حال و حتی مسیر زندگی ما را دگرگون کنند. نویسنده: مرضیه بهروزی «روانشناس بالینی»

یک متخصص در زمینه هوش مصنوعی که بررسی کاملی روی ادبیات علمی در مورد هوش مصنوعی انجام داده و به این نتیجه رسیده است که هیچ مدرکی برای حمایت از این تصور وجود ندارد که هوش مصنوعی را می‌توان به طور ایمن کنترل کرد. دکتر رومن وی یامپولسکی از کارشناسان برجسته هوش مصنوعی می‌گوید ما با یک رویداد تقریباً تضمین شده با پتانسیل ایجاد یک فاجعه وجودی روبرو هستیم. علاوه بر این، حتی اگر مکانیسم‌ها یا روش‌هایی برای کنترل هوش مصنوعی پیشنهاد شده باشد، دکتر رومن وی یامپولسکی معتقد است که این اقدامات برای تضمین ایمنی کافی نخواهند بود. کار او در زمینه «ایمنی هوش مصنوعی» تا حدی توسط ایلان ماسک و موسسه آینده زندگی(FLI) که توسط مکس تِگمارک استاد دانشگاه MIT و ژان تالین یکی از بنیانگذاران اسکایپ تاسیس شده است، پشتیبانی شده است. موسسه آینده زندگی همان موسسه‌ای است که برای توسعه ابزارهای هوش مصنوعی قدرتمندتر از GPT-4 درخواست کرد این پروژه با یک توقف شش ماهه روبرو شود. نامه سرگشاده این موسسه توسط بیش از 33 هزار نفر از جمله ایلان ماسک، استیو وزنیاک هم‌بنیانگذار اپل، یوشوا بنجیو، پدرخوانده هوش مصنوعی و سایر کارشناسان امضا شده است. نگرانی در مورد مدیریت و تنظیم مقررات برای هوش مصنوعی با نفوذ ابزارهای جدید هوش مصنوعی در بازار طی یک سال گذشته، دکتر یامپولسکی پیشنهاد می‌کند که سیستم‌های هوش مصنوعی پیشرفته به دلیل غیر قابل پیش‌بینی بودن و استقلال ذاتی، با وجود مزایای بالقوه‌شان، همیشه خطراتی را به همراه خواهند داشت. دکتر یامپولسکی در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: «چرا بسیاری از پژوهشگران تصور می‌کنند که مشکل کنترل هوش مصنوعی قابل حل است؟ تا آنجا که ما می‌دانیم، هیچ گواهی برای آن وجود ندارد، هیچ مدرکی وجود ندارد. قبل از شروع تلاش برای ساخت یک هوش مصنوعی کنترل شده، مهم است که نشان دهیم مشکل قابل حل است.» وی افزود: «این همراه با آماری که نشان می‌دهد توسعه اَبَرهوش مصنوعی یک رویداد تقریباً تضمین شده است، نشان می‌دهد که ما باید از تلاش‌های ایمنی قابل توجهی در زمینه هوش مصنوعی حمایت کنیم.» [caption id="attachment_10880" align="aligncenter" width="681"] عکس: شبکه‌های اجتماعی[/caption] توسعه ابرهوش مصنوعی اجتناب‌ناپذیر است از آنجایی که هوش مصنوعی در حالت ابرهوشمندی می‌تواند به تنهایی یاد بگیرد، تطبیق یابد و به صورت نیمه مستقل عمل کند، اطمینان از ایمن بودن آن، به ویژه با وجود افزایش قابلیت‌های آن به طور فزاینده‌ای چالش برانگیز می‌شود. می‌توان گفت که هوش مصنوعی فوق هوشمند «ذهن» خود را خواهد داشت. پس چگونه آن را کنترل کنیم؟ آیا قوانین رباتیک آیزاک آسیموف که رفتار اخلاقی بین انسان و ربات را برقرار می‌کند، هنوز در دنیای امروز اعمال می‌شود؟ دکتر یامپولسکی که حوزه اصلی مورد علاقه او ایمنی هوش مصنوعی است، توضیح داد: ما با یک رویداد تقریبا تضمین شده با پتانسیل ایجاد یک فاجعه وجودی روبرو هستیم. وی افزود: جای تعجب نیست که بسیاری این را مهم‌ترین مشکلی که بشریت تا به حال با آن روبرو بوده است، توصیف می‌کنند. نتیجه می‌تواند رفاه یا انقراض بشر باشد. یکی از چالش‌های اصلی، تصمیم‌گیری‌های بالقوه و شکست موجودات فوق‌ هوشمند است که پیش‌بینی و تهدید آن‌ها را دشوار می‌کند. با افزایش استقلال هوش مصنوعی، کنترل انسان روی آن کاهش می‌یابد که منجر به نگرانی‌های ایمنی می‌شود. دکتر یامپولسکی ایجاد تعادل بین توانایی و کنترل هوش مصنوعی را پیشنهاد و اذعان می‌کند که ابرهوش ذاتاً فاقد قابلیت کنترل است. وی همچنین درباره اهمیت همسویی هوش مصنوعی با ارزش‌های انسانی بحث می‌کند و روش‌هایی را برای به حداقل رساندن خطرها مانند اصلاح‌پذیری، شفافیت هوش مصنوعی و طبقه‌بندی به عنوان قابل کنترل یا غیرقابل کنترل پیشنهاد می‌کند. با وجود این چالش‌ها، دکتر یامپولسکی ادامه تحقیقات و سرمایه‌گذاری در ایمنی و امنیت هوش مصنوعی را تشویق و تأکید می‌کند که اگرچه دستیابی به هوش مصنوعی صد درصد ایمن ممکن است دست نیافتنی باشد، اما تلاش برای بهبود ایمنی آن همواره ارزشمند است. دکتر یامپولسکی، دانشیار دانشگاه لوئیزویل است که نتایج تحقیقات خود را در کتابی با عنوان «هوش مصنوعی غیر قابل توضیح، غیر قابل پیش‌بینی، غیر قابل کنترل» منتشر کرده است.