با گسترش روزافزون دنیای دیجیتال و نفوذ ابزارهای تکنولوژیک به زندگی روزمره، تربیت فرزندان در این فضا به یکی از مهمترین چالشها و وظایف والدین تبدیل شده است. کودکان و نوجوانان امروز به دلیل دسترسی آسان به اینترنت، گوشیهای هوشمند، تبلتها و دیگر ابزارهای دیجیتال، بیش از هر زمان دیگری در معرض محتواهای متنوع و تجربیات آنلاین قرار دارند. والدین در این میان وظیفه دارند که با آموزش سواد دیجیتال به فرزندان خود، آنها را برای زندگی در این دنیای جدید آماده کنند. سواد دیجیتال نهتنها به معنای یادگیری کار با ابزارهای تکنولوژیک است، بلکه شامل توانایی تفکر انتقادی، ارزیابی صحیح اطلاعات و محافظت از خود در برابر خطرات موجود در فضای مجازی نیز میشود. کودکان و نوجوانان به طور طبیعی به تکنولوژی علاقهمند هستند و در بسیاری از مواقع سریعتر از بزرگسالان با آن سازگار میشوند. با این حال، این سرعت یادگیری به معنای توانایی مدیریت درست از این ابزارها نیست. به همین دلیل، والدین باید نقش فعالی در هدایت فرزندانشان در این مسیر داشته باشند. آنها باید نه تنها نحوه استفاده از ابزارهای دیجیتال را به فرزندان خود بیاموزند، بلکه آنها را در درک و تحلیل محتواها و اطلاعات موجود در فضای مجازی یاری دهند. از این رو، نقش والدین در ایجاد آگاهی و هدایت فرزندان در استفاده مسئولانه و هوشمندانه از تکنولوژی بسیار حائز اهمیت است. اهمیت آموزش سواد دیجیتال: گامی به سوی آینده سواد دیجیتال در دنیای امروز به یکی از مهمترین نیازهای هر فرد تبدیل شده است. با گسترش اینترنت و رسانههای اجتماعی، کودکان و نوجوانان بهطور مداوم با حجم عظیمی از اطلاعات مواجه میشوند. برخی از این اطلاعات ممکن است سودمند و آموزشی باشند، اما بخش بزرگی از آنها نیز میتواند مضر، نادرست یا حتی خطرناک باشد. آموزش سواد دیجیتال به کودکان و نوجوانان به آنها کمک میکند تا بتوانند بهطور هوشمندانه از ابزارهای دیجیتال استفاده کنند و اطلاعات مفید را از اطلاعات نادرست و خطرناک تشخیص دهند. یکی از جنبههای مهم سواد دیجیتال، توانایی مقابله با مخاطرات اینترنت است. اینترنت مکانی است که در آن انواع خطرات مانند کلاهبرداریهای آنلاین، محتواهای نامناسب و نقض حریم خصوصی وجود دارد. کودکان و نوجوانان که اغلب بهصورت ناآگاهانه وارد این فضا میشوند، نیاز به آموزشهای مناسبی دارند تا بتوانند از خود در برابر این تهدیدات محافظت کنند. والدین باید فرزندان خود را درباره این خطرات آگاه کنند و به آنها بیاموزند که چگونه در مواجهه با چنین موقعیتهایی رفتار کنند. علاوه بر این، یکی دیگر از جنبههای مهم سواد دیجیتال، توانایی مصرف هوشمندانه محتوا است. کودکان و نوجوانان با دسترسی به اینترنت به راحتی میتوانند به هر نوع محتوایی دسترسی پیدا کنند. برخی از این محتواها مناسب سن آنها نیست و میتواند تأثیرات منفی بر روح و روان آنها داشته باشد. والدین باید به فرزندان خود آموزش دهند که چگونه محتوای مناسب را انتخاب کنند و از محتواهای مخرب و نامناسب دوری کنند. نقش والدین در هدایت فرزندان در فضای مجازی والدین به عنوان نخستین معلمان فرزندان خود، نقشی اساسی در هدایت آنها در فضای مجازی دارند. اولین قدم در این راه، ایجاد یک گفتگوی باز و شفاف با فرزندان است. والدین باید فضای مناسبی فراهم کنند تا فرزندان بتوانند بهراحتی نگرانیها و سوالات خود را مطرح کنند. این گفتوگو باید حول موضوعات مختلفی از جمله ایمنی در فضای مجازی، حفظ حریم خصوصی و رفتار مسئولانه در اینترنت باشد. ارتباط صمیمانه بین والدین و فرزندان به آنها کمک میکند تا در مواجهه با مسائل و مشکلات فضای مجازی به والدین خود مراجعه کنند و از آنها راهنمایی بگیرند. یکی دیگر از اقداماتی که والدین میتوانند انجام دهند، تعیین محدودیتهای زمانی و محتوایی برای استفاده از تکنولوژی است. استفاده مداوم و بیرویه از ابزارهای دیجیتال میتواند به مشکلات جسمی و روانی منجر شود. والدین باید محدودیتهای مشخصی برای زمان استفاده از اینترنت و گوشیهای هوشمند تعیین کنند و نظارت دقیقی بر محتوایی که فرزندان مشاهده میکنند، داشته باشند. این محدودیتها باید با توجه به سن فرزند و نیازهای تحصیلی و تفریحی او تنظیم شوند تا بتوانند به سلامت و رفاه فرزندان کمک کنند. علاوه بر تعیین محدودیتها، والدین باید فرزندان خود را درباره نحوه برخورد با تهدیدات آنلاین نیز آموزش دهند. کودکان باید بدانند که در صورت مواجهه با پیامهای نادرست یا درخواستهای نامطمئن چگونه رفتار کنند و به چه کسی اطلاع دهند. آنها باید بیاموزند که اطلاعات شخصی خود را به اشتراک نگذارند و از تعامل با افرادی که نمیشناسند پرهیز کنند. آموزش این نکات به کودکان میتواند از آنها در برابر بسیاری از خطرات فضای مجازی محافظت کند. ترویج استفاده مفید از ابزارهای دیجیتال یکی از مهمترین جنبههای تربیت فرزندان دیجیتال، ترویج استفاده مفید و سازنده از تکنولوژی است. ابزارهای دیجیتال امکانات فوقالعادهای برای یادگیری و توسعه مهارتهای خلاقانه فراهم میکنند. والدین میتوانند با معرفی برنامههای آموزشی و اپلیکیشنهای مناسب به فرزندان خود، آنها را به سمت استفاده مثبت و مفید از تکنولوژی هدایت کنند. استفاده از بازیهای آموزشی، نرمافزارهای یادگیری زبان و برنامههای تعاملی میتواند به کودکان کمک کند تا مهارتهای تحصیلی و خلاقیت خود را تقویت کنند. همچنین، والدین باید از نرمافزارهای کنترل والدین برای نظارت بر فعالیتهای آنلاین فرزندان خود استفاده کنند. این نرمافزارها به والدین امکان میدهند تا بر محتواهای مشاهدهشده، زمان استفاده و فعالیتهای فرزندشان در اینترنت نظارت داشته باشند و از دسترسی آنها به محتواهای نامناسب جلوگیری کنند. اما در عین حال، این نظارت باید با احترام به حریم خصوصی فرزندان انجام شود تا اعتماد متقابل حفظ شود و فرزندان احساس نکنند که آزادی آنها محدود شده است. در دنیای مدرن و دیجیتالی امروز، نقش والدین در تربیت فرزندان برای زندگی در فضای مجازی بسیار حیاتی است. آموزش سواد دیجیتال نه تنها به فرزندان کمک میکند تا از ابزارهای تکنولوژیک به شکل مؤثر و ایمن استفاده کنند، بلکه باعث میشود آنها بتوانند با آگاهی و مسئولیتپذیری بیشتری در دنیای آنلاین حرکت کنند. ایجاد تعادل بین استفاده از تکنولوژی و زندگی واقعی، تربیت اخلاقی و مسئولانه در فضای مجازی و نظارت هوشمندانه، از جمله وظایف والدین در این عصر دیجیتال است. با ایجاد محیطی که در آن فرزندان بتوانند نگرانیها و سوالات خود را در مورد فضای مجازی مطرح کنند و با توجه به نیازهای فیزیکی، روانی و اجتماعی آنها، والدین میتوانند فرزندان خود را به مصرفکنندگان هوشمند و آگاه در دنیای دیجیتال تبدیل کنند. هدف نهایی این است که فرزندان بتوانند از تکنولوژی بهعنوان ابزاری مفید برای رشد و پیشرفت خود بهره ببرند و در عین حال از مخاطرات آن آگاه بوده و به شکل مسئولانه از آن استفاده کنند.
برچسب: فناوری
پاییز امسال، آماده یک پدیده غیرمنتظره کیهانی باشید، آنطور که دانشمندان میگویند کره زمین قرار است ماه دومی پیدا کند. یک سیارک قرار است در دام نیروی گرانش کره زمین بیفتد و بهطور موقت، به ماه دوم کوچکی برای کره زمین تبدیل شود. این مهمان کیهانی از (یکشنبه، ۲۹ ماه سپتامبر/ ۸ میزان) دو ماه مهمان کره زمین بوده و بعد از مدار نیروی گرانش زمین بیرون خواهد رفت. متأسفانه این ماه دوم بسیار کوچک و کم نور است و نمیتوان آن را دید. مگر اینکه تلسکوپ حرفهای در دسترس باشد. این سیارک را اولین بار سامانه هشدار برخورد زمینی ناسا به نام اطلس در هفتم ماه اوت ردیابی کرد. دانشمندان مسیر آن را در تحقیقی در بخش مطالعات انجمن ستارهشناسی آمریکا منتشر کردند. این سیارک، که دانشمندان آن را پیتیاس ۲۰۲۴ مینامند، از کمربند سیارک آرجونا میآید و حاوی سنگهایی است که مداری مشابه با مدار زمین را دنبال میکنند. در مجموعه چهار قسمتی «اسطوره تختی» از زندگی شخصی، ورزشی و اجتماعی غلامرضا تختی میشنویم. گاهی بعضی از این سیارکها تقریباً به زمین نزدیک میشوند و به فاصله ۲.۸ میلیون مایل (۴.۵ میلیون کیلومتر) از کره زمین میرسند. آنطور که محققان میگویند اگر سیارکی مانند این با سرعتی نسبتاً آرام، حدود ۲۲۰۰ مایل در ساعت (۳۴۵۰ کیلومتر در ساعت) حرکت کند، نیروی گرانشی کره زمین میتواند بر آن تأثیر زیادی بگذارد و حتی مدتی کوتاه آن را به تله بیندازد. این دقیقاً وضعیتیایست که قرار است پیش بیاید. این سیارک کوچک از همین آخر هفته، حدود دو ماه در مدار کره زمین خواهد بود. جنیفر میلارد، ستارهشناس و مجری مجموعه پادکستهای ستارهشناسی، فوقالعاده به بیبیسی گفت این سیارک ۲۹ ماه سپتامبر وارد مدار کره زمین خواهد شد و آنطور که پیشبینیشده در ۲۵ نوامبر (۵ آذر) آن را ترک خواهد کرد. او میگوید: «این سیارک قرار نیست دور کامل دور سیاره ما بزند، بلکه تنها مسیر مدارش تغییر خواهد کرد و با نیروی کره زمین مسیرش کمی پیچ خواهد خورد و بعد از مدتی به مسیر خوش خودش ادامه خواهد داد.» این سیارک حدوداً ۱۰ متر طول دارد که در مقایسه کره ماه، که قطری حدود ۳۴۷۴ کیلومتری دارد، واقعاً ناچیز است. این سیارک چون از صخرههای بیرنگ وبی انعکاس ساخته شده است برای مردم روی زمین قابل دیدن نیست حتی اگر از دوربین چشمی یا تلسکوپ خانگی استفاده کنند. خانم میلارد میگوید: «تلسکوپهای حرفهای میتوانند آن را نشان بدهند. احتمالاً تصاویر زیادی از این سیارک در اینترنت خواهید دید که مثل نقطهای کوچک بهدسرعت از جلوی ستارههای عبور میکند.» ماههای کوچک قبل از این هم ردگیریشده بودند و تصور بر این است که ما متوجه بسیاری از آنها نشدهایم. بعضی از آنها برای دیدار مجدد باز میگردند. سیارک انایکس یک ۲۰۲۲ یک بار در سال ۱۹۸۱ و بار دیگر در سال ۲۰۲۲ به ماه دوم زمین تبدیل شد. برای همین، اگر این بار نتوانستید پیتیاس ۲۰۲۴ را ببینید، نگران نباشید. دانشمندان پیشبینی کردهاند این سیارک همبار دیگر، ۳۱ سال دیگر، در سال ۲۰۵۵ به دیدار زمین خواهد آمد. جنیفر میلارد میگوید: «این نشان میدهد منظومه شمسی چقدر شلوغ است و چقدر در آن سیارکها و اجرام مختلف وجود دارند که ما بسیاری از آنها را هنوز کشفشان نکردهایم. این سیارک تازه امسال کشف شده است.» او ادامه میدهد: «دهها هزار یا شاید صدها هزار جسم مختلف آسمانی وجود دارند که آنها را کشف نکردهایم. این نشان میدهد چقدر رصد دائمی آسمان شب و پیدا کردن آنها اهمیت دارد.»
توسعه فناوری هوش مصنوعی که غلظت یون آب را پیشبینی کند، میتواند کمک بزرگی برای سنجش کیفیت آب در مقیاس بزرگ باشد و به بهبود رفاه اجتماعی کمک کند. سایت نیوز وایز گزارش داده است که حدود ۲.۲ میلیارد نفر یعنی بیش از یک چهارم جمعیت جهان به آب آشامیدنی سالم و مدیریتشده دسترسی ندارند و حدود نیمی از جمعیت جهان در برخی از مقاطع سال با کمبود شدید آب روبرو هستند. در گزارش آمده است که به منظور غلبه بر این کمبودها، هزینههای اجتماعی و اقتصادی هنگفتی برای روشهای استفاده از منابع آب جایگزین مانند استفاده از آب باران و نمکزدایی آب دریا صرف میشود. علاوه بر این، سیستمهای توزیع متمرکز آب با مضراتی همراه هستند؛ از جمله اینکه قادر به پاسخگویی فوری به تغییرات تقاضای آب نیستند. با توجه به چنین مشکلاتی، علاقه فزایندهای به فناوریهای غیر متمرکز تولید آب وجود دارد. فناوریهای غیر متمرکز، فناوریهای مبتنی بر الکتروشیمی مانند وایونش خازنی و وایونش الکترود باتری هستند که به آسانی به کار گرفته میشوند. با وجود این، حسگرهای اندازهگیری کیفیت آب که در فناوریهای مبتنی بر الکتروشیمی استفاده میشوند، یونهای منفرد موجود در آب را ردیابی نمیکنند و محدودیتهایی در درک شرایط کیفیت آب با استفاده از رسانایی الکتریکی دارند. گروه پژوهشی دکتر سون مون از مرکز تحقیقات چرخه منابع آب «موسسه علم و فناوری کره جنوبی»(KIST) با همکاری گروه پروفسور «بائک سانگ سو»(Baek Sang-Soo) از «دانشگاه یئونگنام»(Yeongnam University)، فناوری جدیدی را ابداع کردهاند که از هوش مصنوعی مبتنی بر داده برای پیشبینی دقیق غلظت یونها در آب طی فرآیندهای تصفیه الکتروشیمیایی آب استفاده میکند. پژوهشگران در آزمایشها دریافتند که برای بهبود دقت پیشبینیها لازم است هر ۲۰ تا ۸۰ ثانیه بهروزرسانیهایی انجام شود. این بدان معناست که برای اعمال این روش در شبکههای ردیابی یونهای خاص باید کیفیت آب در هر دقیقه بررسی شود تا مدل اولیه آموزش ببیند. مدل مورد استفاده در این پژوهش نسبت به مدلهای پیچیده یادگیری عمیق مقرونبهصرفهتر است و برای آموزش به منابع محاسباتی بیش از ۱۰۰ برابر کمتر نیاز دارد. دکتر مون گفت: اهمیت این پژوهش فقط توسعه یک مدل هوش مصنوعی جدید نیست، بلکه کاربرد آن در سیستم ملی مدیریت کیفیت آب است. با استفاده از این فناوری میتوان غلظت یونها را با دقت بیشتری تحت کنترل قرار داد و به بهبود دسترسی به آب کمک کرد. این پژوهش در مجله «Water Research» به چاپ رسید.
پژوهشگران «دانشگاه بازل» در آزمایش جدیدی نشان دادهاند که میتوان یک مدل هوش مصنوعی را آموزش داد تا بیماری تنفسی را در نوزادان نارس تشخیص دهد. دیسپلازی برونکوپولمونری، یک مشکل تنفسی است که میتواند نوزادان نارس را تحت تاثیر قرار دهد. وقتی ریههای نوزاد در بدو تولد رشد نکرده باشند، اغلب به دستگاه تنفس مصنوعی یا اکسیژندرمانی نیاز دارند. این درمان میتواند ریههای نوزاد را کشیده و ملتهب کند و باعث ابتلا به دیسپلازی برونکوپولمونری شود. انجمن تنفس اروپا میگوید که تشخیص دادن دیسپلازی برونکوپولمونری دشوار است. آزمایشهای عملکرد ریه معمولا به یک بزرگسال نیاز دارند که بنا به درخواست خود در آزمایش شرکت کند و این کاری است که نوزادان نمیتوانند انجام دهند. بنابراین، روشهای کنونی به تجهیزات پیچیدهای برای بررسی ویژگیهای ریه نوزاد نیاز دارند. در نتیجه، دیسپلازی برونکوپولمونری یکی از معدود بیماریهایی است که معمولا با کمک یکی از علل اصلی آن، یعنی نارس بودن و حمایت تنفسی تشخیص داده میشود. شبکههای عصبی مصنوعی (ANNs) را میتوان برای تشخیص بیماری ریوی در نوزادان نارس با تحلیل الگوهای تنفسی آنها هنگام خواب آموزش داد. شبکههای عصبی مصنوعی مدلهای ریاضی هستند که برای طبقهبندی و پیشبینی استفاده میشوند. یک شبکه عصبی مصنوعی برای انجام دادن پیشبینیهای دقیق باید ابتدا با حجم زیادی از دادهها آموزش داده شود و این امر برای تشخیص دیسپلازی برونکوپولمونری مشکل ایجاد میکند. پروفسور ادگار دلگادو اکرت، استاد دپارتمان مهندسی پزشکی دانشگاه بازل و سرپرست گروه پژوهشی بیمارستان کودکان دانشگاه بازل گفت: تا همین اواخر، نیاز به حجم زیادی از دادهها مانع تحقق تلاش برای ایجاد مدلهای دقیق تشخیص بیماری ریه در نوزادان میشد زیرا ارزیابی عملکرد ریه آنها بسیار دشوار است اما یک جایگزین وجود دارد. ما میتوانیم تنفس نوزاد را هنگام خواب بررسی کنیم. این کار با یک ماسک صورت نرم و مجهز به حسگر انجام میشود که میتواند جریان هوا و حجم هوای ورودی و خروجی از بینی نوزاد را اندازهگیری کند. این تجهیزات ارزان هستند و در همه مراکز بالینی در دسترس قرار دارند. اکرت ادامه داد: چنین بررسیهایی از چندین نفس متوالی که ما آن را تنفس جزر و مدی مینامیم، میتواند مقادیر زیادی را از دادههای جریان متوالی با کیفیت خوب به دست بیاورد. ما تصمیم گرفتیم از این دادهها به منظور آموزش یک شبکه عصبی مصنوعی برای تشخیص دیسپلازی برونکوپولمونری استفاده کنیم. اکرت و همکارانش، گروهی را متشکل از ۱۳۹ نوزاد غیر نارس و ۱۹۰ نوزاد نارس که از نظر دیسپلازی برونکوپولمونری ارزیابی شده بودند، مورد بررسی قرار دادند و تنفس آنها را به مدت ۱۰ دقیقه هنگام خواب ثبت کردند. این گروه پژوهشی از ۶۰ درصد دادهها برای آموزش نحوه تشخیص دیسپلازی برونکوپولمونری به مدل هوش مصنوعی و از ۲۰ درصد دادهها برای اعتبارسنجی مدل استفاده کردند و سپس، ۲۰ درصد از دادههای باقیمانده را به مدل انتقال دادند تا بفهمند که آیا میتواند نوزادان مبتلا به دیسپلازی برونکوپولمونری را به درستی شناسایی کند. مدل هوش مصنوعی توانست برخی از موارد مشاهده شده در مجموعه دادههای آزمایشی را با دقت ۹۶ درصد طبقهبندی کند. اکرت گفت: پژوهش ما برای اولین بار یک روش جامع را برای تحلیل تنفس نوزادان ارائه میکند و به ما امکان میدهد تا تشخیص دهیم کدام نوزادان به دیسپلازی برونکوپولمونری مبتلا هستند. آزمایش غیر تهاجمی ما برای نوزاد و والدینش کمتر ناراحتکننده است. این بدان معناست که آنها میتوانند سریعتر به درمان دسترسی داشته باشند و حتی شاید یک پیشآگاهی را به دست بیاورند. این گروه پژوهشی اکنون امیدوارند که بفهمند آیا مدل هوش مصنوعی را میتوان برای آزمایش نوزادان تنها چند هفته پس از تولد، برای تحلیل عملکرد ریه و پیشبینی علائم سایر بیماریها مانند آسم مورد استفاده قرار داد.
یک پژوهش حیرتآور جدید نشان میدهد که پزشکان به زودی میتوانند دیابت نوع ۲ را با استفاده از صدای بیماران تشخیص دهند. دانشمندان مدتها نگران بودهاند که میلیونها شخص مبتلا به دیابت تشخیص داده نشوند، اما اکنون نمونههای صدای بیمار که مدت آنها فقط ۲۵ ثانیه است، همراه با دادههای اولیه سلامتی مانند سن، جنسیت، قد و شاخص توده بدنی میتوانند نشان دهند که آیا شخص مورد نظر به دیابت مبتلاست یا خیر. یک پژوهش جدید و امیدوارکننده نشان میدهد که هوش مصنوعی با استفاده از صدای ضبط شده روی تلفن همراه میتواند دیابت را تشخیص دهد. دانشمندانی که مدل هوش مصنوعی را روی بیش از ۶۰۰ بزرگسال آزمایش کردند، دریافتند که این مدل در بیش از دو سوم موارد دقیق است. موسسات خیریه و کارشناسان از این روش ابتکاری استقبال کردند، اما هشدار دادند که بررسیهای بیشتری باید انجام شود. ابیر البیجی، کارشناس سلامت دیجیتال در «موسسه بهداشت لوکزامبورگ» (LIH) و پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: بیشتر روشهای کنونی غربالگری دیابت نوع ۲ نیاز به زمان زیادی دارند و تهاجمی، آزمایشگاهی و پرهزینه هستند. ترکیب هوش مصنوعی با فناوری صوتی میتواند با از بین بردن این موانع، آزمایش را در دسترستر کند. این پژوهش اولین گام در جهت استفاده از تحلیل صدا به عنوان یک راهبرد بسیار مقیاسپذیر برای غربالگری دیابت نوع ۲ است. پژوهشگران در این پروژه، ۶۰۷ صدای ضبط شده را برای شناسایی ویژگیهای صوتی مورد بررسی قرار دادند که افراد غیر دیابتی را از افراد مبتلا به دیابت متمایز میکردند. از همه شرکتکنندگان خواسته شد تا جملاتی را بخوانند که مستقیما با تلفن همراه یا لپتاپ آنها ارائه شدهاند. سپس پژوهشگران با استفاده از پردازش سیگنال توانستند تغییرات ظریف را در زیر و بم شدن، لحن و شدت صدا شناسایی کنند که برای گوش انسان غیرقابل تشخیص است. یک روش پیشرفته هوش مصنوعی تا ۶۰۰۰ ویژگی صوتی دقیق را ثبت کرد و یک روش دیگر روی ۱۰۲۴ ویژگی کلیدی تمرکز داشت. مدل هوش مصنوعی دارای میزان دقت ۶۶ درصد در زنان و ۷۱ درصد در مردان بود. پژوهشگران خاطرنشان کردند که این مدل در زنان ۶۰ سال به بالا و افراد مبتلا به فشار خون عملکرد بهتر داشته است. دکتر لوسی چمبرز، رییس بخش تحقیقات «انجمن دیابت انگلستان» (Diabetes UK) درباره یافتههای این پژوهش گفت: تشخیص سریع و دقیق برای پیشگیری از عوارض جدی و محدودکننده زندگی افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ بسیار مهم است اما متأسفانه امکان دارد که علائم به راحتی نادیده گرفته شوند و در حال حاضر حدود ۱.۲ میلیون نفر در بریتانیا با دیابت نوع ۲ تشخیصدادهنشده زندگی میکنند. استفاده از هوش مصنوعی برای توسعه روشهای راحت و مقرونبهصرفه غربالگری دیابت نوع ۲، به شناسایی افراد بیشتری که به درمان و حمایت نیاز دارند، کمک میکند، کیفیت زندگی آنها را بهبود میبخشد و خطر عوارض بلندمدت دیابت را کاهش میدهد. ما مشتاقانه منتظر پژوهشهای بیشتر درباره فناوریهای نوآورانه تحلیل صدا با هوش مصنوعی برای غربالگری دیابت هستیم.
آیا وقتی از چت جیپیتی(ChatGPT) میخواهید برای شما نامه بنویسد، به او «لطفا» میگویید؟ در مورد گفتن «متشکرم» پس از نوشتن آن چطور؟ اگر فکر میکنید رفتار مودبانه با هوش مصنوعی عجیب است باید بدانید که یک نظرسنجی جدید وجود دارد که میتواند شما را متعجب کند. مشخص شده است که ۴۸ درصد از آمریکاییها فکر میکنند، هوش مصنوعی شایسته این است که مودبانه با او صحبت شود، در حالی که مشخص شده نسل «زد Z» نسبت به سایرین با رباتها مهربانتر هستند. نظرسنجی جدیدی که به تازگی توسط تاکر ریسرچ انجام شده است، نشان میدهد که تقریبا نیمی از آمریکاییها معتقدند که رعایت ادب متداول را به دستیاران دیجیتالی خود بسط میدهند و نسلهای جوانتر آن را رهبری میکنند. بیش از نیمی از نسل زد یا ۵۶ درصد میگویند که مودب بودن سبک پیش فرض آنها هنگام تعامل با هوش مصنوعی است. به نقل از اساف، دو نفر از هر سه نفر(۶۸ درصد) وقتی صحبت از استفاده از رفتار با هوش مصنوعی و خدمات مشابه میشود، میگویند: این فقط روش من است. ۲۹ درصد از کاربرانی که خود را مؤدب توصیف میکنند، از این هم فراتر رفتند و اظهار داشتند که «هر کس سزاوار رفتار درست است، چه انسان باشد و چه غیر انسان. با این حال، این نظرسنجی همچنین شکاف نسلی را در آداب برخورد با هوش مصنوعی نشان داد. در حالی که بیش از نیمی از نسل Z و ۵۲ درصد از نسل هزاره میگویند که نسبت به هوش مصنوعی مودب هستند، این تعداد در بین نسل ایکس به ۴۴ درصد و برای نسل پر نوزاد به ۳۹ درصد کاهش یافته است. نسل زد به اولین نسل اجتماعی از جوانی گفته میشود که با دسترسی به اینترنت و فناوری دیجیتال قابل حمل رشد کردهاند و اعضای نسل زد، «بومی دیجیتال» لقب گرفتهاند. نسل هزاره یا نسل ایگرگ به نسلی گفته میشود که پس از نسل ایکس و پیش از نسل زد متولد شدهاند. به افرادی که متولد اواخر دهه ۱۹۷۰ تا اوایل دهه ۲۰۰۰ که برابر با شروع دهه پنجاه تا پایان دهه هفتاد در افغانستان است، گفته میشود. نسل پر نوزاد پیش از نسل ایکس هستند که از سالهای ۱۹۴۶ تا ۱۹۶۴ میلادی(۱۳۲۵ تا ۱۳۴۳ در افغانستان) متولد شدهاند. نکته قابل توجه این است که این مطالعه نشان داد که ۳۹ درصد از آمریکاییها معتقدند که رفتار گذشته ما نسبت به هوش مصنوعی، الکسا، سیری و سایر موجودات رباتیک ممکن است در آینده مورد توجه قرار گیرد. این تصور حاکی از آگاهی روزافزون از پیامدهای بالقوه بلندمدت تعامل ما با هوش مصنوعی است. با این حال، همه در مورد نیاز به رعایت ادب با رباتها متقاعد نشدهاند. یک چهارم از پاسخ دهندگان رویکرد خود با چتباتها را کاربردیتر توصیف کردند و بدون افزودن لطفا یا تشکر، درخواست و انتظار پاسخ داشتند. علاوه بر این، ۲۷ درصد با این جمله موافق بودند که مشکلی ندارد که با فناوریهایی مانند هوش مصنوعی و الکسا بد رفتار باشید و سر آنها فریاد بزنید زیرا آنها هیچ احساسی ندارند. این نظرسنجی همچنین شکاف جنسیتی را در نگرش نسبت به رعایت ادب در برابر هوش مصنوعی نشان داد. در حالی که مردان و زنان به طور مشابه موافق هستند که هوش مصنوعی شایسته رفتار مودبانه است اما مردان به طور قابل توجهی بیشتر احساس میکنند که بی ادبی یا فحش دادن به هوش مصنوعی قابل قبول است. این آمار شامل ۳۴ درصد از مردان در مقابل ۲۰ درصد از زنان میشد. اینکه آیا این روند بر توسعه هوش مصنوعی یا روابط ما با فناوری تأثیر میگذارد یا خیر، هنوز مشخص نیست، اما یک مورد واضح است: برای بسیاری از آمریکاییها، رفتار خوب فراتر از تعاملات انسانی در حوزه دیجیتال است.
هوش مصنوعی جمینای گوگل اکنون میتواند از تماسهای ویدیویی که در برنامه گوگل میت (Meet) انجام میشود، یادداشت برداری کند. برنامه گوگل میت (Google Meet) یک ابزار هوش مصنوعی جدید به نام «یادداشت برداری برای من» دریافت میکند که خلاصهای از نکات کلیدی را در طول یک تماس ویدیویی ایجاد میکند. این ویژگی به جای ارائه رونویسی کلمه به کلمه، از هوش مصنوعی جمینای (Gemini) برای ضبط نکات کلیدی مورد بحث در برنامه «گوگل داک» (Google Doc) استفاده میکند که در گوگل درایو (Google Drive) صاحب جلسه ظاهر میشود. این برگه یادداشت میتواند به طور خودکار برای شرکت کنندگان ارسال شود یا پس از تماس به بخش رویدادهای تقویم اضافه شود. همچنین در صورتی که ویژگیهای مربوطه فعال شده باشند، پیوندهایی به ضبط و رونوشت جلسه نیز خواهد داشت. کاربران گوگل ورکاسپیس (Google Workspace) با افزونههای جمینای اینترپرایز (Gemini Enterprise)، جمینای اجوکیشن پریمیوم (Gemini Education Premium) و ایآی میتینگ اند مسیجینگ (AI Meetings & Messaging) اولین کسانی هستند که به این ویژگی یادداشت برداری دسترسی خواهند داشت. ضمن اینکه استفاده از آن در حال حاضر به زبان انگلیسی و جلساتی که روی رایانه یا لپتاپ برگزار میشود، محدود شده است. این شرکت فناوری سال گذشته اعلام کرد که قصد دارد «هوش مصنوعی مولد» را در خدمات بیشتری بگنجاند و از آن زمان تاکنون ویژگیهای هوش مصنوعی را در سختافزارها و نرمافزارهای خود قرار داده است. دستیار هوش مصنوعی جمینای در حال ورود به سیستم عامل اندروید و برنامههای وُرکاسپیس آن است. مثل همیشه، سودمندی این ویژگیها ممکن است بسته به میزان عملکرد و دقت هوش مصنوعی متفاوت باشد و نمیتوان آن را بدون خطا تصور کرد.
نویسنده: مهدی مظفری در دنیای امروز که فناوریهای دیجیتال به طور گستردهای نفوذ کردهاند، کودکان بیش از پیش در معرض صفحه نمایشهای مختلف قرار دارند. این وابستگی بیش از حد میتواند عواقب جدی برای رشد شناختی، عاطفی و اجتماعی آنها داشته باشد. مطالعات نشان میدهند که نور آبی صفحات نمایش، اختلال در خواب، کاهش تمرکز و حتی افزایش خطر ابتلا به اختلالاتی مانند (ADHD) را در پی دارد. اما خبر خوب این است که میتوان با ایجاد تعادل و جایگزینی فعالیتهای مفید، اثرات منفی استفاده بیش از حد از فناوری را کاهش داد. بازیهای سنتی، داستانخوانی، فعالیتهای هنری و گفتگوهای صمیمانه، همگی نقش مهمی در رشد سالم کودکان ایفا میکنند. این فعالیتها نه تنها به تقویت مهارتهای اجتماعی و شناختی کمک میکنند، بلکه به ایجاد پیوند عاطفی قوی بین والدین و فرزندان نیز منجر میشوند. در ادامه، چند بازی جذاب و مفید معرفی شده است که به شما کمک میکنند تا اوقات خوشی را در کنار فرزندتان سپری کرده و به رشد او کمک کنید: ۱. خمیربازی خمیربازی، فراتر از یک بازی ساده، پنجرهای رو به دنیای خلاقیت و آرامش برای کودکان است. در حین وِرز دادن و شکل دادن به خمیر نرم و رنگارنگ، کودکان نه تنها مهارتهای حرکتی ظریف خود را تقویت میکنند، بلکه به دنیای خیالپردازی نیز قدم میگذارند. این بازی ساده، با ایجاد حس لامسهای لذتبخش و امکان ساختن اشکال بینهایت، به کاهش استرس و افزایش تمرکز کودکان کمک شایانی میکند. کودکان با ساختن شخصیتها و دنیای کوچک خود، اعتماد به نفسشان را تقویت کرده و خلاقیت ذاتی خود را شکوفا میسازند. خمیربازی، ابزاری ارزشمند برای والدین است تا بتوانند با فرزندانشان ارتباط عمیقتری برقرار کرده و لحظات شاد و آموزندهای را برای آنها رقم بزنند. ۲. لِگو بازی با لگو (Lego) بهطور حیرتانگیزی به توسعه مهارتهای تحلیلی و حل مسئله در کودکان کمک میکند. این بازی جذاب، به کودکان کمک میکند تا مفاهیم اولیه ریاضی مانند شمارش، اندازهها و اشکال هندسی را به صورت تجربی درک کنند. همچنین، ساختن سازههای مختلف با لِگو، توانایی تجسم فضایی کودکان را بهبود میبخشد و به آنها کمک میکند تا روابط بین اشیاء را درک کنند. علاوه بر این، بازی با لگو به پرورش خلاقیت کودکان نیز کمک شایانی میکند. کودکان با استفاده از تخیل خود، میتوانند سازههای بینظیری را خلق کنند و دنیای اطراف خود را به شکلی متفاوت تجربه کنند. بنابراین، والدین و مربیان باید به اهمیت بازی با لگو پی ببرند و فرصتهای مناسبی را برای کودکان فراهم کنند تا با این اسباب بازی جذاب بازی کنند. ۳. نقاشی احساسات نقاشی، همچون پنجرهای رو به دنیای درونی انسان، میتواند ابزاری قدرتمند برای شناسایی و ابراز احساسات باشد. هنگامی که کودکی احساساتش را به روی بوم نقاشی میآورد، در واقع یک پل ارتباطی میان دنیای درون و بیرون خود میسازد. با معرفی احساسات مختلف به کودک و دعوت او به نقاشی کردن، میتوانیم به او کمک کنیم تا احساسات پیچیده خود را بهتر درک کند. برای مثال، میتوانیم از کودک بخواهیم که احساس شادی را با رنگهای روشن و خطوط شاداب به تصویر بکشد، یا غم را با رنگهای تیره و اشکال ساده بیان کند. گفتگو درباره این نقاشیها میتواند به کودک کمک کند تا مفاهیم عمیقتری از احساسات را درک کند و بداند که هر احساسی طبیعی است و ارزش تجربه کردن را دارد. علاوه بر این، میتوانیم با معرفی روشهای مختلف ابراز احساسات مانند نوشتن، موسیقی، بازی، و یا حتی صحبت کردن با دیگران، به کودک کمک کنیم تا طیف وسیعی از ابزارها را برای مدیریت احساسات خود بیاموزد. این فرایند نه تنها به کودک کمک میکند تا با احساساتش ارتباط بهتری برقرار کند، بلکه به او اعتماد به نفس میدهد تا بتواند در موقعیتهای مختلف اجتماعی، احساسات خود را به شیوهای سالم بیان کند. ۴. بازی «جمله را تمام کن» با آغاز یک داستان کوتاه و جذاب، دنیایی از تخیلات را برای کودک خود بگشایید. این بازی ساده اما مؤثر، نه تنها به پرورش خلاقیت کودک شما کمک شایانی میکند، بلکه به او میآموزد که چگونه با استفاده از قوهی تخیل خود، داستانها را گسترش دهد و به آنها عمق ببخشد. با طرح یک پرسش باز در پایان داستان، کودک را به تفکر وامیدارید و او را تشویق میکنید تا با ایدههای نو و بدیع، ادامهی داستان را خلق کند. به یاد داشته باشید که در این بازی، هدف شما تنها رسیدن به یک پایان مشخص نیست؛ بلکه ایجاد فضایی امن و پر از انگیزه است تا کودک بتواند آزادانه به کشف دنیای داستانها بپردازد. با گوش دادن فعالانه به داستانهای کودک و تشویق او، به او نشان میدهید که ایدههای او ارزشمند هستند و شایستهی توجه هستند. این بازی نه تنها به تقویت اعتماد به نفس کودک کمک میکند، بلکه به او میآموزد که هر فردی دارای یک نگرش منحصر به فرد نسبت به جهان اطراف است و میتواند با استفاده از خلاقیت خود، دنیایی جدید را خلق کند. ۵. بازی «راه خروج» با تبدیل اتاق خواب به یک دنیای پر از رمز و راز، میتوانید لحظات شادی را برای کودک خود رقم بزنید. با استفاده از بالشتها، پتوها و سایر وسایل نرم موجود در خانه، یک هزارتوی پیچ در پیچ و جذاب بسازید. این هزارتو میتواند تونلهایی داشته باشد که از زیر تخت عبور میکنند، پلهایی که از روی مبلمان ساخته شدهاند و اتاقکهایی که با پتو محصور شدهاند. از کودک خود بخواهید تا با عبور از این مسیر پر پیچ و خم، به دنبال گنج پنهانی بگردد. این بازی نه تنها برای کودک بسیار سرگرمکننده خواهد بود، بلکه به او کمک میکند تا مهارتهای مهمی را بیاموزد. با هر مانعی که در هزارتو با آن روبرو میشود، کودک مجبور است تا راه حلی برای عبور از آن پیدا کند. این کار باعث تقویت مهارتهای حل مسئله و افزایش خلاقیت در او میشود. همچنین، عبور از این مسیر پر چالش، به کودک کمک میکند تا اعتماد به نفس خود را افزایش دهد و یاد بگیرد که از موانع نترسد. با تشویق و حمایت شما، کودک شما میتواند این تجربه هیجانانگیز را به یک پیروزی بزرگ تبدیل کند. در نهایت، به یاد داشته باشید که کودکان معمولاً بهصورت مستقیم درباره احساسات خود گفتگو نمیکنند. اغلب آنها با عبارت «میتوانیم با هم بازی کنیم؟» درخواست توجه و گفتگو میکنند. بنابراین، بازی زبانی است که کودکان از طریق آن ارتباط برقرار میکنند. وقت گذاشتن برای این نوع بازیها نهتنها به رشد روانی فرزندتان کمک میکند، بلکه ارتباط شما را نیز عمیقتر و معنادارتر میکند. پس از هیچ فرصتی برای بازی کردن با او دریغ نکنید!
ایلان ماسک، بنیانگذار شرکت تسلا مدعی شده است که ربات انساننمای اپتیموس(Optimus) محصول شرکت تسلا از سال ۲۰۲۵ در کارخانه این شرکت به کار گرفته خواهد شد و احتمالا از سال ۲۰۲۶ برای فروش آماده شود. روزنامه گاردین گزارش داده است که شرکت تسلا رباتهای انساننما را برای شروع کار در کارخانههای خود در سال آینده تولید خواهد کرد. به نقل از گاردین، ثروتمندترین فرد جهان که تمایل زیادی به ادعاهای بلندپروازانه در رسانههای اجتماعی دارد، در شبکه ایکس (توییتر سابق) اعلام کرد که امیدوار است رباتهایی با شکل انسان در سال ۲۰۲۶ برای فروش به شرکتهای دیگر در دسترس باشند. در ادامه آمده است که او قبلاً ادعاهای جسورانهای در مورد زمان آماده شدن این ربات موسوم به اپتیموس برای استفاده تجاری داشته است. وی در سال ۲۰۲۱ گفت که انتظار دارد این ربات برای استفاده در کارخانههای تسلا در سال بعد یعنی سال ۲۰۲۲ آماده شود که اینطور نشد. ربات انساننمای اپتیموس حدود ۱۷۰ سانتیمتر قد و ۵۶ کیلوگرم وزن دارد و برای انجام کارهای خسته کننده، تکراری و خطرناک طراحی شده است. ایلان ماسک در مراسم روز هوش مصنوعی تسلا در سال ۲۰۲۱ این ربات را معرفی کرد که در آن زمان «ربات تسلا» نامیده میشد. سپس در یکی دیگر از رویدادهای روز هوش مصنوعی تسلا در سال ۲۰۲۲، ماسک گفت که تجارت رباتهای تسلا روزی بیشتر از ماشینهای این شرکت ارزش خواهد داشت و نمونه اولیه اپتیموس را به نمایش گذاشت که روی صحنه رفت و برای تماشاگران دست تکان داد. چندی بعد ویدئویی از این ربات در حال حمل جعبه، آبیاری گیاهان و حرکت روی میلههای فلزی در کارخانه تسلا منتشر شد. ماسک قبلا گفته بود که هدفش تولید انبوه این رباتها و عرضه آنها با قیمت کمتر از ۲۰ هزار دلار است. ربات انساننمای اپتیموس تنها پروژه فناورانه ایلان ماسک نیست که در سر دارد. وی در سال ۲۰۱۹ گفت که مطمئن است تسلا در سال بعد تاکسیهای خودران خود را عرضه خواهد کرد. همچنین اوایل سال جاری گفت که این محصول در تاریخ ۸ اوت رونمایی میشود، اما باز هم به تعویق خواهد افتاد.
دو دانشمند ناسا و «موسسه ستی» در یک مقاله جدید به بررسی مزایا و خطرات فرستادن هوش مصنوعی به فضا پرداختهاند که میتواند اطلاعاتی را درباره انسان به موجودات فرازمینی بدهد. هوش مصنوعی در حال حاضر جهان را میبلعد. فرقی نمیکند که تأثیر هوش مصنوعی به ظهور ماشینهای فوق هوشمند، پایان بشریت یا ترکیدن حباب منجر شود، زیرا اثر آن در صنایع سراسر جهان قابل لمس است. سایت علمی کوین تلگراف گزارش داده است که سلطه هوش مصنوعی در حال گسترش یافتن فراتر از سیاره کوچک آبی و سبز ماست. ماهوارهها به هوش مصنوعی مجهز هستند، سامانه رایانهای «واتسون»(Watson) شرکت «آیبیام»(IBM) از «ایستگاه فضایی بینالمللی» دیدن کرده است و ناسا در حال حاضر برای ادغام فناوریهای هوش مصنوعی در فضاپیماهای آینده تلاش میکند. اگر دانشمندانی که در خط مقدم جستجوی حیات بیگانه هستند، راه خود را پیدا کنند، به زودی ما چتباتهایی مانندChatGPT شرکت «اوپنایآی»(OpenAI) را برای توضیح دادن درباره بشریت و زندگی روی زمین برای فرازمینیها به فضا خواهیم فرستاد. جستجوی فرازمینیها فرانک مارکیس، مدیر علوم شهروندی در «موسسه ستی»(SETI Institute) و «ایگناسیو لوپز فرانکوس»(Ignacio Lopez-Francos) مهندس ارشد پژوهش ناسا اخیرا یک مقاله نوشتهاند و در آن، خطرات و مزایای احتمالی فرستادن یک هوش مصنوعی را به فضا برای برقراری ارتباط با حیات هوشمند شرح دادهاند. ایده بزرگ، ایجاد یک رایانه اندروید یا حساس نیست که بتواند از طرف ما صحبت کند، بلکه بیشتر شبیه به قرار دادن یک سیستم تعاملی روی یک دیسک است. در سال ۱۹۷۷ زمانی که آمریکا فضاپیمای «وویجر ۱»(Voyager 1) را پرتاب کرد، دانشمندان یک دیسک مسی ۱۲ اینچی با روکش طلا را روی آن قرار دادند. آن دیسک حاوی دادههایی از جمله تصاویر، موسیقی و همچنین صداها و متنهایی بود که سیاره ما و تنوع زیستی آن را توصیف میکردند. در سال ۱۹۹۸ فضاپیمای وویجر ۱ از فضاپیمای «پایونیر ۱۰»(Pioneer 10) عبور کرد تا به دورترین جسم ساختهشده توسط انسان تبدیل شود که از زمین پرتاب شده است. این فضاپیما در سال ۲۰۲۳ حدود ۱۵ میلیارد مایل دورتر بود. تاکنون هیچکس به تماس پاسخ نداده است. ارتباطات جدید مارکیس و فرانکوس معتقدند اکنون که فناوری ما تکامل یافته، زمان بهروزرسانی پیام فرا رسیده است. آنها معتقدند که به جای فرستادن بخشهایی از انسانیت در قالب تصاویر، آهنگها و نوشتهها، یک مدل زبانی بزرگ میتواند به بیگانگان امکان دهد تا سؤالات خود را بپرسند و اعماق دانش ثبتشده ما را بررسی کنند. به گفته دانشمندان، این کار میتواند تمدنهای فرازمینی را قادر سازد تا به طور غیرمستقیم با ما گفتگو کنند و درباره ما بیاموزند؛ بدون اینکه فواصل وسیع فضا و تأخیرهای مربوط به طول عمر انسان در ارتباطات مانع آنها شود. آنها در ادامه خاطرنشان کردند که خطراتی در این زمینه وجود دارد. برای مثال، بیگانگان متخاصم ممکن است از این دانش علیه ما استفاده کنند. علاوه بر این، ما باید بفهمیم چگونه یک سیستم هوش مصنوعی قابل استفاده را برای بیگانگان بفرستیم که بدون اینترنت هم قادر به کار کردن باشد. دانشمندان در ادامه مقاله خود نوشتند: ما توانستیم مسیر کاوشگر وویجر ۱ را انتخاب کنیم، فناوری را در یک درایو قرار دهیم و آن را به مسیر برخورد با سرنوشت بفرستیم اما نزدیک به ۵۰ سال طول کشید تا وویجر ۱ به فاصله ۱۵ میلیارد مایلی از خانه خود برسد. با این سرعت، تا سال ۳۰۸۴ طول میکشد تا فضاپیما به «آلفا قنطورس»(Alpha Centauri) نزدیکترین همسایه کهکشانی ما برسد. جایگزین این راه حل، ارسال یک سیگنال به فضا با دادههای لازم برای انتقال یک مدل زبانی بزرگ به هر چیزی در جهان است که قادر به استفاده کردن از آن باشد. چالشهایی نیز در توانایی ما برای انتقال دادهها در فواصل وسیع با سرعت بالا نهفته شدهاند. ناسا در حال حاضر تاسیساتی را در نزدیکی قمر زمین دارد که قادر به انتقال در محدوده ۱۰۰ مگابایت بر ثانیه هستند. این تا حدودی با کاری که میتوان روی زمین انجام داد، برابری میکند اما همانطور که دانشمندان بیان کردند، ارتباط میانستارهای با فناوری کنونی احتمالا به ۱۰۰ بیت در ثانیه کاهش مییابد. این بدان معناست که ارسال یک مدل مانند «Llama-3-70B» شرکت «متا»(Meta) به کهکشان بعدی قرنها طول میکشد. با وجود این، دانشمندان باور دارند که با استفاده از روشهای خاص کوچک کردن دادهها میتوان زمان را به حدود ۲۰ سال کاهش داد. اگرچه همه این گزینهها فرضی هستند و جزئیات فنی زیادی برای حل کردن باقی میمانند اما حداقل یک پرسش غیر علمی وجود دارد که باید خیلی زودتر به آن رسیدگی شود. پرسش این است که چه مدل هوش مصنوعی باید به فضا فرستاده شود. این مقاله در مجله «Scientific American» به چاپ رسید.