در ادامه‌ی وضع محدودیت بر زنان، دختران و آزار و اذیت هزاره‌ها و شیعیان از سوی نیروهای حکومت سرپرست، احمد مسعود، رهبر «جبهه مقاومت ملی افغانستان» خواستار به‌ رسمیت‌شناسی «آپارتاید‌جنسیتی» و «نسل‌کشی هزاره‌ها» در افغانستان شده است. علی میثم نظری، مسوول روابط خارجی «جبهه مقاومت ملی افغانستان» با نشر ویدیویی کوتاهی از سخنرانی آقای مسعود در دانشگاه «ساینس‌پو» در پاریس این موضوع را مطرح کرده است. آقای مسعود در این ویدیو افزوده است که آنان در دیدارهای رسمی‌اش با مقام‌های اروپایی، به آنان گفته‌اند: «شما باید دو چیز مهم را در افغانستان به رسمیت بشناسید: اول، آپارتاید‌جنسیتی و دوم نسل‌کشی هزاره‌ها.» وی تاکید کرد: «ما نیاز داریم که در کنار همدیگر بایستیم، متحد باشیم، با همدیگر کار کنیم و از گذشته بیاموزیم.» آقای مسعود که در روزهای اخیر به فرانسه سفر کرده، روز پنج‌شنبه هفته‌ی گذشته به شهر استراسبورگ آن کشور رفت و با شماری از اعضای پارلمان اروپا دیدار کرد. «جبهه مقاومت ملی افغانستان» با نشر اعلامیه‌ای نوشته است که آقای مسعود در دیدار با اعضای پارلمان اروپا گفت که «امروز متاسفانه يك‌بارديگر كشور ما به مركز تروريزم و تهديد جدى به صلح و ثبات منطقه و جهان تبديل شده است.» در اعلامیه آمده است که آقای مسعود در این دیدار گفته است که هرگونه تعامل بیرونی با حکومت فعلی باید مشروط به مشروعیت داخلی آنان از «راه‌های قابل قبول» باشد. این در حالی است که حکومت سرپرست پس از تسلط بر افغانستان، بر زنان و دختران افغان محدودیت‌های گسترده وضع کرده است و نهادهای‌ حقوق‌بشری و زنان معترض کشور، بارها خواستار به رسیمت‌شناسی آپارتاید‌جنسیتی در کشور شده‌اند. همچنین هزاره‌های افغانستان نیز در سال‌های گذشته هدف حملات مرگ‌بار و گسترده بوده‌اند. در کنار حکومت سرپرست محدودیت‌های شدید بر شیعیان افغانستان وضع کرده است.

چشم‌هایم مثل روزهای قبل به سمت نامعلوم خيره می‌شوند و دوباره غرق می‌شوم به ياد آن روزهای كه هر صبح با شوق فراوان آماده رفتن به مكتب می‌شدم. آه چی روزهای خوبی بود كه هر روز گل‌ها‌ی موفقيت در وجودم می‌شگفت و هر روز بيش‌تر قد می‌كشيدم به سمت موفقيت و پيروزی. ‎شروع مكتبم با دغدغه‌های فراوانی بود، پدر كلانم می‌گفت دختر را چی به مكتب، دختر در خانه بنشيند و همرای مادرش كارهای خانه را ياد بگيرد تا وقتی كه عروس شده و خانه شوهر برود. درس‌خواندن برای دخترانِ خانواده‌ی ما نيست. ‎و اما من در گوشه‌ی اتاق دست‌هايم را رو‌ی چانه‌هايم گرفته و به دهن و سخنان پدربزرگم خيره می‌شدم و گاهی هم نگاه‌هايم به سمت پدرم و بعد هم به سمت مادرم دور مي‌خورد و منتظر فيصله‌ی شان می‌بودم  كه در نهايت چی می‌شود. ‎حرف‌های بی‌نتیجه‌ای آن‌شب از یادم نمی‌رود. شبی که قرار بود تصمیم مهم درباره‌ی سرنوشت من گرفته شود؛ آن شب، شبی بود که یک عمر مرا به دانستن یا ندانستن پیله می‌کرد. ولی بی‌نتیجه‌بودن سخنان بزرگان در آن شب مرا بیش‌ازبیش نگران نموده و ذهنم را درگیر ماجرای آموزش نموده بود. ‎  هر  شب  خواب رفتن به مكتب را می‌ديدم و هر صبح از پنجره‌ی اتاق رفتن دختران به مكتب را تماشا می‌كردم. اشك‌های گرم رویی گونه‌های كودكانه‌ام جاری می‌شد و صدای مادرم مبهوتی من را می‌شكست كه مي‌گفت بيا چای صبح آماده است. ‎دو روز از شروع مكتب گذشته بود.  مادرم به پدر‌بزرگم گفته بود: حاجی صاحب، دختران را اجازه بدهید در مكتب ثبت نام كنم. آن‌ها هنوز خورد هستند. كمی خواندن و نوشتن را یاد بيگيرند. با یادگرفتن و دانستن اصول آموزش، مانع رفتن‌شان به مكتب می‌شويم، بگذار! دختران حد اقل كلمه و نماز خواندن را ياد بگيرند. ‎پدربزرگم با این خواستِ مادرم موافقت نموده و مادرم نیز از تصمیم پدربزرگم خرسند بود. روز بعد مادرم من و خواهرم را همراه خود به مکتب برده و ثبت ‌نام  کرد. ‎بهترين روز؛ همان روزی بود كه من و خواهرم شامل درس و مكتب شديم. لباس سياه برای مكتب نداشتم، بيك نداشتم، اما از فرط شوق درس‌خواندن به لباس، بوت و بیک توجه نداشتم. از همان روز اول مكتب و استعدادم در نوشتن و خواندن سبب شد كه شاگرد ممتاز صنف باشم. ‎سال‌ها درس خواندم اما هميشه دو واژه‌ی متضاد «شوق و ترس» همواره وجودم را می‌آزرد. چون پدربزرگم به شرطی ما را اجازه‌ای رفتن به مكتب داده بود كه بعد از يادگرفتن خواندن و نوشتن ديگر مكتب نرويم و اين شده بود يك كابوس فراموش ناشدنی كه هميش مثل يك سايه تعقيبم می‌كرد و خيلي شب‌ها وقتی می‌خوابيدم به اين فكر می‌كردم كه شايد فردا بگويند ديگر مكتب نرو. ‎سال‌های تعلیم من  در مکتب؛ سال‌های مبارزه با خانواده و جامعه مردسالار بود كه مكتب رفتن دختر، برای‌شان غير قابل قبول بود. ‎هر سال شروع مكتب مصادف بود با بدترين روزهای زندگی من؛ چون می‌گفتند: همين اندازه كه خوانده كافي‌ست و من مثل هميشه مات‌ومبهوت در گوشه‌ی نشسته و به دهن يكی از اعضای خانواده خيره می‌شدم تا از حق آموزش من و خواهرم دفاع كند و امسال هم اجازه رفتن ما به مكتب را بگيرند. ‎دختران ديگر خيلي شاد و پر انرژی هر روز وارد صنف می‌شدند اما من هميشه با دلهره‌ی كه در نبود من كتاب‌هايم را نسوزانند؛ آرامش نداشتم چون چندين بار به سوختاندن كتاب‌هايم اقدام شده بود و براي دفاع از كتاب‌هايم و رفتن به مكتب،  چندين بار كتك خورده‌ و سياه‌وكبود شده بودم. ‎دوازده سال مكتب و سختی‌هايی كه كشيده بودم در اين مدت سبب شد آدم سرسخت و موفقی در بی‌آیم و هر روز با موفقیت‌های تازه‌ای خود و بهترين بودن و ممتاز بودن خود میان شاگردان مكتب سبب بلندبردن نام و نشان خانواده‌ام شوم. خانواده‌ی كه جز مادرم، همه‌ی‌شان مخالف درس و تحصيل من بودند و مادربزرگم می‌گفت؛ آموختنِ درسِ فزيك و كيميا اصلاً به دردش نمی‌خورد، كارِ خانه و آشپزی برايش ياد بدهيد كه فردا از خانه شوهر بیرونش نکنند. به عقيده‌ای مادربزرگم زن يك موجودي است كه بايد در خانه غُل و زنجير شود، طفل به‌دنيا بياورد، آشپزي كند، اطاعت شوهر را کند و هر ظلمي هم بود منحيث يك دختری خوب تحمل كند؛ اگر صدايش را كشيد بايد كتك زده شود. ‎با وجود تمام تفسیرهای ضد و نقیض و موانعات خانوادگی که سرِ راهم بود، بالاخره موفق به تمام نمودن دوره‌ی آموزش بلکوریا شده و در اين دوازده‌سال به‌خانواده، به‌خصوص مردهای خانه اطمینان دادم كه دختر هم انسان است، استعداد دارد، تواناي دارد و اگر حمايت شود؛ در به‌دست‌آوردن موفقيت كم‌تر از مردان نيست. ‎ولی این پایان مشکلات و موانعات نبوده بلکه مشکلات بزرگ‌تری و موانعات جدیدی سر راهم قرار گرفته بود. با ختم‌نمودن دوره‌ی آموزش بلکوریا باید اجازه مردان خانواده را برای ورود به دانشگاه می‌گرفتم که این به نحوی یک مبارزه جدید برای موفقیت جدید بود. در مبارزه با خانواده در نهايت سختی‌کشیدن‌ها موفق شدم تا اجازه‌ی رفتن به دانشگاه را بگيرم، آماده‌گی كانكورخواندن هم آسان نبود چون خيلی فشارها بود تا اين‌كه روز امتحان رسيد و در آزمون سرنوشت‌ساز اشتراك كردم. ‎گرسنه‌گی، بی‌خوابی، پياده‌روی، نبود امكانات و حمايت از جمله مواردی بود كه در جريان رفتن به آموزش‌گاه آماده‌گی كانكور با خود داشتم. اما بعد از سپری‌شدن امتحان كانكور، شب‌ها به چشمم خواب نمی‌آمد و هراس داشتم كه اگر كامياب نشوم تمام اهداف و آروزهايم به خاك يك‌سان شده و خانواده‌ام دیگر اجازه‌ای ادامه‌ی تحصيل را برايم نخواهد داد. این کابوس بود که خواب را از چشم‌هایم ربوده بود و تا روز اعلان نتایج من مات‌ومبهوت در سیطره‌‌ی آینده‌ای نامعلوم گیر مانده بودم. ‎مبايل نداشتم. يكی از دوستانم براي مادرم زنگ زد گفت بي‌نتيجه مانده‌ام، تا شنيدن اين حرف دست‌های مادرم می‌لرزيد و من هم بی‌حال شدم. وقتي به حال آمدم فقط گريه می‌كردم و اصلاً حرف زده نمی‌توانستم؛ تا اين‌كه كاكايم نتايج را ديده به تبريكی من آمده است. ‎بی‌حال در گوشه‌ی اتاق نشسته بودم با شنيدن صدايش، چشم‌هايم را نيمه‌باز كردم و انتظار داشتم که حالا شروع می‌كند به ملامت و تحقير كردن. اما برعكس می‌خنديد  و گفت: «نتايج را ديدي از ترس با صداي لرزيده گفتم نه، با گوشه لبش خنديد گفت بيا به چشمت بيبين چي گلي را به آب دادی.» ‎خوب توان نداشتم؛ اما از ترس از جايم بلند شدم و مبايل را از دستش گرفتم باورم نمی‌شد نمره خيلی خوب گرفته بودم و در دانشكده‌ی طب معالجوی دانشگاه كابل كامياب شده بودم. با ديدنش چشم‌هايم را بازتر كردم و دقيق‌تر ديدم، فكر می‌كردم باز هم از آن خواب‌هاي شيرين می‌بينم، با صدای خوشحالی خواهرانم تكان خوردم، گريه امانم نمی‌داد، شدید گريه می‌كردم؛ گريه‌ی خوش‌حالی موفقيت و پيروزی. ‎از میان اعضای خانواده، مادرم از همه مسرورتر بود. مادرم خوشحال بود، نمی‌فهمم با شنيدن اين خبر چند سال جوان‌تر شده بود و به همه می‌گفت دخترم در آزمون کانکور كامياب شده و بخير داكتر می‌شود، اول مادرش را تداوی می‌كند. از كاميابی خودم بيشتر به خنده‌های مادرم خوشحال بودم؛ اما اين خوشحالی‌ دوام‌دار نبود و فقط يك هفته توانستم به دانشگاه طبی بروم؛ چون نظام جمهوريت سقوط كرد و دروازه های مكتب و پوهنتون به روی دختران اين سرزمين بسته شد. ‎سال‌ها سختی كشيده‌ام و مبارزه كرده‌ام. اما اين نااميدي هر روز تاروپودم را از بين مي‌برد و اين روزها چشم‌هايم ساعت‌ها به سمتی خيره می‌شوند  و خودم فارغ از همه دنيا مثل ديوانه‌ها گوشه‌نشين و كم‌حرف شده‌ام. ‎نمی‌فهمم، زن بودن جرم است يا درس‌خواندن كه سال‌ها تاوان بپردازيم. ‎اين روزها غرق در ياس و نأاميدي شده‌ام. دردی كه اين محدوديت‌ها دارد هر روز خونم را می‌خورد و استخوانم را مانند سوهان مي سايد و من روز به روز بيش‌تر ضعيف و نااميد می‌شوم. ‎نويسنده: طوبا رسولی ‎بازنویسی: محمدرضا رامز

کمیسیون حقوق بشر پاکستان به تصمیم دولت آن کشور مبنی بر اخراج پناه‌جویان افغان واکنش نشان داده و آن را غیرقانونی خوانده است. این کمیسیون با نشر خبرنامه‌ای در شبکه اجتماعی ایکس خود گفته است که آنان(مهاجر افغانستانی) حق اخلاقی دارند به پاکستان پناه ببرند. در خبرنامه آمده است که تصمیم دولت پاکستان برای اخراج بیش از یک میلیون مهاجر افغانستانی غیرقانونی می‌باشد. در ادامه آمده است: «اخراج آنان ظرف ۳۰ روز و ادعای این که آن‌ها با گروه‌های تروریستی و جنایتکار ارتباط دارند، نه تنها نشان‌دهنده فقدان شفقت است؛ بلکه یک دیدگاه کوتاه‌بینانه و محدود به امنیت ملی را نیز منعکس می‌کند.» کمیسیون حقوق بشر پاکستان تاکید کرد که اکثریت این افراد را پناهندگان آسیب‌پذیر افغان و افراد بدون تابعیت تشکیل می‌دهند که پاکستان برای چندین نسل خانه‌شان بوده است. این کمیسیون می‌گوید: «غیرقابل قبول است که آن‌ها را به‌خاطر اشتباهات عده‌ای برگزیده مسوول بدانیم.» در خبرنامه آمده است که آن‌ها حق اخلاقی دارند که به این کشور پناه ببرند و همراه‌شان با عزت و همدلی رفتار شود. کمیسیون حقوق بشر پاکستان گفت که تصمیم دولت با قوانین بین‌المللی حقوق بشر در تضاد است و باید به‌صورت فوری لغو شود. این در حالی است که روز سه‌شبنه هفته‌ی جاری سرفراز بوگتی، وزیر امور داخله‌ی پاکستان اعلام کرده بود که تمام پناه‌جویان موجود در این کشور به‌شمول ۱.۷ میلیون شهروند افغانستان، تا یک نوامبر سال روان میلادی وقت دارند تا این کشور را ترک کنند. وزیر امور داخله‌ی پاکستان تاکید کرد که شهروندان افغانستان در ۱۴ مورد از ۲۴ حمله انتحاری در سال جاری شرکت داشتند. با این وجود سفارت افغانستان در پاکستان نیز گفته است که طی دو هفته گذشته دست‌کم یک هزار پناه‌جو در پاکستان بازداشت شده‌ و چهار پناه‌جوی دیگر نیز به‌گونه مرموز در این کشور به قتل رسیده‌اند. بازداشت مهاجران افغان در پاکستان در روزهای اخیر دوباره اوج گرفته است. همچنین سازمان عفو بین‌الملل نیز روز دوشنبه هفته‌ی جاری این بازداشت‌ها را نگران‌کننده خوانده و گفته بود که این بسیار نگران‌کننده است که وضعیت پناهند‌گان افغان در پاکستان مورد توجه بین‌المللی قرار نمی‌گیرد. بر اساس آمار کمیساری امور پناهندگان سازمان ملل متحد، بیش از ۳.۷ میلیون پناه‌جوی افغانستانی در پاکستان به‌سر می‌برند که تنها ۱.۳ میلیون نفر آنان اقامت رسمی دارند.

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد اعلام کرده است که بانک انکشاف آسیایی قرارداد ۴۰۰ میلیون دالری را با این نهاد، برنامه جهانی غذا (WFP) و سازمان خواربار و زراعت (FAO) امضا کرده است. یونیسف با نشر اعلامیه‌ای در صفحه‌ی اجتماعی ایکس خود از امضای این قرارداد خبر داده است. در اعلامیه آمده است که این کمک‌ها به رفع ناامنی غذایی و نیازهای صحی مادران و نوزادان در افغانستان کمک می‌کند. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد تاکید کرد که با کمک‌های اخیر بانک انکشاف آسیایی، از افراد آسیب‌پذیر در افغانستان به درستی محافظت می‌شود. یونیسف افزود: «با این حمایت بانک انکشاف آسیایی، یونیسف مراقبت‌های صحی را در ۱۰ ولایت برای ۷.۵ میلیون تن از جمله مراقبت از نوزادان و مادران، خدمات صحی، تغذیه و مراقبت‌های جراحی گسترش خواهد داد.» براساس گزارش سازمان‌های امدادرسان بین‌المللی، افغانستان پس از سلطه دوباره‌ی حکومت سرپرست به‌شدت با ناامنی غذایی و افزایش مرگ‌ومیر مادران و نوزادان روبه‌رو است. همچنین برنامه جهانی غذا روز گذشته (چهارشنبه، ۱۲ میزان) نیز اعلام کرده بود که بانک انکشاف آسیایی ۱۰۰ میلیون دالر آمریکایی به نیازمندان در افغانستان کمک کرده است. برنامه جهانی غذا افزود که کمک مالی جدید بانک انکشاف آسیایی برای حمایت از ۱.۳ میلیون افراد آسیب‌پذیر به‌ویژه زنان در افغانستان به مصرف خواهد رسید. باید گفت که با سلطه‌ی حکومت فعلی بر افغانستان، این کشور در بحران عمیق بشری فرو رفته است. بساط فقر و گرسنگی گسترده‌تر شده است و بیشتر سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی کشور را ترک کرده‌اند. سازمان ملل برای ارائه کمک‌های بشردوستانه به افغانستان در سال ۲۰۲۳، درخواست ۴.۶ میلیارد دلار کمک کرده است که تاکنون فقط ۵ درصد یعنی ۲۱۳ میلیون دلار آن تامین شده است.

سازمان عفو بین‌الملل به تصمیم دولت پاکستان در مورد تعیین ضرب‌الاجل برای خروج پناه‌جویان «غیرقانونی» افغان از آن کشور واکنش نشان داده و هشدار داده است که بازگشت اجباری به افغانستان می‌تواند پناه‌جویان را در معرض خطر جدی قرار دهد. نادیا رحمان، معاون موقت مدیر منطقه‌ای سازمان عفو بین‌الملل در جنوب آسیا گفت که شهروندان افغانستان در پاکستان از آزار و شکنجه‌ی حکومت سرپرست فرار می‌کنند و زندگی بسیار پرمخاطره‌ای دارند. او تاکید کرد که پناه‌جویان افغان برای ثبت‌نام به‌عنوان پناهنده در پاکستان، باید روند سختی را پشت سر بگذارنند یا هم منتظر روند طولانی برای انتقال به کشورهای دیگر باشند. وی افزود: «افغان‌ها در پاکستان نیاز فوری به حمایت بیشتری دارند.» همچنین او در بخش سخنانش می‌گوید که موانع و تأخیرهایی که در ثبت‌نام شهروندان افغانستانی به‌عنوان پناهنده در پاکستان یا جابه‌جایی کشور ثالث با آن‌ها مواجه می‌شوند، آنان را در بلاتکلیفی قانونی قرار داده و در برابر آزار و اذیت آسیب‌پذیرتر کرده است. سازمان عفو بین‌الملل گفت که از پاکستان خواسته تا به حمایت تاریخی خود از پناه‌جویان افغانستان ادامه دهد. نادیا رحمان تاکید کرد که جامعه‌ی بین‌المللی باید فوراً به وعده‌های خود مبنی بر حمایت از کسانی که از آزار و اذیت در افغانستان فرار می‌کنند، عمل کند. این درحالی است که دو روز قبل، وزیر امور داخله‌ی پاکستان اعلام کرده بود که به پناه‌جویان و مهاجران «غیرقانونی» تا اول ماه نوامبر مهلت می‌دهد که این کشور را ترک کنند و پس از آن از سوی پولیس این کشور اخراج خواهند شد.