نویسنده: مهدی مظفری ازدواج، یکی از مهم‌ترین تصمیمات زندگی هر فرد است که می‌تواند مسیر آینده او را به طور کلی تغییر دهد. انتخاب همسر مناسب، نه تنها به خوشبختی و سعادت فرد در ازدواج و زندگی مشترک می‌انجامد، بلکه در تربیت نسل آینده و سلامت جامعه نیز نقش اساسی دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در جامعۀ سنتی افغانستان بیشترین پیوندها، پیوندها و ازدواج‌های ناموفقی بوده اند. این مدعا بدین معنی نیست که اکثر ازدواج‌ها در جامعه افغانستان به طلاق و جدایی ختم می‌شود؛ بلکه دامنه معنایی سخن فوق فراتر از این است. چه بسا آمار طلاق در افغانستان نسبت به دیگر کشورها پایین‌تر باشد؛ با این وجود، ازدواج زوج‌های افغان، ناموفق به حساب می‌آید. ناموفق به این معنی که زوج‌ها (به ویژه دختر) از پیوندشان راضی نباشند و همدیگر را زیر یک سقف بنابر دلایلی تحمل کنند. اینکه چرا ازدواج‌ها در جامعۀ افغانستان ناموفق از آب درمی‌آید، دلایل و مشکلات گوناگونی دارد. یکی از این مشکلات و عوامل در بیشتر جوامع، مخصوصا جامعۀ سنتی افغانستان، همانا خودسرانه عمل کردن در امر ازدواج است. خودسرانه عمل کردن به نظر نگارنده، مادر مشکلات در عقد ازدواج است. اگر والدین در ازدواج دختر یا پسرشان خودسرانه عمل کنند و بدون مشورت با فرزندشان، او را پیوند دهند، بدون شک فرزند در زندگی زناشویی به مشکل جدی برخواهد خورد. از سوی دیگر، دختر یا پسر اگر بدون مشورت با والدین، همسری را برگزیند و به ازدواج با او اقدام کند؛ این(پیوند) نیز به احتمال زیاد با مشکلات جدی روبرو خواهد شد. بهتر این است که والدین و فرزندان در انتخاب همسر و عقد ازدواج، طریق هم‌اندیشی را پیش گیرند. خوشبخاته در دنیای امروز، با افزایش آگاهی و استقلال فرزندان، شاهد تغییر و تحولات زیادی در این زمینه هستیم. به این معنی که نقش افراطی والدین در انتخاب همسر آینده برای فرزندان‌شان کم‌رنگ شده است. امروزه، دختران و پسران جوان تمایل بیشتری دارند تا در انتخاب همسر، خود نقشی فعال داشته باشند و نظرات و خواسته‌های خود را به طور صریح بیان کنند. از سوی دیگر، والدین نیز به این نتیجه رسیده‌اند که دیکته کردن همسر به فرزندان‌شان، نه تنها راه‌گشا نیست، بلکه می‌تواند به بروز مشکلات و چالش‌های زیادی در زندگی مشترک آن‌ها منجر شود. اهمیت هم‌اندیشی والدین و فرزندان در گزینش همسر هم‌اندیشی والدین و فرزندان در گزینش همسر، فرصتی مغتنم برای تبادل نظر و گفتگوی صمیمانه بین دو نسل است. در این گفتگو، فرزندان می‌توانند از تجارب و آموخته‌های والدین خود بهره‌مند شوند و با دیدگاه‌های مختلف در مورد ازدواج و زندگی مشترک آشنا شوند. از سوی دیگر، والدین نیز با شناخت بهتر علایق، نیازها و توقعات فرزندشان، می‌توانند در انتخاب همسر مناسب، به او یاری رسانند. در کل، دلایل ذیل هم‌اندیشی والدین و فرزندان را در انتخاب همسر، یک امر الزامی تلقی می‌کند: حفظ کرامت و احترام فرزند: اسلام بر حفظ کرامت و احترام به استقلایت فرزندان بالغ تأکید فراوان دارد. در انتخاب همسر، نظر و خواسته فرزند باید به طور کامل در نظر گرفته شود و او به هیچ وجه مجبور به ازدواج با فردی که تمایلی به او ندارد، نشود. هم‌اندیشی با فرزند، نشان‌دهنده احترام به شخصیت و جایگاه او در خانواده است. تجربه و دیدگاه والدین: والدین به واسطه تجربه زندگی مشترک، می‌توانند دیدگاه‌های ارزشمندی در مورد انتخاب همسر ارائه دهند. آن‌ها می‌توانند با شناختی که از فرزند خود دارند، به او در انتخاب فردی مناسب و هم‌کفو کمک کنند. احساس امنیت و حمایت: هم‌اندیشی با والدین به فرزند این احساس را می‌دهد که در انتخاب همسر تنها نیست و از حمایت آن‌ها برخوردار است. این امر می‌تواند اضطراب و نگرانی‌های او را در این پروسه مهم و حساس کاهش دهد. شناسایی نقاط قوت و ضعف: در خلال هم‌اندیشی، والدین و فرزند می‌توانند نقاط قوت و ضعف فرد مد نظر را بهتر بشناسند. این امر البته به انتخابی آگاهانه‌تر و پایدارتر می‌انجامد. تقویت روابط: هم‌اندیشی در مورد گزینش همسر، فرصتی برای گفتگوی صمیمانه و تبادل نظر بین والدین و فرزند ایجاد می‌کند. این امر می‌تواند به تقویت روابط و صمیمیت بین آن‌ها کمک کند. نکاتی برای هم‌اندیشی والدین و فرزندان در گزینش همسر اقدامات ذیل سبب می‌شود هم‌اندیشی در گزینش همسر و عقد ازدواج، موفقانه عمل کند: ایجاد فضای صمیمی و گفتگوی آزاد: اولین قدم برای هم‌اندیشی، ایجاد فضایی صمیمی و گفتگوی آزاد بین والدین و فرزندان است. در این فضا، فرزند باید بدون هیچ گونه واهمه و حتی نگرانی‌ای، نظرات و خواسته‌های خود را بیان کند و از ابراز آن‌ها هیچ امتناعی نورزد. پدر و مادر نیز با صمیمیت، دیدگاه‌ها و تجربیات خود را با فرزندشان شریک سازند. گوش شنوا و درک متقابل: والدین باید با صبر و حوصله به صحبت‌های فرزندشان گوش فرا دهند و سعی کنند نظرات و احساسات او را درک کنند. از سوی دیگر، فرزندان نیز باید به تجارب و دیدگاه‌های والدین خود احترام بگذارند و به نصایح آن‌ها توجه کنند. معرفی معیارهای صحیح انتخاب همسر: والدین می‌توانند با معرفی معیارهای صحیح انتخاب همسر، به دختر یا پسرشان در تصمیم‌گیری درست کمک کنند. این معیارها می‌تواند شامل مواردی مانند اخلاق و معنویات، تناسب فرهنگی و اجتماعی، بلوغ عاطفی و روانی، تناسب سنی و تحصیلی، وضعیت اقتصادی و اجتماعی باشد. معرفی افراد مناسب: والدین بایستی با معرفی افراد مناسب از طریق دوستان، آشنایان و یا فعالیت‌های اجتماعی، به فرزندشان در یافتن همسر مناسب کمک کنند. اجتناب از تحمیل و اجبار: در نهایت، والدین باید به یاد داشته باشند که انتخاب همسر، یک تصمیم شخصی است و آن‌ها حق تحمیل و اجبار نظر خود را به فرزندان ندارند. ازدواج، سفری مشترک برای دو نفر است. هم‌اندیشی والدین و فرزند در گزینش همسر، مانند نقشه‌ای، راه‌گشا است که این سفر را هموارتر و دل‌انگیزتر می‌کند و منتج به ازدواجی آگاهانه و انتخابی مشترک می‌شود که البته اینگونه انتخاب و اینطور ازدواج ضامن خوشبختی و سعادت فرزندان در زندگی مشترک است.