منابع مردمی از شفاخانه‌ی حوزوی هرات می‌گویند که از چند روز به این طرف این شفاخانه از مراجعین و افراد تحت بستر فیس می‌گیرند. آنان از این روند انتقاد نموده و می‌گویند که مردم نان خوردن شان را ندارند، آنان به شفاخانه دولتی می‌آیند تا پول ندهند، اما اکنون این شفاخانه نیز از مردم پول می‌گیرد.
عمر صدیقی، یک تن از مریضان امروز (سه‌شنبه، ۲۲ حمل) به رسانه گوهرشاد گفت که از تاریخ ۱۹ حمل سال جاری؛ این روند روی تمام مریضان تطبیق شده است.
عمر صدیقی که در بخش ارتوپدی بستری بوده، گفت: «من دو شب در این بخش بستری بودم و هر شب بابت بستری‌ام یک هزار افغانی فیس گرفته است.»
آقای صدیقی از این روند شکایت نموده و گفت که مردم نان برای خوردن ندارند، از شفاخانه‌های خصوصی فرار می‌کنند تا پول نپردازند، اما اکنون شفاخانه دولتی نیز از مردم مانند شفاخانه‌های خصوصی فیس می‌گیرد.
همچنین یک تن از داکتران که نخواست نامش گرفته شود، به رسانه گوهرشاد گفت که شفاخانه‌ی حوزوی هرات از ویزیت هر فرد ۲۰ افغانی و از بستری کردن حدود یک هزار افغانی می‌گیرد.
او می‌گوید که برای معاینات کلی مریضان نیز بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ افغانی فیس تعیین شده است.
وی تاکید کرد که برای عملیات مریضان نیز حدود ۵۰۰ تا یک هزار افغانی فیس تعیین شده است.
با این وجود، عارف جلالی، سرطبیب شفاخانه حوزوی هرات با تایید این موضوع به رسانه گوهرشاد گفت که براساس هدایت وزارت صحت عامه و مالیه؛ پالیسی اخذ فیس به صورت عمومی در کل افغانستان از شفاخانه‌های دولتی شروع شده است.
آقای جلالی تاکید کرد که در قدم نخست این پروسه از بخش مریضان ارتوپدی شروع شده و در روزهای آینده بالای تمام بخش‌ها تطبیق خواهد شد.
او علاوه کرد که مریضان تولدی، سزارین، سوءتغذی و توبرکلوز شامل این تصمیم وزارت صحت و مالیه نمی‌شوند.
سرطبیب شفاخانه‌ی حوزوی علاوه کرد که فیس‌های اخذ شده به حساب وزارت مالیه واریز شده و این فیس‌ها جهت خریدن و ترمیم تجهیزات شفاخانه استفاده می‌شود.
وی در مورد این که از ویزیت، معاینه، عملیات و بستر کردن مریضان چقدر فیس می‌گیرد، جزئیات ارائه نکرد.
روند اخذ فیس در شفاخانه‌ی حوزوی ولایت هرات مراجعه‌کنندگان را با دشواری‌های زیادی مواجه کرده و مردم خواهان متوقف شدن این روند هستند.
در حالی وزارت صحت و مالیه افغانستان تصمیم گرفته اند از مریضان شفاخانه‌های دولتی فیس اخذ کنند که تسلط حکومت فعلی بر افغانستان، تمام جمعیت را متأثر کرده و میزان فقر و بیکاری به گونه‌ی بی‌سابقه در کشور افزایش یافته است.
در این جدول که سال ۱۳۹۷ همگانی شد، نوع خدمات و مقدار پولی که بیماران باید بپردازند، مشخص شده است
در سال ۱۳۹۷ه.ش نیز شفاخانه‌ی حوزوی هرات، یکی از بزرگترین شفاخانه‌ی دولتی این ولایت قانون اخذ فیس از مریضان را بین ۱۰ تا ۵۰۰ افغانی وضع کرده بودند که این روند تا کنون در بخش عملیات این شفاخانه جریان داشت.
براساس قانون اساسی و قانون صحت عامه‌ی افغانستان در حکومت جمهوریت، تمام خدمات صحی در مراکز درمانی دولتی برای شهروندان کشور به طور رایگان باید ارایه شود. در ماده‌ی پنجاه و دوم قانون اساسی و ماده‌ی دوم قانون صحت عامه آمده که «دولت وسایل وقایه و علاج امراض و تسهیلات صحی رایگان را برای همه‌ی اتباع مطابق به احکام قانون تامین می‌نماید.»
با سقوط جمهوريت و روی کار آمدن حکومت فعلی در افغانستان، این بار تمامی شفاخانه‌های دولتی در سراسر کشور پولی خواهد شد که این موضوع در پنج روز اخیر با انتقادهای جدی از سوی مردم ولایت هرات مواجه شده است.
پس از تسلط حکومت فعلی، کشورهای جهان و سازمان‌های اهداکننده به‌دلیل بحران اقتصادی شدید در افغانستان، تلاش کردند تا از طریق ارسال کمک‌های بشردوستانه مانع وقوع فاجعه انسانی در افغانستان شوند، اما از ماه نوامبر ۲۰۲۲ که حکومت فعلی دستور ممنوعیت کار زنان در ادارات غیردولتی داخلی و بین‌المللی را صادر کرد، سازمان‌های امدادرسان اعلام کردند که بدون حضور زنان مددکار، توانایی ارائه‌ی کمک‌ها را نخواهند داشت.
پیش از این، اوچا یا دفتر هماهنگی امور کمک‌های بشری ملل متحد نیز با نشر گزارشی گفته بود که افغانستان با یک بحران بشردوستانه بی‌سابقه و خطر سقوط سیستم و فاجعه انسانی مواجه است.
گزارشگر: مرتضی پژواک
