عادت ماهانه یا پریود، بخشی از چرخه‌ی قاعدگی زنان است که طی آن برای چند روز در ماه خونریزی واژینال خواهند داشت. اما چه نکاتی را در مورد این دوران باید بدانید.
این مقاله حاوی تمام اطلاعاتی است که به شما کمک می‌کند تا از یک سو با ساختار بدن زنان آشنا شده و سپس با این پروسه از شروع تا ختم با آن آگاه شوید.
در بخش نخست این مقاله ما روی چیستی قاعدگی، منظم و غیر منظم بودن این پروسه صحبت کردیم. در این قسمت که بخش پایانی آن است به موارد مهمی پرداخته‌ایم که نیاز است تا مردان و زنان بدانند. آگاهی در مورد پریود به شما کمک می‌کند تا بدن خود را شناخته و بهتر با تغییرات هورمونی‌تان کنار بیایید.
سکس و عادت ماهانه
داشتن رابطه جنسی در زمان پریود یک مسئله‌ی کاملا شخصی است و به‌طور کلی می‌توان گفت با در نظر گرفتن برخی شرایط و رعایت نکات بهداشتی و استفاده از کاندوم و مهم‌تر رضایت طرفین به صورت کلی مشکلی ندارد اما سکس در زمان پریود خطر ابتلا به انواع عفونت‌های قارچی، باکتریایی و مقاربتی مثل کلامیدیا، سیفلیس، سوزاک، HIV ، تبخال تناسلی و… را بسیار افزایش می‌دهد. حتی این امکان وجود دارد که خون ریزی شما را افزایش دهد و طول دورهی شما را کوتاه کند و همچنین بخاطر گرفتگی عضلات شما باعث درد شود. پس بهتر است فقط در حد معاشقه پیش بروید و دخول صورت نگیرد. همچنین از نظر شرعی رابطه جنسی در زمان پریودی جائز نمی‌باشد.
اهمیت تغذیه در زمان عادت ماهانه
در زمان عادت ماهانه هر دختر و یا زنی چندین علامت پریود مانند گرفتگی عضلات، خستگی، کمردرد، افت فشار و … را تجربه می‌کند که با مصرف مواد غذایی مغذی می‌توان این علائم را کنترل کرد. مواد مغذی که در طول دوره باید باید مصرف شود عبارت اند از:
آهن، ویتامین‌ها از جمله b12، استفاده از میوه‌جات و‌سبزیجات، استفاده از ماهی و غذاهای پروتئین‌دار و حبوباتی مثل عدس ولوبیا، شکلات تلخ، آجیل و ماست، نوشیدن آب فراوان و مایعات، مصرف دمنوش‌هایی مثل گل گاو زبان، بابونه، زنجبیل ودیگر دمنوش‌های خانگی باعث می‌شود تا شما دوره بهتری را پشت سر بگذرانید.
غذاهایی که در زمان عادت ماهانه نباید مصرف کرد:
غذاهای تند، شور و پر ادویه، غذاهای پر چرب، غذاهای فرآوری شده و فست فود، مصرف بیش از حد گوشت قرمز، استفاده بی رویه از شیرنی جات و تنقلات، الکل، قهوه و نوشیدنی‌های کافئین دار، نوشیدنی‌های گاز دار و انرژی زا.
تغذیه مناسب در طول دورهی شما باعث حفظ سلامت شما می‌شود و کمک می‌کند تا دوره بهتری را پشت سر بگذرانید زیرا تغذیه درست نه تنها ضعف و بی حالی را کاهش می‌دهد بلکه باعث سرحال شدن و فعال‌تر شدن جسم شما نیز می‌شود.
نقش مردان در زمان عادت ماهانه
زمانی که یک زن با هجوم هورمون‌های مختلف همراه با درد‌های ناشی از قاعدگی دست و پنجه نرم می‌کند نیاز به عشق و آرامش دارد، نیاز دارد تا بیشتر درک شود و مورد حمایت قرار بگیرد. شما به عنوان همسر، پدر، برادر، دوست و یکی از عزیزانش می‌توانید در داشتن یک دورهی بهتر یا سیکل قاعدگی بهتر کمک ارزنده‌ای کنید. به عنوان مثال در مورد چرخه‌ی قاعدگی زنان مطالعه کنید. زمانی که در مورد چرخه قاعدگی زنان مطالعه می‌کنید و معلومات بدست می‌آورید بهتر می‌توانید پارتنر خود را درک کنید و متوجه نیازهای او شوید. برای صحبت در مورد قاعدگی از کلمات تحقیر آمیز یا تحقیر کننده استفاده نکنید. سعی کنید احساسات تجربه شده توسط زنان را شخصا در نظر بگیرید. در مورد قاعدگی به روش‌های مثبت صحبت کنید. آرامش بخش باشید. حتی محبت اضافی نشان دهید و در مورد نیاز هایش از او بپرسید. سعی کنید بار کاری را در زمان پریود برای زنان کمتر کنید و در کارهای خانه به اوکمک کنید. اگرچه پریود فقط یک هفته طول می‌کشد اما هفته‌های دیگری وجود دارد که بر سلامت عاطفی، روانی و جسمی زن تاثیر می‌گذارد و داشتن یک دوره سالم وبا کیفیت در زندگی یک زن نقش مهمی دارد.
بهداشت در زمان عادت ماهانه
عادت ماهانه در افغانستان تقریبا در اکثر خانواده‌ها هنوز یک تابو است. زنان و دختران نمی‌توانند آگاهانه و آزادانه در مورد آن حرف بزنند. بسیاری از زنان دوره‌های قاعدگی خود را مخفیانه پشت سر می‌گذرانند و متوجه نیستند که آیا عملکردشان بهداشتی است یا خیر.
در شماری از مناطق کشور مخصوصا روستاها دختران و زنان هنوز با نواربهداشتی آشنا نیستند و برای جلوگیری از خون پریود به عوض نواربهداشتی از پارچه استفاده می‌کنند. گاهی ممکن است آنان یک دستمال را برای یک روز کامل استفاده کنند. موردی که سبب می‌شود بدن‌شان به انواع و اقسام عفونت و بیماری‌ها مبتلا شوند. در چنین روستاها حتی شماری با روش درست شستن پارچه‌ی مورد استفاده در زمان پریود آشنایی ندارند که این خود مشکل را وسیع‌تر می‌سازد. امروزه راه‌های مختلفی برای کنترل خون قاعدگی وجود دارد، از جمله استفاده از نوار بهداشتی، تامپون و کاپ قاعدگی که معمول ترین آن استفاده از پدهای بهداشتی است.
پد بهداشتی: ازپنبه ساخته شده و در اندازه‌ها و اشکال مختلفی تولید می‌شوند و دارای یک نوار چسبناک هستند که به لباس زیر می‌چسبند و خون را جذب می‌کنند. دختران و زنان در زمان استفاده از نواربهداشتی باید مطلع باشند که هر پد بهداشتی را به مدت دو تا سه ساعت در صورتی که آلوده و یا با خون خیس می‌شود، فورا تبدیل کنند. زنان و دختران باید بدانند که در روزهای نخست عادت ماهانه که میزان خونریزی بیشتر هست پد بهداشتی فورا و زود به زود عوض شود تا از ایجاد عفونت در ناحیه‌ی تناسلی جلوگیری شود.
برخی از خانم‌ها نیز از تامپون استفاده می‌کنند مخصوصا هنگام ورزش و یا شنا کردن. تامپون یک پلاک پنبه‌ای است که در واژن قرار می‌گیرد و خون را به خود جذب می‌کند. قابل ذکر است که نباید برای مدت طولانی در داخل واژن بماند زیرا باعث ایجاد عفونت‌های جدی می‌شود.
عده‌ای از خانم‌ها از کاپ قاعدگی استفاده می‌کنند. کاپ قاعدگی در داخل واژن قرار می‌گیرد و خون را در خود نگه می‌دارد تا زمانی که آن را تخلیه کنند.
نکته:
استفاده از تامپون و کاپ قاعدگی برای دختران و‌دوشیزگان توصیه نمی‌شود. زیرا هنگام داخل کردن و خارج کردن آن به واژن ممکن است باعث پاره شدن پرده بکارت شود. پس بهتر است دختران از پدهای بهداشتی استفاده کنند. همچنان پد بهداشتی نظر به میزان خون ریزی شخص، نباید به مدت طولانی بماند، برای شستشوی واژن نباید از صابون‌ها و شویندهای شیمیایی و معطر استفاده شود بنا بهتر است واژن با آب گرم شسته شود البته در هنگام شستن آن ناحیه باید توجه شود که حرکت شسشتو در جهت مخالف نباشد یعنی از سمت واژن به سمت مقعد شسته شود، باید لباس زیر به طور مرتب عوض شود و نباید از یک لباس زیر در طول دوره پریود استفاد شود، لباس زیر باید نخی و تمیز باشد تا از ایجاد عفونت جلوگیری کند.
حمام در زمان عادت ماهانه
حمام در زمان عادت ماهانه هیچ اشکالی ندارد. سعی کنید در طول دورهی خونریزی حداقل یک الی دوبار حمام بروید و هیچ فرقی نمی‌کند که روز اول بروید یا وسط و یا یا روز آخر باشد. سعی کنید هنگام حمام کردن از آب گرم استفاده کنید زیرا اثرات مثبتی بر خلق و خوی و سطح استرس و موارد دیگر دارد. آب گرم همچنین باعث تسکین درد‌های قاعدگی مثل گرفتگی عضلات و کمر درد می‌شود. به علاوه از رشد باکتری و قارچ‌ها و عفونت‌ها جلوگیری می‌کند. این کار کمک می‌کند تا بوی بدن و یا واژن در دورهی عادت ماهانه کاهش یابد.
نکاتی که باید در هنگام حمام در دورهی عادت ماهانه توجه کنید:
۱- در زمان پریود از حمام خانه استفاده کنید و به حمام‌های عمومی نروید.
۲- مدت حمام شما نباید خیلی طولانی باشد سعی کنید دوش‌های کوتاه آب گرم بگیرد.
۳- حتما باید از آب گرم هنگام حمام استفاده کنید.
۴- از تمیز بودن وسایلی که هنگام حمام استفاده می‌کنید مطمئن شوید.
۵- نباید داخل وان آب و یا کف حمام بنشید.
۶- از صابون و شوینده‌های شیمیایی و عطری برای شستشوی واژن در زمان حمام استفاده نکنید.
۷- بعد از حمام و قبل از خارج شدن از حمام حتما واژن خود را با آب گرم آبکشی کنید. نباید واژن خود را با آب سرد شستشو دهید.
۸- بعد از حمان نیز از لباس‌های گرم استفاده کنید(نظر به فصل و آب و هوا)
۹- بعد از حمام از نوشیدنی‌های گرم استفاده کنید.
چه زمانی باید نگران عادت ماهانه شد؟
۱-اگر ۱۶ ساله هستید و هنوز عادت ماهانه را تجربه نکرده اید.
۲- در صورتی که شما برای سه ماه یا بیشتر پریود نشده اید.
۳- در صورتی که شما به طور ناگهانی برای روزهای بیشتر از حد معمول خونریزی داشته اید.
۴- خونریزی شما بسیار کمتر یا شدیدتر از حد معمول است.
۵- در طول پریود درد شدیدی دارید.
۶- بین پریودها خونریزی دارید.
۷- پس از استفاده از تامپون احساس بیماری می‌کنید.
۸- فکر می‌کنید ممکن است باردار باشید؛ برای مثال رابطه جنسی داشته‌اید و عادت ماهانه شما حداقل پنج روز تاخیر داشته است.
۹- عادت ماهانه شما در عرض سه ماه پس از قطع قرص‌های ضدبارداری برنگشته است و می‌دانید که باردار نیستید.
و هرگونه سوال و نگرانی بابت پریود خود دارید به زودترین فرصت ممکن به پزشک مراجعه کنید.
قاعدگی بخش طبیعی و سالم از زندگی یک دختر است. که نباید مانع ورزش، تفریح و لذت بردن از زندگی او شود. اگر در مورد پریود سوالی دارید، از پزشک، والدین، معلم یا خواهر بزرگتر خود بپرسید. هیچ گاه از سوال پرسیدن در مورد عادت ماهانه خجالت نکشید و در مورد بدن خود آگاهی داشته باشید. چرا که یک بخش طبیعی و سالم از زندگی یک زن است که باید به گونه درست کنترل و مدیریت شود.
قابل ذکر است که مردان نیز پربود می‌شوند اما نه به شکل زنان که از ناحیه‌ی تناسلی دچار خونریزی شوند؛ پریود در مردان یک مبحث کلی است که در صورت امکان در مقالات بعدی به آن خواهیم پرداخت.
دختران باید بتوانند در صورت نیاز در مورد قاعدگی خود با مردان خانواده صحبت کنند. اجازه ندهید تا دختران در تنهایی درد پریود را تحمل کنند و ناگزیر شوند در شرایط دشواری قرار گیرند و کسی به درد و تغییرات هورمونی آن‌ها توجه نکند. مردان باید بدانند که در برابر خواهران، مادران و همسران‌شان که پریود می‌شوند باید رفتار مناسب داشته و آگاهانه وضعیت آن‌ها را درک کنند. مادران و بزرگان زن خانواده نباید از عادت ماهانه یک موضوع تابو بسازند و دختران را از بیان درد‌شان منع کنند. در صورتی که دختران نو بالغ نیاز به مراجعه به پزشک دارند لطفا او را به زودترین فرصت ممکن نزد پزشک ببرید. عادت ماهانه را یک موضوع شرم آور معرفی نکنید؛ به یاد داشته باشید این یک روند طبیعی بدن تمام زنان است و نباید از آن فرار کرد باید از آن آگاه شد.
نویسنده: داکتر معصومه پارسا
