نویسنده: گوهرشاد

2 سال قبل - 591 بازدید

مسوولان در فرماندهی پولیس ولایت تخار می‌گویند که افراد مسلح ناشناس یک دکتر زن را در این ولایت به قتل رسانده‌اند. عبدالمبین صافی، سخنگوی پولیس تخار به رسانه گوهرشاد گفت که این رویداد ناوقت شب (پنج‌شنبه، ۲۴ حمل) در نزدیکی‌ روستای «چنزی» در شاهراه عمومی تخار _ کندز زمانی رخ داده است که این دکتر از کندز به سمت تخار در حرکت بوده است. آقای صافی بیان کرد که این دکتر ذاکره رحمانی نام داشته است. به گفته‌ی او، افراد مسلح ناشناس موتر حامل این دکتر را توقف داده و او را تیرباران کردند. گفته می‌شود که شوهر دکتر ذاکره نیز در این رویداد زخمی شده است، اما سخنگوی پولیس می‌گوید که به شوهر این دکتر زن هیچ آسیبی نرسیده است. وی علاوه کرد که دکتر ذاکره حین انتقال به شفاخانه در مسیر راه جان باخته است. آقای صافی تاکید کرد که تحقیقات پولیس جهت روشن شدن انگیزه و دلیل این رویداد و گرفتاری عاملان آن آغاز شده است. قابل ذکر است که دکتر ذاکره از چند سال به این‌ سو در کلینیک صحی ولسوالی «چال تخار» و در شفاخانه شهید احمدشاه مسعود در ولایت تخار به‌عنوان دکتر نسایی ولادی کار می‌کرد. نزدیک به دو سال از حاکمیت حکومت سرپرست می‌گذرد و در این مدت قتل‌های این چنینی در بین زنان و کودکان افزایش یافته است. همچنان در این مدت فعالیت اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند. این در حالی است که در ماه گذشته نیز یک کارمند صحی زن در ولسوالی وردوج ولایت بدخشان نیز به‌گونه مرموز کشته شد.

ادامه مطلب


2 سال قبل - 201 بازدید

«جنبش زنان عدالت‌خواه افغانستان» اعلام کرده است که در ولایت هرات فعالیت‌های مدنی‌اش را در برابر اقدامات محدودکننده‌ی حکومت سرپرست علیه زنان و دختران آغاز کرده است. این جنبش امروز (پنج‌شنبه، ۲۴ حمل) با نشر خبرنامه‌ای گفته است که پس از این در برابر محدودیت‌های حکومت سرپرست خاموش نخواهند نشست و برای رسیدن به حقوق انسانی زنان تا پای جان مبارزه خواهند کرد. جنبش زنان عدالت‌خواه افغانستان تاکید کرده است: «مسوول این همه محرومیت ما حکومت سرپرست هست و کسانی که با امتیازدهی به این حکومت، این‌ها [اعضای حکومت سرپرست] را از یک گروه غارنشین و فراری تبدیل به گروهی کردند که در عرصه‌های بین‌اللملی به چانه‌‌زنی‌های سیاسی می‌پردازند و کم‌کم یک کشور همراه با آمال و آرزوهای چندین نسل در کام تمامیت‌خواهی و ددمنشی این گروه متحجر سقوط کرد.» جنبش زنان عدالت‌خوا علاوه کرد که در حال حاضر زنان و دختران افغانستان به‌یکبارگی از تمام عرصه‌های زندگی حذف شده و به ابتدایی‌ترین حقوق‌ انسانی‌شان از جمله حق آموزش، کار، ابراز نظر و زند‌گی آزاد دسترسی ندارند. این زنان می‌گویند که تجمعات اعتراضی‌شان را در برابر «اعمال غیرانسانی» حکومت سرپرست آغاز خواهند کرد و از هر امکانی برای بلند کردن صدای عدالت‌خواهانه‌‌ی‌شان استفاده می‌کنند. در حالی جنبش زنان عدالت‌خواه افغانستان در هرات اعلام موجودیت می‌کند که حکومت فعلی هر گونه اعتراض در برابر عملکردهای‌شان را به‌شدت سرکوب کرده است. همچنین در تازه‌ترین مورد زنان را از کار در دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع کرده است. این تصمیم حکومت سرپرست با واکنش تند ملی و بین‌المللی مواجه شده است. حکومت سرپرست اما این تصمیم‌اش را «ارزشی داخلی افغانستان» خوانده و گفته است که آنان نمی‌خواهند برای سازمان ملل متحد مانع ایجاد کنند. حکومت گفته است: «باید خاطرنشان کرد که حکومت فعلی نمی‌خواهد برای ملل متحد موانع ایجاد کند، بلکه می‌خواهد واضح بسازد که این موضوع ارزشی داخلی افغانستان می‌باشد، برای هیچ‌کسی دیگر مشکل ایجاد نمی‌کند و باید همه جوانب به آن احترام بگذارند.»

ادامه مطلب


2 سال قبل - 269 بازدید

ریاست معارف ولایت بادغیس می‌گوید که یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد در افغانستان برای دانش‌آموزان ۱۲۲ مکتب در این ولایت لوازم آموزشی و خیمه کمک‌ کرده است. این ریاست امروز (پنج‌شنبه، ۲۳ حمل) در خبرنامه‌ای گفته است که لوازم کمک شده شامل کتاب، کتابچه، کیف برای دانش‌آموزان و خیمه می‌باشند. در ادامه آمده است که این کمک‌ها روز گذشته به مکتب‌های ولسوالی جوند ولایت بادغیس توزیع شده است. در خبرنامه آمده است که دانش‌آموزان در مکاتب ولسوالی جوند ولایت بادغیس به دلیل نبود ساختمان در فضای باز آموزش می‌بینند و یونیسف نیز برای رفع این مشکل، به مکتب‌های ولسوالی یاد شده خیمه کمک کرده است. ولسوالی جوند از جمله ولسوالی‌های دوردست ولایت بادغیس به‌شمار می‌رود که حدود ۱۸۰ کیلومتر از مرکز این ولایت فاصله دارد. دانش‌آموزان ولسوالی‌های ولایت بادغیس به ويژه ولسوالی جوند با مشکلات نبود مکان مناسب، استادان مسلکی و لوازم آموزشی مواجه‌ هستند. نبود کتاب‌ درسی و مکان مناسب برای آموزش از مشکلات موجود در روند آموزش و پرورش در سراسر افغانستان است. این در حالی است که صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد طی هفته جاری روند توزیع حدود یک ونیم میلیون جلد کتاب‌ درسی را به دانش‌آموزان مکتب‌های ولایت کاپیسا و جوزجان آغاز کرده است.

ادامه مطلب


2 سال قبل - 205 بازدید

امینه محمد، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد می‌گوید که دست کشیدن از حقوق زنان در افغانستان به سادگی یک انتخاب نیست. خانم محمد با نشر ویدیویی در صفحه‌ی توییتر خود با اشاره به زنان افغان نوشته که آنان همیشه حقوق زنان را در اولویت قرار می‌دهند و اگر روی این موضوع تمرکز کنند، پیشرفت زیادی خواهند داشت. معاون دبیرکل سازمان ملل بر توجه بیشتر به زنان و حقوق آنان تاکید کرده و می‌گوید که اگر آنان به افغانستان توجه کنند، به این معناست که به بسیاری از حقوق زنان توجه کرده است. در حالی خانم محمد بر حمایت از حقوق زنان و دختران افغان تاکید می‌کند که حکومت سرپرست در روز سوم ماه اپریل زنان را از کار در دفاتر سازمان ملل متحد در افغانستان منع کرده است. یوناما یا هیآت معاونت سازمان ملل در افغانستان به این تصمیم حکومت سرپرست واکنش نشان داده و گفته است که حکومت فعلی این سازمان را مجبور می‌سازد که بین ماندن در افغانستان و پابندی به مقررات و اصول؛ یک انتخاب وحشتناک انجام دهد. این سازمان گفته بود: «از طریق این ممنوعیت، مقامات حکومت فعلی به‌دنبال این هستند که سازمان ملل متحد را مجبور سازند که بین ماندن و ارائه‌ی خدمات در حمایت از مردم افغانستان و پابندی به مقررات و اصولی که موظف به رعایت از آن‌ها است، یک انتخاب وحشتناک انجام دهد.» اما در تازه‌ترین مورد ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت سرپرست ممنوعیت کار زنان برای دفاتر سازمان ملل را موضوع «ارزشی داخلی افغانستان» خوانده و گفته است که این گروه نمی‌خواهد برای سازمان ملل متحد مانع ایجاد کند. آقای مجاهد تاکید کرد: «باید خاطرنشان کرد که حکومت فعلی نمی‌خواهد برای ملل متحد موانع ایجاد کند، بلکه می‌خواهد واضح بسازد که این موضوع ارزشی داخلی افغانستان می‌باشد، برای هیچ‌کسی دیگر مشکل ایجاد نمی‌کند و باید همه جوانب به آن احترام بگذارند.» او به بحران بشری افغانستان اشاره کرد و افزود که وضعیت بشری بر اثر تحریم‌ها و فشارها به‌وجود آمده و مسوولیت اصلی آن هم به جوانبی برمی‌گردد که بر سیستم مالی و بانکی افغانستان محدودیت وضع کرده‌اند.

ادامه مطلب


2 سال قبل - 275 بازدید

شورای علمای شیعه افغانستان در بیانیه‌ای گفته است که از تصمیم وزارت تحصیلات عالی حکومت سرپرست برای توقف آموزش فقه جعفری در نصاب دانشگاه‌ بامیان متأسف است. شورای علمای شیعه افغانستان در واکنش به منع آموزش فقه جعفری در دانشگاه‌ بامیان گفته است؛ دلایل تصمیم وزارت تحصیلات قناعت‌بخش نبوده و این شورا متعهد است موضوع را از طریق مقامات ارشد حکومت سرپرست پیگیری کند. این شورا گفته است که در دیدار با وزیر تحصیلات عالی حکومت سرپرست از او تقاضا شد که آموزش فقه جعفری در دانشگاه‌ی بامیان ادامه یابد. در بیانیه‌ی شورای علمای شیعه آمده است که وزیر تحصیلات عالی درخواست این شورا مبنی بر ادامه آموزش فقه جعفری در دانشگاه‌ بامیان را به شورای رهبری این وزارت واگذار کرده بود. در ادامه آمده است که شورای رهبری وزارت تحصیلات حکومت افغانستان این درخواست را رد کرده است. شورای علمای شیعه گفته است: «شمولیت فقه جعفری، به علاوه‌ی این‌که حق مسلّم جمعیت چند میلیونی شیعیان افغانستان می‌باشد، در راستای تحکیم اخوت اسلامی و وحدت ملی و جلب اعتماد مردم می‌تواند گام موثری باشد.» در بیانیه آمده است: «شورای علمای شیعه افغانستان ضمن اظهار تأسف از این فیصله‌ی وزارت تحصیلات عالی، عدم قناعت خویش را در مورد دلایل ارائه شده ابراز داشته، متعهد است که موضوع را از مقامات عالیه حکومت فعلی پیگیری کند.» این در حالی است که مصوبه جلسه شورای رهبری وزارت تحصیلات عالی که به دست رسانه گوهرشاد رسیده است، چند دلیل برای رد این درخواست ذکر شده، از جمله این که در صورت پذیرش آن، سایر مذاهب موجود در افغانستان هم خواهان نصاب جداگانه خواهند شد. در مصوبه این جلسه آمده است که «تقاضای شورای علمای شیعه به دلیل این ‌که یک نظام واحد؛ نیازمند نصاب و قانون واحد است، عملی نیست.» وزارت تحصیلات عالی در این سند اظهار داشته که شمولیت فقه جعفری در نصاب دانشگاه‌ها، مستلزم ایجاد صنف‌های جداگانه و جذب استادان جداگانه است. در سند همچنین آمده که شمولیت فقه جعفری در دانشگاه‌ها، می‌تواند منجر به ایجاد زمینه مناقشه در میان دانشجویان نیز شود. حکومت سرپرست همچنان ادعا کرده است که تمام کشورهای اسلامی دارای یک نصاب دانشگاهی واحد هستند. قابل ذکر است که پیش از این فقه شیعه در دانشگاه بامیان که ولایتی عمدتاً شیعه‌نشین است، تدریس می‌شد. اما چندی پیش گزارش‌هایی نشر شد مبنی بر این‌که تدریس فقه شیعه از برنامه‌ی آموزشی دانشگاه بامیان حذف شده است. در حال حاضر مضمون «ثقافت اسلامی» بر اساس فقه حنفی (اهل تسنن) در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود. تصمیم وزارت تحصیلات عالی حکومت سرپرست در حالی علنی می‌شود که سه خواسته‌ی قبلی دیگر شورای علمای شیعه هم هنوز عملی نشده است. این خواسته‌ها شامل به رسمیت‌شناختن مذهب تشیع، در نظرگرفتن قانون احوال شخصیه اهل تشیع و جذب کارمندان شیعه در ادارات دولتی است. در حال حاضر هیچ یکی از وزیران کابینه‌ی حکومت فعلی هزاره یا شیعه نمی‌باشد. این در حالی است که چند ماه پیش کمیسیون آزادی مذهبی بین‌المللی کنگره آمریکا در گزارشی گفته بود: «برخی از اقلیت‌های مذهبی با خطر نابودی روبرو هستند، برخی دیگر به خاطر ترس از انتقام، مراسم خود را پنهانی انجام ‎می‌‎دهند.» در گزارش آمده که رویکرد حکومت فعلی با وجود دو دهه دوری از قدرت، تغییر نکرده است و «اقدامات خشونت‌آمیز» با قرائت سخت‌گیرانه از اسلام، «نقض آزادی‌ مذهبی» است.

ادامه مطلب


2 سال قبل - 216 بازدید

رسانه‌های ترکی گزارش داده اند که کشور ترکیه با یک پرواز چارتر ۱۳۸ مهاجر افغانستانی را از میدان هوایی ایغدیر به افغانستان فرستاده است. خبرگزاری آناتولی نوشته است که کشور ترکیه در راستای مقابله با مهاجرت‌های غیرقانونی، به عملیات استرداد افرادی که به‌صورت غیرقانونی وارد این کشور شدند، ادامه می‌دهد. در ادامه آمده است که در این راستا ۱۳۸ افغانستانی که به‌صورت غیرقانونی وارد ترکیه شده بودند، از میدان هوایی ایغدیر به کشورشان بازگردانده شده اند. این گزارش تاکید کرده است که این افراد در چارچوب برنامه‌ی مقابله با مهاجران غیرقانونی، بازداشت و به کشورهای متبوع خود بازگردانده شدند. اخراج مهاجران غیرقانونی افغانستانی، طی چند روز گذشته از ترکیه شدت گرفته است که در تازه‌ترین مورد روز شنبه هفته‌ی جاری ۳۶۵ مهاجر افغان از این کشور اخراج شده بودند. کشور ترکیه دلیل اخراج پناه‌جویان افغانستانی از این کشور را «عدم داشتن مدارک اقامتی معتبر» عنوان کرده است. ترکیه پیش از این نیز اعلام کرده بود که تلاش‌ها برای اخراج مهاجران غیرقانونی بدون وقفه در سراسر این کشور ادامه دارد. بر بنیاد آمار انجمن حمایت از پناهندگان در ترکیه، از ۱۰ حوت، سال گذشته تا کنون، دست‌کم یک‌هزار و ۱۹ پناه‌جوی افغان در این کشور بازداشت شدند. ترکیه در سال ۲۰۲۲ نیز ۵۷ هزار و ۱۷۴ پناه‌جوی افغان را اخراج کرده بود. این در حالی است که ترکیه در حال حاضر میزبان ۳.۹ میلیون پناه‌جو می‌باشد که بیشترین تعداد پناه‌جویان در جهان است. بر اساس آمارهای ارائه شده، از این میان، ۳.۶ میلیون تن آ‌ن‌ها از سوریه و ۳۲۰ هزار تن دیگر از افغانستان و کشورهای دیگر می‌باشند. با تسلط حکومت فعلی بر افغانستان موج تازه‌ای از مهاجرت شکل گرفت که بیشتر این افراد به ایران و پاکستان مهاجر شدند. شمار زیادی از مهاجران افغان در ایران از مسیر این کشور و ترکیه و کشورهای اروپای شرقی عازم اروپای غربی شدند.

ادامه مطلب


2 سال قبل - 224 بازدید

اداره‌ی مهاجرت، پناهندگی و شهروندی کانادا (IRCC) اعلام کرده است که از زمان تسلط دوباره‌ی حکومت فعلی بر افغانستان تا اکنون بیش از ۳۰ هزار پناه‌جوی افغان را به این کشور انتقال داده است. اداره‌ی مهاجرت بامداد امروز (پنج‌شنبه، ۲۴ حمل) به نقل از شان فریزر، وزیر مهاجرت کانادا در توییترش نوشته است که آخرین پرواز انتقال مهاجران افغان از پاکستان، روز گذشته صورت گرفته است. آقای فریزر تاکید کرد که این پناه‌جویان اعضای خانواده‌ی مترجمان افغان و کسانی که از ماموریت کانادا در افغانستان حمایت کرده‌اند را شامل می‌شود. وزیر مهاجرت کانادا در بخشی گفته است: «اگرچه تلاش‌های اسکان مجدد در کانادا یکی از بزرگ‌ترین و دشوارترین تلاش‌ها در تاریخ کشور ما است، اما ما همچنان متعهد هستیم که از هر فرصتی برای حمایت از افغان‌های آسیب‌پذیر و انتقال آن‌ها برای زندگی بهتر در کانادا حداکثر استفاده را کنیم.» این مقام کانادایی بیان کرد که عدم حضور دیپلماتیک و نظامی در افغانستان «چالش‌های مهمی» را برای خروج افرادی که مایل به ترک این کشور هستند، ایجاد کرده است. او علاوه کرد که دولت کانادا تلاش می‌کند که تا ختم سال ۲۰۲۳، حداقل ۴۰ هزار افغان را به این کشور انتقال دهد، اما بسیاری از افغان‌ها در تلاش برای ترک افغانستان با خطرات بزرگی روبه‌رو هستند یا به سادگی قادر به انجام این سفر بدون کمک نیستند. وی می‌گوید: «ما در حال عبور از یک وضعیت در حال تغییر در افغانستان هستیم، جایی که حرکت همچنان بسیار دشوار و خطرناک است.» به گفته‌ی آقای فریزر، برنامه اسکان مجدد بشردوستانه کانادا بر اسکان آسیب‌پذیرترین افغان‌ها از جمله رهبران زن، مدافعان حقوق بشر، اقلیت‌های مذهبی و تحت تعقیب و روزنامه‌نگاران متمرکز است. این در حالی است که حکومت کانادا پیش از این تعهد کرده بود که ۴۰ هزار مهاجر افغان را می‌پذیرد و ۵۰۰۰ مهاجری که از سوی ایالات متحده راجع می‌شوند، نیز شامل آنان است. با تسلط حکومت فعلی بر افغانستان موج تازه‌ای از مهاجرت شکل گرفت که بیشتر این افراد به ایران، پاکستان و ترکیه مهاجر شدند.

ادامه مطلب


2 سال قبل - 221 بازدید

مسوولان محلی در ولایت بغلان می‌گویند که در اثر یک رویداد ترافیکی این ولایت یک نفر جان باخته و ۹ نفر دیگر زخمی شدند. اسدالله مصطفی هاشمی، رییس اطلاعات و فرهنگ بغلان به رسانه گوهرشاد گفت که این رویداد در نتیجه‌ی برخورد دو موتر تیزرفتار در شاهراه بغلان-کابل از مربوطات ولسوالی دوشی این ولایت رخ داده است. آقای هاشمی علاوه کرد که این رویداد ترافیکی شام‌روز گذشته (چهارشنبه، ۲۳ حمل) رخ داده که یک‌تن جان باخته و ۹ تن دیگر به شمول سه زن و یک کودک دیگر زخم برداشته اند. وی تاکید کرد که زخمیان این رویداد جهت تداوی به شفاخانه‌ی ولایتی این ولایت منتقل شده اند. رییس اطلاعات و فرهنگ بغلان در مورد وضعیت صحی زخمیان این رویداد جزییاتی ارائه نکرد. حادثات ترافیکی در افغانستان سالانه جان صدها نفر را می‌گیرد و خسارات زیاد مالی نیز وارد می‌کند. بر اساس آمار ارائه شده از سوی ریاست ترافیک افغانستان، در سال ۱۴۰۱ دست‌کم ۷۰۰ نفر در حوادث ترافیکی کشته و بیش از یک هزار نفر دیگر زخمی شده‌اند. همچنین طی ماه‌های اخیر وقوع حادثات ترافیکی در سراسر کشور افزایش یافته است. بی‌احتیاطی رانندگان، عدم رعایت قوانین ترافیکی از سوی رانندگان، خرابی و کم‌عرض بودن جاده‌ها از دلایل عمده‌ی وقوع حادثات ترافیکی عنوان می‌شود.

ادامه مطلب


2 سال قبل - 268 بازدید

مسوولان محلی در ولایت پنجشیر می‌گویند که ساختمان ریاست معارف این ولایت در اثر شارتی برق آتش گرفته است. نصرالله ملک‌زاده، رییس اطلاعات و فرهنگ پنجشیر به رسانه گوهرشاد گفت که این آتش‌سوزی از حوالی ساعت ۶:۰۰ شام (چهارشنبه، ۲۳ حمل) آغاز شده و چند ساعت بعد توسط تیم اطفائیه خاموش گردیده است. آقای ملک‌زاده علاوه کرد که این آتش‌سوزی تلفات جانی در پی نداشته است، اما چندین اتاق و سیستم اینترنتی این ریاست به صورت کلی حریق شده است. وی در مورد این که چقدر به ریاست معارف ولایت پنجشیر خسارت وارد شده است، جزییات کامل ارائه نکرده است. از سویی هم، منابع مدعی‌اند که نخست از محل محوطه ساختمان ریاست معارف پنجشیر صدای تیراندازی شنیده شده و سپس آتش‌سوزی رخ داده است. این در حالی است که ساختمان یک باب مکتب به تاریخ ۱۴ حمل در ولسوالی خنج پنجشیر نیز آتش گرفته بود. ساکنان محلی نیروهای حکومت سرپرست را متهم به دست ‌داشتن در آن آتش‌سوزی کردند؛ اما مسوولان محلی این ولایت آن ادعا را تکذیب کرده و گفته بودند که ساختمان این مکتب نیز در اثر شارتی برق حریق شده است. همچنین پیش از این افراد وابسته به حکومت سرپرست متهم به تخریب ساختمان یک باب مکتب دخترانه در ولسوالی «فیروزنخچیر» ولایت سمنگان نیز شده بودند.

ادامه مطلب


2 سال قبل - 616 بازدید

گاهی فرصت‌ها از دل بحرانی خلق می‌شود که انسان حتی در مخیله‌اش نمی‌گنجد. داستان زندگی سمیرا کوثری یکی از همین اتفاقاتی است که از میان تلخی‌های بی‌شمار، روزنه‌‌ی امیدی برایش باز شد. او در لحظاتی که با ناامیدی خلق شده از محرومیت تحصیلی دختران در افغانستان دست به گریبان بود، برنده‌ی مقام نخست رقابت ادبی «صادق هدایت» در ایران شد. سمیرا کوثری، داستان نویس؛ دختری که از دل نوشته آغاز کرد و توانست در میان  ۸۰۰ اشتراک کننده‌ی فارسی زبان از سراسر جهان مقام نخست این رقابت ادبی را بدست آورد. خانم کوثری داستان کوتاه «آخرین پانزده دقیقه‌ی حق لمس» که داستانی علمی- تخیلی است را کاندید این رقابت کرد. جهانگیر هدایت، دبیر این مسابقه اعلام کرد که آن‌ها داستان‌ها را در دو مرحله «ارزشیابی» کردند و پس از پایان مرحله دوم، برندگان نهایی مشخص شد. مقام دوم این رقابت ادبی نیز به سه داستان‌نویس زن تعلق گرفته است؛ لیلا دارابی، سحر رفیع و یاسمین حسین‌زاده که همه شهروند ایران هستند. برندگان رقابت ادبی «صادق هدایت» به تاریخ ۲۵ دلو سال ۱۴۰۱ اعلام شد، اما خانم کوثری به دلیل نداشتن پاسپورت نتوانست به ایران برود و در این مراسم اشتراک کند. سمیرا کوثری اولین داستان‌نویس زن در افغانستان است که برنده مقام نخست رقابت ادبی «صادق هدایت» شده است. پیش از او، حمیرا قادری در سال ۱۳۸۳ خورشیدی برای نوشتن داستان «باز باران اگر می‌بارید» برنده مقام دوم این رقابت ادبی شده بود ولوح تقدیر دریافت کرد. سمیرا کوثری کیست؟ سمیرا در تابستان سال ۱۳۷۸ در شهر اصفهان ایران، در یک خانواده‌ی فرهنگی به ‌دنیا آمد. پدرش عباس کوثری و عمه‌اش معصومه کوثری نیز نویسنده هستند. او در سال ۱۳۸۱ به همراه خانواده‌اش به افغانستان بازگشت و در زادگاه پدری‌اش در بلخ، اقامت گزید. او یک خواهر و یک برادر دارد. او از دوره‌ی متوسطه مکتب بنابر درخواست مادرش آموزش علوم دینی را فرا گرفت. اما پس از مدتی آموزش علوم دینی را کنار گذاشت. او مکتب را در لیسه «عایشه افغان» به پایان رساند. هنگامی که او از صنف دوازدهم فارغ شد شروع به تحصیل در رشته‌ی ادبیات انگلیسی در یکی از دانشگاه‌های خصوصی ولایت بلخ کرد. شاید همان‌گونه که سمیرا می‌گوید نخستین جرقه‌های رشد استعداد داستان نویسی با کتاب‌های کتابخانه‌ی کوچکی رقم خورد که به لطف عمه و پدرش که هر دو اهل قلم هستند، تهیه شده بود.  «و آسمان همین رنگ بود» مجموعی داستانی است که به قلم پدر سمیرا نوشته شده است و «حادثه فصل» و «تبر داران» دو مجموعه داستانی است که به قلم عمه‌ی او نوشته شده است. او می‌گوید که ساعت‌های زیادی را صرف مطالعه می‌کرد و رمان می‌خواند. لذتی که با هیچ چیزی برایش جایگزین نمی‌شد. او بر این باور است که اگر به این کتاب‌ها دسترسی نمی داشت شاید هرگز رویای داستان‌نویس شدن در وجود او شکل نمی‌گرفت. خانم کوثری: «دقیق یادم نیست اما از زمانی که خودم را یادم می‌آید از نوشتن لذت می بردم. اوایل خجالت می کشیدم که نوشته‌هایم را به کسی نشان دهم. مثل تمام نوجوانانی که روی قلم شان باور ندارند و حسی مملو از خجالت و ترس از افشای افکارخود دارند.» او بر این باور است که چون داستان همچون گزارش یا مقاله دست و بال نویسنده را در بیان دقیق رویداد نمی‌بندد، نویسنده به راحتی می‌تواند در قالب یک اتفاق کاملا معمولی، حرفای مهم‌تری را بیان کند. چیزی را خلق کند، پاک کند و دوباره از نو بنویسد. نخستین خواننده‌های نوشته‌های سمیرا دوستان دوران مکتب و خواهرش بوده‌اند که از آن بهرمند می‌شدند. هنگامی که او تشویق مادرش را دید، جرات گرفت و با انرژی بیشتری نوشت. او ده ها نوشته‌ای دارد که شامل خاطرات، درد و دل و گاهی نوشته‌هایش بی آن‌که عنوانی را حمل کند بر روی کاغذ به رشته‌ی تحریر در آمدند. سمیرا زمانی که ۱۷ ساله شد توانست چند کتابی در مورد چگونگی نوشتن داستان بدست آورد و از آن پس تلاش کرد تا به نوشته‌هایش نقش حرفه‌ای دهد. «هدیه ای که هرگز آن را به کسی نداده ام» عنوان نخستین داستانی است که سمیرا نوشته است. او می‌گوید: «وقتی این داستان را برای مادرم خواندم گریه کرد و مرا زیاد تشویق کرد. بعدش آن را به عمه‌ام فرستادم و ایشان بعد این‌که استعداد من را دیدند، مرا با «خانه داستان بلخ» آشنا کردند. از عضویت تا ریاست خانه داستان بلخ خانم کوثری از همان نوجوانی هنگامی که وارد «خانه داستان بلخ» شد تلاش کرد تا در تمام جلسات نقد و بررسی داستان‌ها حضور فعال داشته باشد و از آن کمال استفاده را ببرد. علاقه و پشتکار و حضور او در کنار دیگر داستان‌نویسان و نویسندگان سبب شد تا با چارچوب نویسندگی و داستان‌نویسی آشنایی کامل بدست آورد. او در سال ۱۳۹۷ به عنوان مدیر «خانه‌ داستان بلخ» انتخاب شد و تا سال ۱۴۰۰ خورشیدی به این سمت فعالیت کرد. در کنار فعالیت ادبی و فرهنگی، او در یکی از مکاتب تدریس نیز می‌کرد. در ماه اسد سال ۱۴۰۰ خورشیدی، همزمان با تسلط حکومت فعلی بر افغانستان، او مادرش را از دست داد و دیگر نتوانست به فعالیت‌هایش ادامه دهد. از دست دادن مادر، ممنوعیت تحصیلی، محدودیت‌های وضع شده پس از تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان سبب شد تا سمیرا بیش از هر زمان دیگر احساس تنهایی و ناامیدی را تجربه کند. او می‌گوید: «فکر می کردم که همه چیز برای من به پایان رسیده است. نه دیگر می توانستم به دانشگاه بروم. نه می توانستم به خانه داستان بروم و وضعیت روحی بدی داشتم. تنها چیزی که مرا آرام می کرد نوشتن بود و خواندن.» سمیرا بعد از مدتی درست هنگامی که با شماری از داستان‌نویسان دیگر که هم سطح او بودند آشنا شد، دروازه ناامیدی را بست و بار دیگر قوی‌تر از گذشته برخواست و شروع به ادامه دادن کرد. دریافت تندیس «صادق هدایت» حلقه‌ی دوستان جدید سمیرا بانی آن شدند تا او نه تنها روحیه‌اش را بار دیگر از نو بازسازی کرده و به آمدن روزهای خوب فرصت دوباره‌ای دهد بلکه سبب شدند تا دنیای زیبای قلم او کشف شود و روح بلند افکارش در آسمان ادبی بدرخشد. خانم کوثری می‌گوید مایل نبوده است تا داستان خود را در رقابت ادبی «صادق هدایت» کاندید کند. او می گوید: «خوب معمولا من در جشنواره‌ها اشتراک نمی‌کنم، چون خودم می‌دانم که نه شانس برنده شدن داشتم و نه قوانین را در نوشتن مراعت می‌کنم. سال‌های اولی که وارد جلسات ادبی شده بودم چندبار اشتراک کردم چون حس می‌کردم در هر صورت چه بتوانم یا نه چون می‌نویسم وظیفه‌ام است که اشتراک کنم. ولی این چند سال اخیر وضع روحی خوبی نداشتم اما از وقتی با تغییر شرایط با چند نویسنده هم سطح خودم دوست شدم دوباره باهم شروع کردیم » او می گوید شعار یکی از دوستانش این است که «بفرست فوقش ما هم تلاش مان را کردیم» و این سبب شده است که او علی‌رغم این‌که در انتخاب این داستان مردد بوده آن را فرستاده است. او می گوید: «داستانم در مورد یک زن هست که در یک دنیای آرمانی زند‌گی می‌کند. با یک سری قوانین عجیب و محدودیت‌ها. شوهر این زن که وضعیت جسمی خرابی دارد به دلایلی از طرف حکومت آن دنیا که به آن سازمان می‌گویند، از بین می‌رود و زن سعی می‌کند با فاش کردن این حقایق، انتقام شوهرش را بگیرد و دنیا را نجات دهد.» قهرمان این داستان یک زن است و او آن را درست در زمانی نوشته است که افغانستان به دست حکومت سرپرست سقوط کرد و زنان بیش از هر زمان ممکن محدود و به انزوا کشیده شدند. سمیرا تلاش کرده است تا روح مبارزه جویانه و آزادی‌خواه خودش را در قالب قهرمان زن این داستان آزاد کند. شما می‌توانید نسخه‌ی کامل داستان «آخرین پانزده دقیقه‌ی حق لمس» را در وبلاگ سمیرا کوثری بخوانید. ”وقتی آخرین اعداد کُد را وارد می‌کنم؛ دستانم می‌لرزد و کمی پشیمانم. اما دائم به این فکر می‌کنم که دنیای ما چقدر غم‌انگیز است چه به دنیا آمدن باشد و چه مردن باشد و همه چقدر بی رحم اند. ‏می‌آیند و سریع یاد می‌گیرند، می‌کُشند و راحت کنار می‌آیند و فراموش می‌کنند که چه کسی بود، حتی عزیزان شان می‌میرند و از یاد می‌روند. با ارزش‌ترین چیزهای‌شان را گم می‌کنند یا از دست می‌دهند و بی‌تفاوت رد می‌شوند. همه اشک می‌ریزند، همه سعی می‌کنند اشک بریزند، حتی آسمان‌. البته ...(http://samirakowsari.blogfa.com) “ خانم کوثری در پاسخ به این پرسش که از چه سبک و یا نویسنده‌ی خاصی پیروی می‌کند گفت که نویسنده‌ی خاصی مد نظرش نیست. او می‌گوید: «من حقیقتا از همه ‌می‌خوانم. سلیقه‌ام چیزهای مختلف در کارهای مختلف از نویسنده‌های مختلف است. برایم خیلی سخت هست که بخواهم یک انتخاب خاصی داشته باشم و فقط همان را دنبال کنم.» او تاکید می‌کند که سبک نوشتاری او بیشتر مانولوگ یا خودگویی است. به باور او آن‌قدر که با نوشتن احساس راحتی می‌کند با حرف زدن نمی‌کند. به قول خودش: «من کمی وسواس هم دارم وقت می‌نویسم حس می‌کنم نظم اجرا شده ولی وقتی با حرف زدن توضیح می‌دهم حس می‌کنم درست نتوانستم بفهمانم.» هنوز هیچ کتابی از این نویسنده‌ی جوان به نشر نرسیده است. اما او از سال ۱۳۹۹ یک وبلاگ ساخت که تمام داستان‌های خود را در آن‌جا به اشتراک می‌گذارد. پاسداری با اهدای بورسیه‌ی تحصیلی محدودیت‌ها نه تنها سبب شدند تا سمیرا نتواند در برنامه‌ی دریافت تندیس «صادق هدایت» در ایران اشتراک کند بلکه او حتی اجازه نیافت تا در برنامه‌ی گرامی داشت از نویسندگان که از سوی انجمن «خانه داستان بلخ» برگزار شده بود نیز حضور یابد. این انجمن روز (شنبه، ۲۷ حوت) قرار بود طی برنامه‌ای، از فعالان فرهنگی و ادبی دختر در این شهر تقدیر کند، اما نیروهای حکومت سرپرست مانع حضور دختران در این برنامه شدند. خانم کوثری می‌گوید که این برنامه در دانشگاه ابن‌سینا شهر مزار شریف برگزار شده بود و نیروهای حکومت به دختران اشتراک کننده، گفته بودند که بخاطر بسته بودن دانشگاه‌ها به روی دختران، آنان نیز نمی‌توانند در این برنامه اشتراک کنند. او گفت که انجمن خانه‌ی داستان بلخ در غیاب اش از او به‌خاطر به‌دست آوردن مقام نخست بیست‌ویکمین دور جشنواره‌ی ادبی «صادق هدایت» تقدیر کرده است. خانم کوثری تصریح کرد که تقدیرنامه‌ را برادرش به نمایندگی از وی، از خانه‌ی داستان بلخ دریافت کرده است. این در حالی است که مجتمع علمی-فرهنگی سپهر اندیشه و مکاتب رسالت در هرات به پاس قدردانی از شایستگی سمیرا کوثری، بورسیه‌ی تحصیلی دانشگاه فردوسی مشهد ایران را برایش داده است. سمیرا کوثری اکنون تنها عضو تیم ابرفن است و کارهای گرافیکی چون طرح پست، بنر و... این تیم را انجام می‌دهد. او می‌گوید گویا روحش با نوشتن عجین شده است و هرگز نمی‌تواند آن را کنار بگذارد. رویای او این است که در عالم نویسندگی ادامه و نویسنده‌ای تاثیرگذار شود. گزارشگر: عاطفه علیزاده

ادامه مطلب