یک خواب خوب شبانه، نه تنها به بدن شما برای استراحت و شارژ شدن زمان می‌دهد، بلکه برای توانایی مغز شما برای یادگیری و به خاطر سپردن نیز بسیار تاثیرگذار است.
در طول خواب، در حالی که بدن شما استراحت می‌کند، مغز شما مشغول پردازش اطلاعات روز و تشکیل خاطرات است. اگر کم خواب هستید، در معرض خطر ابتلا به تعدادی از مشکلات سلامتی جدی مانند فشار خون بالا، چاقی، دیابت و آلزایمر هستید و توانایی شما برای یادگیری و حفظ اطلاعات جدید ممکن است مختل شود.
باید بدانید که بدون خواب کافی، مغز شما مه آلود می‌شود، قضاوت شما ضعیف می‌شود و مهارت‌های ظریف حرکتی شما را مختل می‌سازد.
محققان بر این باورند که خواب از دو طریق بر یادگیری و حافظه تأثیر می‌گذارد:
- کمبود خواب توانایی فرد برای تمرکز و یادگیری کارآمد را مختل می‌کند.
- خواب برای تثبیت یک خاطره ضروری است تا بتوان آن را در آینده به خاطر آورد.
تاثیر خواب برحالات روحی
به این فکر کنید که خواب بد یک شب، یا نداشتن خواب کافی چه احساسی در روز بعد به شما می‌دهد. نداشتن خواب کافی باعث بدخلقی و تحریک پذیری می‌شود، تمرکز و انرژی را کاهش می‌دهد، زمانی که همه چیز مطابق میل ما پیش نمی‌رود، بیش از حد واکنش نشان می‌دهیم و اگر اتفاق خوبی بیفتد، ممکن است احساس کنیم کمتر هیجان زده می‌شویم. بنابراین، به راحتی می‌توان فهمید که چگونه بی‌خوابی مداوم می‌تواند یک نگرانی باشد.
کمبود خواب طولانی مدت می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات سلامت مزمن مانند بیماری قلبی و دیابت را افزایش دهد. همچنین می‌تواند به طور قابل توجهی بر روحیه شما تأثیر بگذارد.
بی‌خوابی و اختلالات خلقی ارتباط نزدیکی با هم دارند. و این می‌تواند به هر دو صورت کار کند. کم خوابی می‌تواند بر خلق و خوی شما تأثیر بگذارد و خلق و خوی شما می‌تواند بر میزان خواب شما تأثیر بگذارد.
مطالعات نشان می‌دهد افرادی که کم خواب هستند، خلق و خوی منفی (عصبانیت، ناامیدی، تحریک پذیری، غم و اندوه) در آن‌ها افزایش می‌یابد و خلق و خوی مثبت کاهش می‌یابد. و بی‌خوابی اغلب نشانه اختلالات خلقی، مانند افسردگی و اضطراب است. همچنین می‌تواند خطر ابتلا به برخی از اختلالات خلقی را افزایش دهد و حتی به آن کمک کند.
خلق و خوی شما نیز می‌تواند بر میزان خواب شما تأثیر بگذارد. اضطراب و استرس باعث افزایش بی‌قراری می‌شود و بدن شما را برانگیخته، بیدار و هوشیار نگه می‌دارد. ممکن است متوجه شوید که نمی‌توانید مغزتان را خاموش کنید، قلب‌تان سریع‌تر می‌تپد و تنفس‌تان سریع می‌شود. بنابراین خواب کافی و نوع خواب مناسب، مهم است.
چگونه می‌توان یک خواب خوب داشت؟
اگر برای خواب کافی مشکل دارید، راه‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید عادات خواب خود را بهبود ببخشید. برای بهبود خواب‌تان می‌توانید این نکات را امتحان کنید:
- یک روال را انتخاب کنید و به آن پایبند باشید. سعی کنید هر شب در ساعت مشخصی بخوابید و هر روز صبح در ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید.
- از نوشیدن قهوه، الکل و نوشیدنی‌های کافئین‌دار در نزدیکی زمان خواب خودداری کنید. حداقل دو ساعت قبل از خواب غذا خوردن را تمام کنید.
- مدیتیشن ساده‌ای را امتحان کنید، مانند بستن چشمان خود به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه و تمرکز بر نفس کشیدن عمیق و آهسته.
- اتاق خواب خود را به پناهگاه تبدیل کنید. مطمئن شوید که تخت شما راحت است. وقتی به رختخواب می‌روید چراغ‌ها را خاموش کنید. با استفاده از چراغ خواب بخوابید.
- یک محیط خواب با کیفیت ایجاد کنید. یک محیط خواب خوب، ساکت، تاریک و در دمای خنک نگهداری می‌شود. لوازم جانبی که سر و صدا و حواس‌پرتی‌های نور را کاهش می‌دهند، مانند گوش‌گیر یا پرده‌های زخیم و تاریک می‌توانند به ایجاد فضایی راحت برای خواب کمک کنند.
- به طور منظم ورزش کنید. ورزش مکرر فواید زیادی برای سلامتی دارد، از جمله اینکه راحت‌تر به خواب می‌روید. کارشناسان توصیه می‌کنند حداقل چند ساعت قبل از خواب ورزش کنید تا ضربان قلب قبل از خواب بالا نرود.
- یک روال آرام شبانه می‌تواند به بدن کمک کند تا آرام شود و برای خواب آماده شود. فعالیت‌های آرام بخش مانند حمام کردن یا مطالعه را در نظر بگیرید.
- وسایل الکترونیکی را کنار بگذارید. یک ساعت قبل از خواب، از وسایلی مانند تلفن همراه، تلویزیون، کامپیوتر و سایر وسایل الکترونیکی خودداری کنید. قرار گرفتن در معرض نور آبی چنین وسایلی قبل از خواب می‌تواند به خواب رفتن را دشوار کند.
- اگر بعد از ۲۰ دقیقه دراز کشیدن در رختخواب نمی‌توانید بخوابید، به اتاق دیگری بروید و یک فعالیت آرام‌بخش و آرام انجام دهید تا زمانی که احساس خواب آلودگی کنید.
نویسنده: داکتر معصومه پارسا
