برچسب: نویسندگی

7 روز قبل - 69 بازدید

«آلیس جین چندلر وبستر» رمان‌نویس و نمایشنامه‌نویس مشهور با ملیت آمریکایی است که همگان او را با آثار برگزیده‌ای چون بابا لنگ دراز و دشمن‌عزیز می‌شناسند. این بانوی داستان‌سرا و خالق اثرهای جاودانه در۲۴ ژوئیه ۱۸۷۶ در روستای «فردونیا» ایالت نیویورک آمریکا در خانواده‌ای علاقه‌مند به ادبیات، اهل قلم و فرهنگ متولد شد. زندگی خوب پیش می‌رفت اما با ورشستگی پدر اوضاع اقتصادی خانواده وبستر با سختی روبه‌روشد. جین وبستر از دسته نویسندگانی که با فقر و تهی‌دستی کاملاً آشناست و آرزوی قلبی او این بود که بتواند داستان‌هایی بنویسید تا روح‌ عدالت‌محوری را در میان انسان‌ها بیدار کند. او از کودکی توسط آثار دایی مارک‌ تواین ، مادر و پدرش با ادبیات آشنا شد و اندیشه‌های‌ کودکی وی در خلق داستان‌های او در آینده اثرگذار واقع شد. دوران‌ کودکی او در خانه‌ای‌ بزرگ در کنار والدین و مادربزرگ سپری شد. در همان دوران مادربزرگ او در جهت حمایت از حقوق زنان فعالیت‌هایی را آغاز کرده بود. می‌توان گفت عواطف خیرخواهانه، انسان‌دوستانه و الگوبرداری از افراد خانواده در نوع تفکر جین در نویسندگی در زمینه مسائل اجتماعی بسیار تاثیرگذار بوده است از همان دوران کودکی به کتاب‌خوانی علاقه داشت چنان‌ که در یکی از یادداشت‌هایش عنوان کرده است، داستان‌هایی را دوست می‌دارم که به‌زبانی روان نگاشته شده‌اند. شیوه نگارش و تنوع خارق‌العاده موضوعات، قهرمانان، روزمرگی‌ها و هیجانات زندگی در آثار وی موجب تمایز او با دیگر نویسندگان شده‌ است‌ و آثار او با استقبال خوانندگان بی‌شماری در همه سنین روبه‌رو شد. از نگاه نویسندگان مطرح جهان، سبک نگارش جین‌ وبستر الهام گرفته از آثار «مارک‌تواین»، نویسنده و طنزپرداز آمریکایی و خالق اثر شاهزاده و گدا می‌باشد و پژوهش‌های او نقش بسیار مهمی در کامیابی‌های او در زمینه نویسندگی داشته است. نخستین اثر وی با‌ عنوان زمانی که پتی به دانشگاه می‌رفت در سال ۱۹۰۳ به‌ چاپ رسید. او بعد از این کتاب داستان شاهدخت ویت، اسرار ۴ استخر و فقط پتی را نوشت. در سال ۱۹۱۲ با رمان بابا لنگ ‌دراز که یکی از خاطره‌انگیزترین شخصیت‌های دوران‌ کودکی ماست مشهور شد. دشمن‌عزیز نیز به‌ عنوان آخرین اثر او در رده ده کتاب‌ برتر آمریکا در سال  ۱۹۱۵ به فروش رسید. وی پس ‌از نگارش این کتاب مدت زیادی زنده نماند و در سال ۱۹۱۶ درگذشت. جین‌ وبستر نویسنده‌ای برای همه دوران‌هاست؛ مجموعه آثار جین‌وبستر با نگارشی‌صمیمی، خاطره‌انگیز و با قلمی روان خودنمایی می‌کند، آثار با متنی ساده و روان سرشار از عواطف می‌تواند هر انسان آزاد‌اندیشی را با خود همراه کند. چنانکه بخش عظیمی از نوجوانان و جوانان امروز و جوانان‌ قدیم را به‌ سمت خود جذب می‌کند. آثار‌ شناخته‌شده وبستر به‌جد یکی از گنجینه‌های ادبیات آمریکا و جهان قلمداد می‌شود. قلم زنانه و فضای داستانی متفاوت، شخصیت‌پردازی قوی و توصیفات ‌خلاقانه با بیانی ساده و روان از دیگر ویژگی‌های شاخص کتاب‌های اوست که موجب شده همه افراد با هر گونه سطح سواد و تحصیلاتی قادر به درک مضمون داستان‌های او باشند. اغلب محوریت آثار او درحیطه انسان‌دوستی، تهی‌دستی، عشق و تلاش آدمی‌ همراه با نقد تلخ اجتماعی معنا می‌شود. شخصیت بدیع جین‌وبستر در آن است که همواره حامی حقوق زنان بوده و درمیان داستان‌های وی حوزه‌ی زنان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و در‌حقیقت می‌توان گفت شرح وقایع و تجارب ارزشمند درجریان بلوغ اجتماعی و شخصیتی را در بطن داستان‌های خود جای داده است، چنان‌که با گذشت سالیان متمادی از مرگ وی، همچنان آثار او در اغلب کشور‌ها ترجمه می‌شود و در لیست پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیا قرار دارد. یکی از ویژگی‌های شخصیتی جین‌ وبستر، توجه فراوان به روحیات هم‌سن و‌ سالان خود بود و همواره تلاش می‌کرد تا از تجربه‌های ارزشمند در جهت افزایش ارتباط نوجوانان با داستان‌های خویش استفاده کند. بیشترین فعالیت وی در طی سال ‌های ۱۸۹۹ تا ۱۹۱۶ با آثار زیر رقم خورد. کتاب بابا لنگ‌دراز کتاب دشمن عزیز کتاب جری جوان جین وبستر در دوران‌ تحصیل‌ خود در فرانسه، انگلیس و ایتالیا اقامتی کوتاه داشت و در همان زمان بود که نوشتن را با یک کتاب باعنوان شاهزاده گندم برای یک نشریه محلی آغاز کرد. او همچنین در مدت اقامت خود در ایتالیا دو کتاب شاهدخت ویت و جری جوان را منتشر کرد که مضامین این دو رمان از تجربیات سفر او به ایتالیا الگوبرداری شده است. جین در دوران‌ دانشگاه در زمینه مسائل اجتماعی و مدنی، اصلاحات و امور اجرایی فعال بود و از تجربیاتش در محتوای‌ داستان‌های کوتاه بهره می‌گرفت و پس از فارغ‌التحصیلی تصمیم گرفت تا نویسندگی را به‌ عنوان پیشه همیشگی خود برگزیند. او پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه نوشتن را به‌ طور جدی آغاز کرد و در کنار نویسندگی در کارهای خیرخواهانه مانند سرکشی به زندان‌ها و یتیم‌خانه‌ها نیز فعالیت داشت. کتاب بابا لنگ دراز ویژگی منحصر به‌ فرد کتاب بابا لنگ دراز این است که افراد در همه سنین قادرند با آن ارتباط خوبی برقرار کنند. عواطف، نوع دوستی، بخشش، مبارزه با جامعه‌ طبقاتی و فقر، الهام از واقعیات‌زندگی و معناگرایی در این رمان درخشان است. قهرمان اصلی داستان دختری باهوش بنام «جودی‌ ابوت» می‌باشد که نمادی از رشد، تلاش، پشتکار، استقلال‌ فردی و امیدواری را متجلی می‌سازد. نقطه‌ تمایز داستان‌ ‌بابا لنگ ‌دراز و دشمن‌ عزیز در این است که همچنان در محتوا و بطن‌ هر دو داستان، جودی ‌ابوت به‌ عنوان قهرمان داستان خودنمایی می‌کند و با زبانی جذاب در قالب نامه به بیان خاطرات می‌پردازد. کتاب دشمن‌عزیز کتاب دشمن عزیز از جین وبستر همانند کتاب بابا لنگ دراز به نوبه‌ خود سبکی بی‌نظیر دارد چرا که مفاهیم خود را در قالب نامه همراه با شادی و غم در کنار یکدیگر بیان نموده است. این رمان بعد از داستان بابا‌ لنگ‌ دراز نگاشته شده و در واقع ادامه آن است. در رمان دشمن عزیز قصه از جایی شروع می‌شود که جودی با آقای «جرویس پندلتون» ازدواج و ماجرای‌ عمیقی در خصوص واگذاری سرپرستی یتیم‌خانه به «سالی‌مک‌براید» (صمیمی‌ترین دوست ‌جودی‌ ابوت) رخ می‌دهد. شاید برای شما هم سوال باشد که چرا جین‌ وبستر آخرین کتاب‌ خود را دشمن‌ عزیز نام‌گذاری کرده‌ است؟ نکته جالب اینجاست که اختلاف‌ نظر سالی و پزشک یتیم‌خانه موجب‌ شده که باهم رفتاری لجاجت‌آمیز داشته‌ باشند اما علاقه او به بچه‌های نوانخانه مانع می‌شود که او از این رقابت کوتاه بیاید. از این‌رو، سالی که از رفتارهای او شاکی است به او لقب‌‌ دشمن‌ عزیز را می‌دهد و در نامه‌های خود به جودی ‌ابوت از او شکایت می‌کند. اگر شما ازطرفداران داستان بابالنگ‌دراز هستید قطعا با خواندن رمان دشمن‌عزیز نیز شگفت‌زده خواهید شد. کتاب  جری جوان کتاب جری جوان با ژانر اجتماعی و عاشقانه توجه خوانندگان بسیاری را به‌ خود جلب نموده است. اما در این میان تعدادی‌ دیگر نیز همچنان معتقدند که محبوبیت و اثرگذاری رمان بابالنگ‌دراز نسبت به این رمان بیشتر بوده و هیچ‌کدام از رمان‌های جین‌ وبستر همانند او نخواهد شد. این رمان با زبانی شیرین و روان به‌توصیف ماجرای آشنایی «جری» و«کنستانس» تا علاقه‌مند‌ی آن‌ها و وقایعی که در طول داستان اتفاق‌ می‌افتد می‌پردازد. اگر شما هم به مطالعه داستان‌های عاشقانه اشتیاق دارید، این فرصت را از دست ندهید. کتاب وقتی پتی به دانشکده می‌رفت کتاب وقتی پتی به دانشگاه می‌رفت دارای ژانر اجتماعی است و در خصوص دختری جوان بنام «پتی ویات» است که خاطرات او در دوران دانشگاه را با کلامی طنزآمیز و دلنشین به تصویر می‌کشد. اگر به دانستن خاطرات او علاقه‌مندید شما را به مطالعه این کتاب دعوت می‌کنیم. او در این رمان قهرمان‌ اصلی داستان را با شخصیت‌پردازی نزدیکترین دوستش به‌تصویر کشیده است. یکی از مهمترین نقاط‌‌قوت این نویسنده بزرگ این است که عموما در شخصیت‌پردازی داستان‌هایش از عناصر‌ واقعی محیط‌ زندگی خود الگوبرداری می‌کند. نویسنده: قدسیه امینی

ادامه مطلب


2 هفته قبل - 70 بازدید

شمیسا موج از شاعرانی است که شعر را از کودکی شروع کرده است، اما از سال ۱۳۹۳ به این‎سو، در این زمینه جدی‌تر کار کرده و نخستین اثرش را دوسال پیش زیر نام«جوانه در کویر» منتشر کرده است. او کودکی را در پنجشیر و مکتب و دانشگاه را در کابل سپری کرده است و فعلاً با خانواده‌اش در آمریکا زندگی می‌کند. شمیسا موج متولد ولایت پنجشیر است. مکتب را در کابل خوانده و بیشتر عمر را در کابل سپری کرده است و فعلاً با همسر و فرزندان‌اش در تکزاس آمریکا زندگی می‌کند. در مورد علاقه وی در زمینه‌ی شعر و نویسند‌گی بیان می‌دارد که: راستش در کُل نویسندگی و‌ شعر را از صنف دوم مکتب به این طرف دوست داشتم؛ اما هیچ تصور نکرده بودم که روزی خط‌‌‌خطی‌های ناچیزم را ارجمندان ادیب و اساتید بزرگوار شعر بخوانند. بسیار آرزو داشتم یک‌خواننده‌ی خوب شعر و دنبال‌کننده‌ی برنامه‌های ادبی رسانه‌ای باشم؛ ولی دقیق‌تر، از سال ۱۳۹۳ خورشیدی چیزهای که نمی‌شود شعر گفت، می‌نوشتم و بعد از سال ۱۳۹۶ به بعد اندکی بهتر می‌نویسم. از نظر وی شعر، نگفته‌هایی است که از احساس عمیق فوران می‌کند و واژه‌ها خودشان‌را به کمک اندیشه، رقصان روی کاغذ تنظیم می‌کنند. خلاصه حرف دل است و نمی‌شود برایش آغوش باز نکرد. به گفته‌ی خود شمیسا، وی از نو‌جوانی عادت داشته که قلم و کاغذی در دست‌ داشته باشد و درون‌گرا نیز بوده و نمی‌خواسته با همه، گپِ دلش را بگوید. از این‌رو گاه گاهی چیزهایی را در کتابچه یادداشت می‌کرد. شمیسا در زمینه‌ی انگیزه چنان بیان می‌دارد: روزی یاد داشت‌هایم روی صندلی بود و برادر کوچکم که برایم مثل رفیق است، آن زمان صنف نهم مکتب بود و گاهی هم شعر می‌سرود‌، کتابچه‌ام را باز کرد و یاد داشت‌هایم را خواند و گفت: تو شعر می‌سرایی؟ گفتم: فکر نکنم! فقط حرف‌های دلم را یاد داشت کرده‌ام، اما او تاکید کرد که تو شاعری و نباید این‌گونه نوشته‌ها را نادیده بگیری. پس از آن کوشش کردم بیشتر بنویسم. اولین خط‌‌خطی‎‌های ناچیزم را با برنامه‌های ادبی رادیو‌ کابل شریک می‌ساختم و از آن بزرگواران نظر می‌خواستم که خوب تحسین می‌کردند. همین دلایل باعث شد تا جسارت کنم و بیشتر بنویسم؛ اما خیلی دیر استعدادم را یافتم. شاید قبلاً مجال نیافته بودم. جایگاه زنان در ادبیات امروز از نظر شمیسا موج به گونه‌ی زیر بیان می‌گردد: با وجود این‌که افغانستان در همه عرصه‌ها در طول تاریخ مدفن استعدادهای زنان بوده است‌، اما زنان امروز آگاهانه توانسته اند در ادبیات و شعر بسیار خوب از خود برازندگی نشان بدهند و صدای ناشنیده‌ی خود و هم‌وطنان خود را تا دور دست‌ها برسانند؛ که در این موفقیت، پیشرفت رسانه‌ها و تکنالوژی هم نقش مهمی داشته است. شمیسا از کودکی از سروده‌های پروین پژواک را بیشتر دوست داشت. اشعار نادیا انجمن را می‌پسندید و‌ دوست داشت، به گفته‌ی خودش: گاهی چیزهای که نتوانسته‌ام بگویم را در سروده‌های او یافتم. شعری که حرفی به گفتن دارد، آگاهانه و شاعرانه سروده شده باشد، خودش به‌دل جا می‌گیرد. از دید او زنانِ امروز، اکثرشان زیبا می‌سرایند و اما بیشتر اشعار مژده خاکین، خالده فروغ، نگین بدخش، صنم عنبرین، مزدا مهرگان، هیلا صدیقی، طاهره خنیا، نیلوفر راعون، کریمه شبرنگ، راحله یار، مهتاب ساحل، دینا امین، لیلی غزل و بیشتر زنانی که آگاهانه توانسته اند در شعر صدای زنان باشند را می پسندد و با علاقه‌مندی می‌خواند. «جوانه در کویر» که از تراوش ذهن پُرثمر شاعری به نام شمیسا موج هستی یافته است، کم از شمشیر نبرد در میدان مبارزه نیست. بانو موج، سال‌هاست که می‌سراید و می‌سراید و اندازه‌ی چند دفتر شعر، آماده‌ی چاپ دارد. از میان تمام آن سروده‌های چندسال پسین، شماری از غزل‌ها، مثنوی، چهارپاره، رباعی، دوبیتی و شعرهای آزاد او را برگزیدم و از انسجام این ژانرهای شعری، اثری پدید آمد به نام «جوانه در کویر». شعرهای بانو شمیسای موج، آمیزه یا امتزاجی از مفاهیم: وطن، نکوهش ظلم، عدالت، حق، فریاد مردم، عشق، آزادی و موارد دیگر است. بانو موج، زبان شعر امروز را به خوبی و در حد نیکویی درک و دریافته است و با واژگان فارسی با احتیاط برخورد می‌کند و در گزینش آن‌ها از دقت تام کار می‌گیرد. آن‌جا که می‌گوید: قصد رفتن می‌کنم، در من کسی جا مانده است شهر گرچه خالی است؛ اما ردِ پا مانده است در شعر‌های بانو شمیسا موج، عنصر صداقت و صمیمیت شاعرانه به وجه احسنش بازتاب یافته است و روح متعالی او، در واژه‌ واژه‌ی شعرهایش تبلور و به وفور دیده می‌شود. به این بیت‌ها توجه کنید: صبر کن میهن آزاده! بیاور طاقت نتواند که ترا هضم کند، هر قدرت استخوان تو گلو پاره کند دشمن را بشکند مشت تو سرپنجه‌ی اهریمن را هرکه بدخواه تو …نفرین خدایت بادش موج خشمت به جهان برکند از بنیادش… کتاب جوانه‌ی در کویر اثری تابو شکن همانند نام کتاب که جوانه‌یی خودرو در میان کویر پر از شن که شب‌ها سرد سرد است وروزها گرم گرم و هرگز مجال جوانه زدن را نمیدهد مگر اینکه آن جوانه در برابر آن همه سردی وگرمی تاب آورد. این کتاب اولین اثر خانم موج است که درین هیاهوی پرتلاطم روزگار به عنوان یک زن ویک مادر و یک خواهر کتابی را به جامعه‌ی سپرده که پیام نه بر بی‌سواد بودن و جاهل خطاب کردن خانم‌ها است. این مجموعه نظم اولین کتاب شعر پارسی در دره‌ی پهناور پیاوشت است که به قلم یک خانم سروده شد. هرلحظه از تهدیدِ مرگ خود خبر دارم خوشبختی‌ام اینجاست که الزایمر دارم هرشب میان چشم‌هایت می‌سپارم جان در بامدادان بازهم عزم سفر دارم گل می‌فروشم یک سبد لبخند می‌خواهم مزدِ چه بهتر، خوشه‌ی انگور تَر دارم گاَه شعله‌ی آتش گهی رود خروشانم با هردو در گیرم دل زیبانگر دارم امید می‌بافم برای زندگی هر بار در پیله‌های نارسیده شاهپر دارم پیک تغزل عطر می‌پاشد روانم را زین رایحه آغوش گرم و پُرثمر دارم نویسنده: قدسیه امینی

ادامه مطلب


3 هفته قبل - 92 بازدید

فرزانه خجندی، بانوی نام‌دار شعر تاجیکستان در سال ۱۹۶۴ میلادی در خانواده‌‌یی فرهنگی در ولایت خجند زاده شد. خجند و سابقه‌ی عمیق فرهنگی‌اش برای اهل ادب آشناست؛ شهری شمالی در تاجیکستان که علاوه بر عقبه‌ی فرهنگی دیرپا، همچون شمال ایران و دره‌های سالنگ، پنجشیر و بامیان افغانستان، تفرج‌گاه دل‌خستگان از روزمره‌گی نیز است. فرزانه به این ترتیب، در محیطی مساعد برای شاعر شدن و شاعری کردن زاده شد. در ۱۷سالگی بود که بیماری کم‌خوابی به سراغش آمد، طوری که گاه، روزها و هفته‌ها خواب با چشمانش آشنا نمی‌شد و همین بیماری فرصت کم‌نظیری در اختیارش گذاشت تا با کتاب‌خانه‌ی مادر، پیوند الفت بگیرد. فرزانه خیلی زود با اسطوره‌های شاهنامه و عشق توفان‌سای مولوی آشنا شد و با ظرافت‌های پیچیده‌ی بیدل خو گرفت. این تنها شعرخوانی سطحی یک دختر بچه‌ی نوجوان نبود، او تکه‌های پازل هویتش را در درون می‌چید. مادرش که در ادبیات روس صاحب‌نظر بود، پرنده‌ی دل فرزانه را از پنجره‌ی خاک تاجیک به بیرون پرواز داد تا با سرشاخه‌های ادبی غنی روس، همچون یسنین و پوشکین آشنا شود. علی رغم این آشنایی، چه با ادبیات معاصر روس و چه با ادب گنجینه‌گون پارسی، به جرأت می‌توان گفت که فرزانه جز به خود به کسی شبیه نیست. او در خانواده ای ادیب پرورش یافته است و همسرش نیز از شاعران خوب و نو گرای تاجیکستان می باشد. او نخستین دفتر سروده‌هایش را در ۲۲سالگی و در سال ۱۹۸۶ میلادی به چاپ سپرد. سروده‌های گیرای این دفتر، ظهور شاعری خوش ذوق و دوران‌ساز را به جامعه‌ی ادبیات تاجیکستان نوید می‌داد. پس از «طلوع خنده ریز»، فرزانه مجموعه‌ی «شبیخون برف» را روانه‌ی بازار نشر کرد؛ کتابی که منتقدان شعر معاصر تاجیک را به یقین رساند که دفتر اول، دولت مستعجل نبوده است. کتاب بعدی فرزانه که به گونه‌‌یی جایگاه او را در شعر معاصر تاجیک تعیین و تثبیت کرد، «پیام نیاکان»‌ بود که اتفاقاً در سال ۱۳۷۵ خورشیدی در تهران منتشر شد. فرزانه را عمدتاً به غزل‌هایش می‌شناسند و تشخص شاعری‌اش را به واسطۀ آن یافته اند هر چند در دیگر قالب‌ها از جمله نیمایی و چهارپاره هم تافته‌های جدابافته‌‌یی دارد. غزل فرزانه از آن رو زبان‌زد شد و او را حتا به نام آرایۀ «فروغ تاجیکان»‌ملقب کرد که در چند غزل شاخص خصوصاً و در عمده غزل‌ها عموماً فرزانه به کارگیری تعابیر تازه و دخالت دادن همین دنیای واقعی پیرامون به درون غزل – با آمیزه‌‌یی از روح همیشه غزل – و فکر و اندیشه‌ی نیمایی را با سرشت قطری خویش در آمیخته و معجونی گیرا و پسندیده به دست مخاطب می‌دهد. هم فرزانه خود را و هم اهل شعر تاجیکستان فرزانه را فرزند معنوی لایق شیرعلی می‌دانند. تخلص فرزانه نیز به واسطه فالی که لایق از حافظ می‌گیرد برای «عنایت خواجه آوا» گزیده شده است. فرزانه در مقاله‌ی «بدرود آفتاب» از ارتباط قلبی و معنویش با استاد خود، لایق شیرعلی قلم زده است. گذشته از این، شعر لایق و فرزانه، اشتراکات فراوانی دارد که شاید عمده‌ترین آن‌ها، دل‌سروده بودن و قوت حس در هر دوست. گاه زبان شعر او آمیخته‌ای از عراقی و هندی می‌شود و گاه شکوه سبک خراسانی را نیز به یاد می‌آورد و با این همه از یاد نمی‌برد که غزل و زبانش امروزی نیز باشد و از تعابیر و ترکیب‌های نو و ساخته‌ی ذهن شاعرانه‌ی او سرشار باشد. این دو بیت در ادامه‌ی همین غزل دلیل این ادعاست: این حرم شش دره ، پر بود از منظره چشم که دادی مرا ، ذوق نگاهم بده در قفس سینه ام ، روزنه ای باز کن تنگ شد آخر دلم ، رخصت آهم بده… از جمله‌ی آثار وی می‌توان به کتاب‌های زیر اشاره کرد: «طلوع خنده‌ریز»، «آیت عشق»، «تا بی‌کرانه‌ها»، «شبیخون برق»، «برگ‌های زرین»، «پیام نیاکان»، «قطره‌ای از مولیان»، «سوز ناتمام». شاید در بین شاعران نسل نو و جوان تاجیک ، فرزانه خواجه‌نیا مشهورترین چهره‌ی ادبی باشد. همیشه این یک اصل نیست که مشهورترین‌ها بهترین‌ها باشند ، اما در مورد فرزانه به شهادت آثار خوب و نوآوری‌هایش این اصل واقعیت دارد و فرزانه یکی از پر فروغ‌ترین چهره‌های ادبی معاصر تاجیکستان است. فرزانه خجندی با ترانه‌ای که در دوران دانشجویی‌اش سروده بود، ناگهان از یک دختر نوجوان دانشجو به شاعری نامدار تبدیل شد. شاعران بزرگ آن دوران، شاعرانی مانند لایق شیرعلی، بازار صابر و گلرخسار اشعار فرزانه خجندی را پسندیده‌اند و او را در میدان شعر تاجیک پذیرفتند. فصل شکفتن دریغ فصل شکفتن ، دریغ فصل قیام که پر شکوفه شدم چون شکوفه‌ی بادام قطاره‌ها فلج و راه آسمان بسته نمی رسد به دلم از دل کسی پیغام دگر به خنده‌ی خورشید ، اعتمادم نیست که آفتاب چو چشمی‌ست سرد و خون آشام نمی شود که در آغوش شب پناه آرم که بی سبب بکشد تیغ برق را ز نیام به یاد آیدم ایام مست رقصیدن ز پای کوبی باران به روی صحنه ی بام خموش باش ، نه حرفی بگو و نه بشنو که زهر می چکد از هر لبی به جای کلام کسی به یاد کسی نیست اندر این عرصات به آنکه یاد مرا می کند سلام ، سلام اگر چه هیچ نگفتم به غیر بسم الله تمام شد به همین آیتم ، تمام ، تمام شعر «گل زردآلو می‌ریزد» از سروده‌های فرزانه خجندی که به گل‌های زردآلو که در فصل بهار خجند را زینت می‌دهند نظر دارد و زیبایی و لطافت بهار خجند را در یادها زنده می‌کند. فرزانه می‌گوید که در سرودن چکامه «گل زردآلو می‌ریزد» از رودکی الهام گرفته است. رودکی در یکی از اشعارش می‌گوید: «به دور لاله بنهاده به زوال». فرزانه به این مصرع از حافظ نیز اشاره می‌کند که می‌گوید: «به دور لاله قدح بگیر و بی‌ریا می‌باش» گل زردآلو می‌ریزد سین سلام کیست که دیرسوز می‌شود شین شعاع کیست که شفق‌افروز می‌شود ای مایه جوانی دنیا، بدون تو نه پشت زنجفیلِ فلک، کوژ می‌شود بی‌مژده فرنگی‌ات‌ ای خاوری‌ترین این وحدت، کلامِ تفرقه‌آموز می‌شود چون جبرئیل باز به جراحی‌ام بیا کو دل‌شکاف چون تو، که دل‌دوز می‌شود داد و گرفت دهرربایان گذشتنی‌ست تنها محبت است که پیروز می‌شود امروز هم، همیشه هم،‌ای از همه عزیز نوروز با حضور تو نوروز می‌شود فرزانه علاوه بر آنکه در تاجیکستان چهره‌ی مشهوری‌ست و حتی علی رغم این‌که در جوانی جوایز معتبرکشور تاجیکستان را هم به دست آورده است ، شاعری متواضع نیز هست . او در خانواده‌ای ادیب پرورش یافته است و همسرش نیز از شاعران خوب و نوگرای تاجیکستان می باشد. نویسنده: قدسیه امینی

ادامه مطلب


4 هفته قبل - 89 بازدید

«ما شروعش می‌کنیم» داستان امید، رشد و دوست‌داشتن است که تنش‌های خشونت خانگی را از نگاه مادری تنها به تصویر می‌کشد. لی‌لی ناچار است با پیامدهای جدایی و ارتباط گریزناپذیر با رایل که پدر فرزند اوست، دست‌وپنجه نرم کند، گرچه هنوز آسیب‌های روانی ناشی از بدرفتاری‌های رایل در وجودش باقی است. او ناچار است با این واقعیت روبه‌رو شود که خشم همیشگی رایل و حسادت‌های وی بر زندگی آینده‌اش خدشه وارد خواهد کرد. این کتاب، شهامت آغاز زندگی دوباره را پس از سپری‌کردن آشفتگی‌های زندگی خشونت‌آمیز به شما می‌بخشد و ضرورت ادامه‌دادن را مطرح می‌کند. کالین هوور نویسنده‌ی کتاب ما شروع می‌کنیم درست و غلط را در ذهن مخاطب به چالش می‌کشد و او را بر آن می‌دارد با شخصیت‌های ضدقهرمان داستان همدلی کند. هوور توانسته است این واقعیت را اثبات کند که در زندگی، هیچ‌کس واقعا ضدقهرمان نیست. شخصیت‌های ضدقهرمان این رمان، قربانی آموزش یا رفتار و شرایط نامناسب گذشته‌شان بوده‌اند و نفرت‌داشتن از آن‌ها کار ساده‌ای نیست. کالین هوور، زاده‌ی ۱۱ دسامبر ۱۹۷۹، نویسنده‌ی پرفروش نیویورک تایمز برای ۷ رمان و یک رمان کوتاه است. رمان‌های هوور در زمینه‌ی ادبیات بزرگسالان و جوانان است. کالین هوور در سولفور اسپرینگز تگزاس متولد شد. او در سالتیلو بزرگ شد و در سال ۱۹۹۸ از دبیرستان سالتیلو فارغ التحصیل شد. در سال ۲۰۰۰، با هیث هوور ازدواج کرد و در حال حاضر از او سه پسر دارد. او قبل از شروع حرفه‌ی نویسندگی در خدمات اجتماعی و تدریس کار می‌کرد.در نوامبر ۲۰۱۱، کالین شروع به نگارش اولین رمان خود، بسته، کرد؛ بدون این که قصد چاپ آن را داشته باشد. او از یک ترانه از گروه اوت‌برادرز الهام گرفت. به همین دلیل ترانه‌ی آنها را در داستانش گنجانید. بعد از چند ماه، رمان او بررسی شد و ماریس بلک، یک وبلاگ نویس بزرگ، به او ۵ ستاره اعطا کرد. بعد از آن، فروش به سرعت افزایش یافت و بسته و دنباله‌ی آن تحت نام نقطه عقب نشینی، هردو در لیست بهترین فروش نیویورک تایمز آورده شدند. در دوران همه‌گیری ویروس کووید-۱۹، کالین هوور ابتکار منحصربه‌فردی به خرج داد؛ او چندین رمان خود را به‌‌صورت الکترونیکی و کاملاً رایگان در اختیار مخاطبان قرار داد. این اقدام نه‌تنها تحسین گسترده‌ای را برای او به همراه داشت، بلکه موجب افزایش چشمگیر محبوبیتش در شبکه‌های اجتماعی، به‌ویژه در پلتفرم تیک‌تاک شد. خوانندگان جدیدی با آثار او آشنا شدند و هواداران قبلی نیز به جست‌وجوی رمان‌های پیشین او پرداختند. این روند منجر به بازگشت آثار قدیمی هوور به صدر فهرست پرفروش‌ها شد؛ درحالی‌که کتاب‌های جدید او نیز هم‌زمان در همین فهرست قرار گرفتند. این موفقیت که به‌ندرت در صنعت نشر دیده می‌شود، جایگاه او را به‌عنوان یکی از تاثیرگذارترین نویسندگان معاصر بیش از پیش تثبیت کرد. کالین هوور ، نویسنده‌ی کتاب، قصد دارد داستانی را شروع کند که در کتاب پیشین او، به پایان رسیده بود. او در کتاب ما شروعش می‌کنیم ، قصه‌ای را ادامه می‌دهد که برای خواننده آشناست؛ اما این‌بار عاشقانه‌تر و با نثری لبریز از احساس. لی‌لی، شخصیت اصلی داستان، در کتاب «ما تمامش می‌کنیم» ، با رابطه‌ای توهین‌آمیز سروکله می‌زند. اما در جلد دوم، با اولین عشق زندگی‌اش برخورد می‌کند، و با ماجراهای عاشقانه‌ و پرتلاطمی همراه می‌شود. در واقع این کتاب، درباره‌ی بارقه‌ی امیدی است که در دل لیلی روشن شده. راوی این رمان عاشقانه، در فصل‌های مختلف کتاب، بین لی‌لی و اولین معشوق او اطلس، تغییر می‌کند. به همین خاطر، خواننده ماجرای این عشق قدیمی را از زبان هر دو طرف رابطه می‌شنود. کالین هوور در کتاب اول، به دشواری‌های زندگی لی‌لی پرداخته. به همین خاطر خواننده دقیقاً می‌داند او با چه معضلاتی مواجه بوده و برای رسیدن به این نقطه، چه مسیری را طی کرده. بنابراین در کتاب ما شروعش می‌کنیم، خواننده را با گذشته‌ی اطلس و مشکلاتی که پشتِ‌سر گذاشته آشنا می‌کند. نویسنده از این طریق، تصویر کاملی از موقعیت فعلی شخصیت‌ها و گذشته‌ی هر یک در اختیار مخاطب می‌گذارد. همین ویژگی‌ها در نوشتار کالین هوور است که احساسات خواننده را درگیر می‌کند. جوایز و افتخارات کتاب ما شروعش می‌کنیم: کتاب سال ۲۰۲۲ به انتخابW H Smith نامزد بهترین رمان عاشقانه‌ی سال ۲۰۲۲، در نظرسنجی کاربران وبسایت گودریدز رتبه‌ی اول لیست پرفروش‌ترین کتاب‌های داستانی مجله‌ی نیویورک‌ تایمز در هفته‌ی پایانی اکتبر سال ۲۰۲۲ در بخشی از کتاب ما شروعش می‌کنیم می‌خوانیم: یک سال و نیم جدایی بین رابطه‌ای که احتمال به ثمر نشستن داشت زمان زیادی است و شاید هر کس دیگری غیر از اطلس هم بود، به این نقطه ختم می‌شد. اما چگونه می‌توانم رابطه‌ام با اطلس را شروع کنم؟ آیا فکر خوبی است که به اطلس پیام بفرستم و او مرا به ناهار دعوت کند؟ ناهار فوق‌العاده‌ای می‌شود، قطعاً همی‌نطور خواهد بود. و بعد از ناهار نوبت به شام ​​می‌رسد؟ و بعد از شام درست به همان جایی برمی‌گردیم که در جوانی از هم جدا شدیم؟ و بعد هر دو خوشحال می‌شویم و دوباره عاشق می‌شویم و او برای همیشه وارد زندگی‌ام می‌شود؟ می‌دانم به‌نظر می‌رسد که دارم پیشاپیش خیال‌بافی می‌کنم، اما موضوع اطلس است. مگر این‌که اطلس آدم دیگری شده باشد، وگرنه دوست داشتنش کار بسیار آسانی است، الن. برای همین خیلی مرددم، چون می‌ترسم رابطه‌ی من و اطلس به سرانجام برسد. و اگر به سرانجام برسد، رایل در مورد رابطه‌ی جدید من چه احساسی خواهد داشت؟ امرسون تقریباً یک‌ساله است و ما تمام این سال را بدون مشکلات نه‌چندانی پشت‌سر گذاشته‌ایم. البته می‌دانم برای این است که وارد جریان یکنواختی از زندگی شده‌ایم که تابه‌حال مختل نشده است. پس چرا احساس می‌کنم با واردشدن اطلس به قضیه غوغایی به پا می‌شود؟ منظورم این نیست که رایل سزاوار آن است که در این موقعیت حساس نگرانش باشم، اما ممکن است زندگی عاشقانه‌ام را به جهنم تبدیل کند. چرا رایل این‌قدر ذهنم را مشغول کرده است؟ ماجرا این‌گونه به‌نظر می‌رسد؛ گویی نخست اتفاقات شگفت‌انگیزی رخ می‌دهد، اما همین که می‌خواهم از این اتفاقات لذت ببرم، در نهایت بخشی از وجودم که هنوز براساس رایل و واکنش‌های احتمالی‌اش تصمیم می‌گیرد این خوشی را برایم به زهرمار تبدیل می‌کند. بیشتر از هر چیزی از واکنش‌های او می‌ترسم. می‌خواهم امیدوار باشم که او حسادت نمی‌کند، اما خواهد کرد. اگر با اطلس قرار بگذارم، او شرایط را برای همه سخت می‌کند. حتی با وجود این‌که می‌دانم طلاق انتخاب درستی بود، هنوز هم عواقب آین انتخاب گریبان‌گیرم است. نویسنده: قدسیه امینی

ادامه مطلب


1 ماه قبل - 98 بازدید

نسیم مرعشی، سال ۱۳۶۲ در اهواز به دنیا آمد. او دوران کودکی و نوجوانی خود را در این شهر گذراند. مرعشی نویسنده‌ی داستان و روزنامه‌نگار است. او حرفه‌ی روزنامه‌نگاری را از ۱۳۸۶ در هفته‌نامه‌ی همشهری جوان آغاز کرد و اولین داستان‌هایش را در آن روزنامه به چاپ رساند. رشته‌ی تحصیلی مرعشی که به‌خاطرش از اهواز به تهران آمد، مهندسی مکانیک بود؛ اما حسب علایق شخصی به دنیای نویسندگی روی آورد و از ۱۳۸۹ داستان‌نویسی را آغاز کرد. اولین داستان تحسین‌شده‌ی خود با نام «رود» را در همشهری نوشت که در نخستین جشنواره‌ی داستان تهران رتبه‌ی نخست را کسب کرد. نسیم مرعشی به‌عنوان نویسنده‌ای جوان، از زمان شروع فعالیت نویسندگی توانسته است تحسین‌ها و جوایز زیادی را به دست آورد. او اولین رمان بلند خود را با نام «پاییز آخرین فصل سال است» را ۱۳۹۳ در نشر چشمه به چاپ رساند. این کتاب توانست توجه مخاطبان را به خود جلب کند تا جایی که خیلی زود به چاپ بعدی رسید و یک سال بعد جایزه‌ی جلال آل احمد را به دست آورد. مرعشی در توضیح اقبال به رمانش علاوه بر تکنیک‌های نویسندگی، شانس را دخیل دانسته است. او می‌گوید آماده شدن کتاب پاییز آخرین فصل سال است، مقارن با رفع توقیف از نشر چشمه و توجه‌ها به این موضوع بود. در این وضعیت وقتی کتابش در آن انتشارات به چاپ رسید توانست بیشتر توجه جلب کند. این کتاب همچنین به‌عنوان یکی از آثار برگزیده‌ی ادبیات فارسی برای انتشار در ایتالیا انتخاب و در این کشور منتشر شد. پس از این موفقیت‌ها بود که او نوشتن را به‌طور حرفه‌ای و در قالب رمان‌های بلند پیش گرفت. در کارنامه‌ی نسیم مرعشی چند رمان و مجموعه داستان به چشم می‌خورد که به معرفی آن‌ها می‌پردازیم. پاییز فصل آخر سال است پاییز فصل آخر سال است، پرفروش ترین رمان نسیم مرعشی است و داستان زندگی سه دختر را روایت می‌کند که هر کدام با چالش‌ها و مسائل متفاوت خود دست‌وپنجه نرم می‌کنند. یکی با مهاجرت درگیر است، یکی با هویت شغلی و اجتماعی و دیگری با روابط عاطفی. چنان‌که خود مرعشی عنوان کرده بن‌مایه‌ی این کتاب را وقایع سال ۸۸ شکل ‌داد. او درباره‌ی داستان گفته است: «کلاژی است از من، دوستانم و تخیل.» در هر کدام از این روایت‌ها می‌توانیم ترس‌ها، دلهره‌ها، تردیدها و کمال‌گرایی دختران دهه‌ی شصتی را ببینیم که دائماً در تلاش هستند چیزی جز آنچه دارند به دست آورند و رؤیاهای معلقشان آن‌ها را راضی نگه نمی‌دارد. نخجیر نخجیر یکی از داستان‌های کوتاه مرعشی است که توانست جایزه‌ی بیهقی را در ۱۳۹۲ دریافت کند. موضوع آن درباره‌ی کودکی است که بعد از اشغال شهر خرمشهر، در مدرسه‌ای جا مانده و سربازی عراقی او را پیدا می‌کند. این سرباز یک تک‌‌تیرانداز تازه‌کار عراقی است که به‌‌دلیل مهارتش در نقطه‌زنی به خرمشهر فرستاده شده است. داستان، درباره‌ی درگیری و رابطه‌ی این افسر با کودک و تلاش او برای بیرون بردن کودک از اردوگاه بدون جلب توجه است. هرس کتاب هرس را در بستر جنگ ایران و عراق روایت می‌شود. یکی از موضوعات مهم این کتاب، پرداختن به تأثیرات جنگ بر افراد گرفتار در آن است. کسانی که از جنگ جان سالم به دربردند؛ اما هرگز زندگی‌شان به قبل بازنگشت و همواره سایه‌ی شوم آن را بر ذهن و روان خود احساس می‌کنند؛ زیرا کشته شدن و از دست دادن تنها یک بعد از جنگ است. مرعشی نوشتن هرس را واکنش خود به مسئله‌ی جنگ می‌داند و این موضوع که جنگ چگونه می‌تواند نسل‌ها را نابود کند. او این رمان را با الهام از جنگ ایران و عراق و جنگ سوریه و بحران پناه‌جویان در ۱۳۹۶ نوشت. شخصیت‌های داستان یک زوج خرمشهری هستند که در پی جنگ و مرگ اولین فرزندشان به زندگی عادی خود بازنگشته‌اند. پیرنگ داستان، مواجهه‌ی متفاوت این دو است با آنچه پشت سر گذاشته‌اند. درباره کشتن کتاب درباره کشتن، چند روايت کوتاه و مستند درباره‌ی موضوع کشتن است. مرعشی در این داستان، خواننده را به دل زندگی روزمره می‌برد؛ یعنی جایی که به‌واسطه‌ی همین روزمرگی و عادت، عمل کشتن در آن خشونت‌زدایی شده است و واژه‌ی مردن جای واژه‌ی کشتن نشسته است. او این عادت روزمره را به‌شکل جنايتی هولناک در روايات وارد می‌کند تا خواننده این بار از زاویه‌ای متفاوت به این عمل بنگرد. عملی چون جنگ گاوها يا سر بريدن احشام. او می‌گوید ما در احاطه‌ی خبرهای کشتن هستیم: تصادف، قتل، اعدام، جنگ. این همه فرصت نمی‌دهد تا در درون آن‌ها تعمق کنیم و تنها از لابه‌لای این کشتن‌ها می‌گذریم. این کتاب دعوتی است برای ایستادن و دوباره دیدن این مفهوم. فیلم‌نامه‌ی بهمن را مرعشی به‌صورت مشترک با مرتضی فرشباف نوشت و داستان زنی به نام هما را روایت می‌کند. هما پرستار است و به‌د‌نبال قرار گرفتن در یک نوبت کاری ده‌شبه گرفتار بی‌خوابی می‌شود. این وضعیت او را گرفتار بحران در ارتباط با خانواده، فرزند و دوستانش می‌کند تا جایی که به مرز فروپاشی می‌رسد. این فیلم در ۱۳۹۳ اکران شد. مرعشی علاوه بر رمان‌های بزرگسال، کتاب‌های ویژه‌ی کودکان نیز نوشته است؛ ازجمله دو کتاب درسا و ماجرای عجیب کلاس دوم و درسا و کلاس سوم پیتزایی که در ۱۴۰۱ منتشر شدند. داستان این دو کتاب درباره‌ی دختربچه‌ای به نام درسا است که در داخل خانه و مدرسه مشکلاتی دارد در حالی که خود او هم به‌شدت حساس است و بنابراین دردسرهای زیادی را تحمل می‌کند. برخی منتقدان کتاب‌های مرعشی را عامه‌پسند می‌دانند. اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، نسیم مرعشی قلم روان دارد، به‌خوبی با رگ خواب مخاطبان خود آشناست و می‌داند درباره‌ی چه موضوعی چطور بنویسد تا مخاطبش را درگیر نگه دارد؛ به‌ویژه که او یک دهه شصتی است و توانایی زیادی در شخصیت‌پردازی و پرداختن به جزئیات آن‌ها دارد. او موضوع داستان‌هایش را از میان دغدغه‌های مردم انتخاب می‌کند. اغلب داستان‌های او از روایت خطی پیروی نمی‌کنند و در زمان‌های مختلف رخ می‌دهد؛ یعنی مدام از زمان حال به گذشته و بالعکس در رفت‌وآمد هستند و در عین حال، این رفت‌وبرگشت‌ها مخاطب را گمراه نمی‌کند. این سبک برای بسیاری مخاطبان می‌تواند جذاب و کم‌دردسر باشد. در اغلب داستان‌های او جنگ و پیامدهای آن، حضور پررنگ دارد. موضوعی که طرفداران خاص خود را دارد. یکی دیگر از ویژگی‌‌های قلم مرعشی قدرت فضاسازی اوست که به‌خوبی می‌تواند داستان را در ذهن خواننده به تصویر بکشد و او را به جغرافیایی ببرد که داستان در آن رخ می‌دهد. نویسنده: قدسیه امینی

ادامه مطلب


2 ماه قبل - 101 بازدید

نیلوفر نیک‌سیر، شاعر و نویسنده‌ی اهل هرات است. او دانش‌آموخته‌ی رشته‌ زبان و ادبیات فارسی است و سال‌ها در این عرصه قلم زده است. از نیلوفر نیک‌سیر مجموعه‌ی «گیسوانت گهواره‌ی شعرهای جهان است» توسط انتشارات انجمن ادبی هرات به نشر رسیده است. از دید خانم نیلوفرنیک‌سیر ادبیات یک پدیده‌ای است که دیگر زن و مرد نمی‌شناسد. هنر است و انسان‌ها به آن گرایش پیدا می‌کنند. از گذشته‌های دور تا امروز بنابراسنادی که در دست است، زنان نویسنده و شاعری که ماداشتیم بخصوص زنان شاعر، مثلا می‌توانیم اشاره کنیم به رابعه بلخی ومهستی گنجوی که حتی در خفقان آورترین شرایط هم شعر می‌سرودن و یا مثلاً می‌توانیم در دوران معاصراز فروغ فرخزاد نام ببریم که با پشت کارهای زیادی که داشت توانست شعر زنان را رنگ و بوی خاصی ببخشد. و اگر به امروز برسیم می‌بینیم که در ایران و در کل جهان برای نوشتن فضای بیشتر و امکانات بیشتری دارند ، درجامعه مانند افغانستان کسانی هستند که می‌سرایند و می‌نویسند اما با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند. نیک سیر در رابطه به اینکه آیا بین ادبیات مردانه و زنان تفاوتی هم وجود دارد؟ بیان می دارد که هر چند در این زمینه دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد و بعضی از خود زنان و مردان این موضوع را رد می‌کنند که شعری بنام شعر زنانه و یا ادبیات مردانه و زنانه وجود دارد. اما نظر شخصی خود من این است که ما ادبیات زنانه و مردانه داریم و این نام گذاری اشتباه نیست. مثلاً شما وقتی آثار زنان را می‌خوانید دنیای فکرشان و نوع جهان‌بینی شان تا دنیای ذهنی مردان بسیار فرق دارد. حالا ما با  این تفاوت نمی‌خواهیم مرزی بزنیم بین شعر زنان ومردان یا تبعیض منفی قایل شویم. هرچند مردان نویسنده‌ی هم هستند که بسیار زنانه نوشتند. حتی از خود زنان هم زنانه‌تر نوشتند. اما در کل اگر بیاییم بسنجیم، بلی تفاوت‌های بین رگه‌های دید زنان و مردان وجود دارد. نیلوفر نیک‌سیر شاعر و نویسنده جوان در هرات در غرب افغانستان است. او عضو انجمن ادبی – انجمنی با نزدیک به یک قرن سابقه- است.   يكدم بمان كنار دلم دم غنيمت است اين دم براي دوري ازغم غنيمت است اسم مرا به گوشه‌ي قلبت نوشته كن قلبت بياد من بتپد كم غنيمت است اين زنده‌گي كه متن تمامي غصه هاست يكدم بيا كه بودن با هم غنيمت است يك لحظه شعريك دوسه ساعت قدم زدن دراين محيط يك دل بي غم غنيمت است   طبق گفته های نیلوفرنیکسیر زنان نویسنده در گذشته بیشتر راه مردان را در پیش گرفته بودند. یعنی عاشقانه سرایی که مردان داشتند را در پیش گرفته بودند. مثلا شما اگر شعر رابعه بلخی را بخوانید کم‌تررگ‌های زنانه را می‌بیند، مگر این که با تشخیص رنگ‌های که او در شعر به کار می‌برد، پی‌ببرید که این یک شعر زنانه است. در کل شعر زن گذشته پیرو شعر مرد بود. همان‌طور که یک مرد از قد و بالای یک معشوق، از خط و خال ولب می‌گفت زن هم به همان شکل بود. اما؛ امروزه زنان دنیای خود را یافتند اگر امروز زن می‌خواهد یک شعر عاشقانه بسراید واقعاً معشوق خود را بصورت یک مرد توصیف می‌کند. مثلا« شعرمعشوق من» از فروغ را بخوانید می‌بینید که آمده یک مرد را توصیف کرده است و در بسا شعرهای فروغ معشوقش مرد است. این تفاوت را از لحاظ عاشقانه‌گی می‌توانید ببیند. تفاوت دیگری که بین شعر زنان در گذشته و امروز وجود دارد این است که، در گذشته زنان در اجتماع نبودند درخانه بودند، بیشتر با احساسات درون خود سرو کار داشتند. اما امروز یک زن شاعر ممکن در یک اداره کار کند، گاهی با تبعیض گاهی با نا برابری‌های جنیسیتی روبرو ‌شود و یا دیگر ناهنجاری های که در جامعه می‌بیند بر شعرش سایه می‌افگند که بخوبی این تفاوت را می‌توان در شعرش دید. وی در باره ی  آثارش چنین بیان می دارد: کتاب ” گیسوانت گهواره شعر های جهان است” که نخستین کتاب من هم است حاصل تقریبا ده، دوازده سال نوشتن من است. من آدم کم کاری هستم و این کتاب هم کتاب کوچکی است ده تا نثر دارد چهار پاره، غزل  و دوبیتی دارد.علاقه مند هستم که زیاد نقد شود تا بدانم که بازتاب این کتاب چگونه بوده و پهلوهای قوی وضعیف این کتاب مشخص شود. شبيه  بودن خود روی جسم آيينه كناربودن تو نقش ميزنم دل را شبيه دست تودر خوابهای هرشبه ام كشيده سمت خودش قلب پای درگل را هميشه حس غريبی برای من می گفت: كه ازحضور كسی بيقرار خواهی شد هميشه حس غريبی برای من می گفت: كه ازطراوت او لاله زار خواهی شد من ازعبور تودركوچه های اوهامم به حس سبز رهايی رسيدم وديدم كسی حضور ترا خط نمی زند درمن كه من تمام خودم را به عشق بخشيدم و اما نیلوفر همچنان می‌نویسد. "دست هایت از لای خاک بیرون مانده، چوری های سرخت، حنا های دستت... چادر گل گلی تو بین پل های خانه‌ی خشتی گیر مانده خانه سست بود، عشق سست نبود، رنگ سرخ چوری هایت سست نبود، دامنه های تپه های سر سبز سست نبود، کاش به دامنه ها پناه میبردی، خانه پل هایش سست بود." تازه‌ترین کار نیلوفر است که در سوگ زلزله در شرق کشور نوشته. نویسنده: قدسیه امینی

ادامه مطلب


3 ماه قبل - 184 بازدید

مسوولان برگزاری مسابقه صادق هدایت می‌گویند که رامین رازق‌پور، نویسنده‌ی اهل افغانستان، مقام نخست را در بیست‌وسومین دوره مسابقه داستان کوتاه صادق هدایت کسب کرده است. براساس گزارش رسانه‌های ایرانی، رازق‌پور در میان ۸۶۶ نویسنده، با داستان «آدم‌ها پشت کلمات‌شان پنهان می‌شوند»، موفق به دریافت تندیس صادق هدایت شد. براساس معلومات موجود، مقام‌های دوم و سوم این دوره نیز به نرگس باقری و شیده شریفی تعلق گرفته است. مسابقه‌ی ادبی صادق هدایت یکی از معتبرترین مسابقات داستان‌نویسی زبان فارسی است که هرساله فرصتی برای نویسند‌‌گان فارسی‌زبان در سراسر جهان فراهم می‌کند. این در حالی است که دو سال قبل نیز سمیرا کوثری، دختر افغانستانی، برنده‌ مسابقه صادق هدایت شده بود. سمیرا کوثری، داستان نویس؛ دختری که از دل نوشته آغاز کرد و توانست در میان  ۸۰۰ اشتراک کننده‌ی فارسی زبان از سراسر جهان مقام نخست این رقابت ادبی را بدست آورد. خانم کوثری داستان کوتاه «آخرین پانزده دقیقه‌ی حق لمس» که داستانی علمی- تخیلی است را کاندید این رقابت کرده بود. مقام دوم این رقابت ادبی نیز به سه داستان‌نویس زن تعلق گرفته بود؛ لیلا دارابی، سحر رفیع و یاسمین حسین‌زاده که همه شهروند ایران هستند. سمیرا کوثری اولین داستان‌نویس زن در افغانستان است که برنده مقام نخست رقابت ادبی «صادق هدایت» شده است. پیش از او، حمیرا قادری در سال ۱۳۸۳ خورشیدی برای نوشتن داستان «باز باران اگر می‌بارید» برنده مقام دوم این رقابت ادبی شده بود ولوح تقدیر دریافت کرد.

ادامه مطلب


3 ماه قبل - 138 بازدید

غاده السمان روزنامه‌نگار، رمان‌نویس و شاعر مشهور سوری و یکی از شجاع‌ترین زنان سوریه است که علی‌رغم تعصب و تبعیض شدید نسبت به زنان در جوامع عرب، به‌عنوان یک نویسنده توانمند به رسمیت شناخته شد. غاده السمان در دوران زندگی خود آثار زیادی به تالیف رسانده که بسیاری از این آثار به چندین زبان ترجمه شده است. غاده السمان در سال ۱۹۴۲ در یک خانواده‌ی برجسته و محافظه‌کار سوری متولد شد. پدرش احمد السمان، رییس دانشگاه سوریه بود و به سبب مرگ زود هنگام همسرش، به‌تنهایی عهده‌دار تعلیم و تربیت دخترش شد. دیدگاه‌ها و علایق پدر تاثیری زیادی بر او داشت. غاده السمان تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در دمشق سپری کرد. او دختری با اراده بود و علی‌رغم میل پدرش برای تحصیل در رشته پزشکی، در دانشگاه سوریه به تحصیل ادبیات انگلیسی پرداخت. پس از اخذ مدرک کارشناسی به بیروت رفت و تحصیلاتش را در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه آمریکایی بیروت ادامه داد. سپس به لندن رفت و در رشته‌ی ادبیات انگلیسی دانشگاه لندن دکترا گرفت. تمایل به داشتن استقلال مالی باعث شد که غاده السمان در زمان تحصیل شروع به کار کند. مدتی در کتابخانه کالج مشغول شد و برای مدتی در یکی از مدارس متوسطه دمشق به تدریس زبان انگلیسی پرداخت. بعدها مشاغلی نظیر تدریس در دانشگاه، روزنامه‌نگاری وگویندگی رادیو را نیز تجربه کرد. در سال ۱۹۶۶ به دلیل اظهارات ضداستبدادی به سه ماه زندان محکوم شد و پس از آزادی مخفیانه از کشور خارج شد. او سال‌های زیادی را صرف کار، زندگی و سفر در کشورهای مختلف کرد و سرانجام در بیروت اقامت گزید. این سفرها باب آشنایی او با سرچشمه های ادبی جهان و جهان ادبی خودش بود. غاده السمان نویسندگی را در سال ۱۹۶۰ آغاز کرد و اولین داستان خود را در روزنامه الاخبار سوریه منتشر ساخت. سپس اقدام به انتشار داستان‌های کوتاه در روزنامه‌های عربی، به ویژه مجله لبنانی الاصبوع العربی نمود. اولین کتاب داستان کوتاه او با نام «چشمان تو سرنوشت من است» در سال ۱۹۶۲ منتشر شد و نقدهای خوبی دریافت کرد. در بیروت دریایی نیست۱۹۶۵، شام غریبان ۱۹۶۵ و کوچ بندرهای قدیمی ۱۹۷۳ از دیگر آثار داستانی کوتاه او هستند. اولین رمان غادة السمان به نام بیروت ۷۵ در اواخر سال ۱۹۷۴ منتشر شد که به شرح مشکلات جامعه بیروت می‌پردازد. کابوس‌های بیروت ۱۹۷۷ و شام میلیاردی ۱۹۸۶ از دیگر کتابهای غاده السمان هستند که به عقیده برخی از منتقدان او را به یکی از برجسته‌ترین نویسندگان مدرن عرب مبدل ساختند. غاده السمان یکی از پرکارترین نویسندگان زن جهان عرب است. او بیش از سی کتاب در ژانرهای مختلف منتشر ساخته که بسیاری از آن‌ها به زبان‌های مختلف دنیا ترجمه شده‌اند. غاده با شناخت حقوق و آزادی‌های زنان در جامعه اروپایی و مقایسه آن با جوامع عرب، به بیان صادقانه و صریح ایده‌های آزادی و برابری جنسیتی در متون خود پرداخت. غاده السمان در سال ۱۹۷۰ با دکتر بشیر الدعوق، صاحب انتشارات دارالطلیعه ازدواج کرد و صاحب  پسری به نام حازم شد. او از سال ۱۹۸۴ در پاریس زندگی می‌کند. غاده در سال ۱۹۷۷ شرکت انتشاراتی خود را تأسیس کرد تا به نوشتن نظرات خود بدون سانسور ادامه دهد. غاده السمان از شاعران نهضت نو شعر عربی است  که در اشعار خود از گونه‌های ادبی و فنون زبانی مانند آشنایی‌زدایی استفاده کرده است. غاده السمان در ادبیات عرب بیشتر به‌عنوان یک نویسنده شناخته می‌شود. اما در زمینه‌ی شعر نیز دارای آثار بی‌نظیری است. جنسیت، عشق به‌عنوان یک نیاز زنانه و تبعیض‌ستیزی، اصلی‌ترین مضامین شعری این زن آزادی‌خواه هستند. او در اشعار خود مانند یک منتقد اجتماعی به مبارزه با بی‌عدالتی، تبعیض، تنهایی و رنج زنان می‌پردازد و اسارت زنان بواسطه‌ی عشق و ازدواج در جوامع شرقی را به سخره می‌گیرد. کتاب های غاده السمان: کتاب در بیروت دریایی نیست کتاب جغد روشنفکر کتاب کابوس های بیروت کتاب زنی عاشق زیر باران کتاب تپش های شیدایی کتاب دوران عاشقی کتاب دانوب خاکستری کتاب بیروت ۷۵ کتاب جاده جنون کتاب جنون شهری است دارد کتاب عشق از سویدای دل کتاب علیه تو اعلان عشق می‌دهم کتاب زنی عاشق در میان دوات کتاب ابدیت، لحظه عشق کتاب عاشق آزادی کتاب با این همه عاشقت بود‌ه‌ام کتاب در بند کردن رنگینکمان کتاب رقص با جغد کتاب غمنامه برای یاسمین ها کتاب معشوق مجازی مجموعه‌ی شعر عاشق آزادی، آخرین اثر غاده‌السمان است و در سال ۲۰۱۰ منتشر شد. بخشی از اشعار موجود در این اثر به درد فراغ او از همسرش اختصاص دارد چرا که این کتاب شعر، پس از فوت همسر غاده‌السمان، دکتر بشیر داعوق نوشته شده است. او در این کتاب به ستایش عشق و آزادی و به توصیف غربت از وطن و هجران می‌پردازد. کتاب دانوب خاکستری، شش داستان برگزیده از کتاب‌های کوچ لنگرگاه قدیمی و شام غریبان است. در این داستان‌ها درباره‌ی پیامدهای شکست جنگ شش روزه سخن گفته می‌شود. این کتاب ۵ راوی زن و یک راوی مرد دارد که در هر داستان، از دل‌مشغولی‌ها و دغدغه‌های خود سخن می‌گویند؛ دغدغه‌هایی از جنس هویت، میهن، تعلق و زنانگی سرکوب‌شده. این شش داستان با یک‌دیگر اشتراک مهمی دارند؛ زیرا همگی روایتگر درد و رنج جامعه عرب در دهه هفتاد و هشتاد میلادی اند. قسمتی از داستان: رادیو را در حالی ترک کردم که هزاران سوال در دلم می‌جوشید، اما هنوز حکومت و نظام را مقدس می‌دانستم و باور داشتم که حق همواره با وطن است و حازم تجسم زنده اقتدار نظام. منتظر دیدار شبانه با حازم ماندم. از او پرسیدم: «چرا مردم را فریب دادیم؟ چرا بیانیه‌های دروغین پخش کردیم؟ چرا حالا بر شکست سرپوش می‌گذاریم؟..چرا؟..چرا؟ بر سرم فریاد زد: « پس تو هم مزدوری..!» با خشم گفتم:«چرا فکرکردن به کشور به معنای مزدوری است؟ من فکر می‌کنم، پس مزدورم؟!… » شرافت زن برایشان مهم‌تر از شرافتِ زمین است. با اختراعِ بی‌آبرویی‌های کوچک و صحبت از تن، خود را از یاد بی‌آبرویی بزرگ، یعنی شکست وطن، خلاص می‌کنند. برای مردان کشور من شکست خفت‌بار و عقب‌نشینی آرام و بی‌صدا از میدانِ جنگ آسان‌تر است از شکست و عقب‌نشینی از بستر یک زن. بیروت ۷۵، داستان ۵ مسافر است که از دمشق عازم بیروت شده‌اند و مقصد مشترکی دارند. فرح، یاسمینه، ابومصطفی، ابوملا و طعان در یک خودرو نشسته‌اند اما با یک‌دیگر صحبتی نمی‌کنند؛ روند داستان این‌گونه است که همه ۵ شخصیت، سرنوشت غمناکی پیدا می‌کنند. بیروت شهری مملوء از تضادها، تبعیض‌ها و بی‌عدالتی‌های ساختاری است؛ بیروت را عروس شهرهای خاورمیانه می‌شناسند اما این عبارت برای ثروتمندان و فرادستان صادق است. به نظر منتقدان، غاده‌السمان در این داستان، وقوع جنگ داخلی لبنان را پیش‌بینی کرده است. شخصیت‌های زن بیروت ۷۵، یعنی فرح و یاسمینه نماد زنان عرب‌اند که در جست‌وجوی آزادی و دستیابی به رهایی، تلاش می‌کنند اما سرنوشت خوبی ندارند. در بیروت ۷۵، بسیاری از مهاجران در جست‌وجوی رفاه و آزادی به این شهر آمده‌اند؛ ولی نتوانسته‌اند به اهدافشان دست یابند. در این داستان، علل و زمینه‌های شکل‌گیری جنگ داخلی لبنان، به‌گونه‌ای ظریف و به شکلی نمادین، به نثر درآمده است. قسمتی از روایت: به بیروت که آمدم، قد و بالایم بلندتر از شب بود. سرتاسر دریا هم کوچک‌تر از آن بود که بسترم شود. چادر تاریکی که با ستاره‌ها سوراخ سوراخ شده بود، تنگ‌تر از آن لود که سوداهایم را در بر بگیرد. اما حالا چه..بیروت از پیش چشمم کنار رفته و مرا مثل یک گوش‌ماهی تو خالی به ساحل تف کرده‌‌است. پیوسته صدایی می‌شنوم که در من زار می‌زند، صدایی مثل صدای گوش ماهی.آه بیروت، چه شد، چه شد؟ مصطفی لجوجانه پرسید: « تا حالا یکبار هم شده از مرگ یک ماهی غصه‌ات بگیرد و به ناله‌اش رحم کنی و به دریا برش گردانی؟» پدرش گفت: «من فقط صدای ناله تو و ده برادر گرسنه‌ات را می‌شنوم.» مصطفی هم شرمنده شد و هم خود را سیاه‌بخت دید. نوینسده: قدسیه امینی

ادامه مطلب


4 ماه قبل - 119 بازدید

آنی ارنو (Annie Ernaux) با نام کامل آنی ترز بلانش ارنو، اولین روز سپتامبر سال ۱۹۴۰ در فرانسه و در خانواده‌ای متوسط متولد شد. او بعد از تحصیل ادبیات در دانشگاه‌های روئن و بوردو، به تدریس در دانشگاه مشغول شد. ارنو فعالیت ادبی خود را در سال ۱۹۷۴ و با نگارش یک زندگی‌نامه آغاز کرد. او در نگارش داستان‌هایش، بیشتر بر زندگی‌نامه‌ی خود و اطرافیانش متمرکز بود و از طرفی، ترکیبی از تجربیات فردی و تاریخی را نیز با یکدیگر می‌آمیخت تا آثاری را خلق کند که بیشترین تأثیرگذاری را بر خوانندگان داشته باشند. پیشرفت اجتماعی خود و والدینش، رابطه‌ای که با پدرش داشت، تجربیات او از زندگی در فرانسه، سال‌های نوجوانی‌، ازدواج، رابطه‌ی پرشوری که با مردی از اروپای شرقی داشت، سقط جنین، بیماری آلزایمر و مرگ مادرش، موضوع خودزندگی‌نامه‌های آنی ارنو را تشکیل می‌دهند که همگی به‌خوبی حس‌وحال مدنظر نویسنده را به مخاطبان او انتقال می‌دهند. آثار آنی ارنو تاکنون به ده‌ها زبان زنده‌ی دنیا ترجمه شده‌اند و بسیاری او را مهم‌ترین نویسنده‌ی فرانسوی عصر حاضر می‌دانند. ارنو در سال ۲۰۲۲، به‌پاس جسارتش در عیان‌سازی خاطرات زندگی شخصی خود، با همه‌ی محدودیت‌ها، مشکلات و رخدادهای تأثیرگذار در آن و همچنین ظرافت و دقتی که در این امر به خرج می‌دهد، مفتخر به دریافت جایزه‌ی نوبل ابیات شد. تاکنون تنها تعداد معدودی از آثار آنی ارنو به زبان فارسی ترجمه شده‌اند که آمار فروش قابل‌توجهی را از آن خود کرده‌اند. سبک روایی جسورانه‌ی این نویسنده‌ی مشهور ادبیات فرانسه را می‌توان از مهم‌ترین ویژگی‌های تأثیرگذار در جلب طرف‌داران پرتعداد او در نظر گرفت. کتاب جایگاه (A Man's Place)، از سری آثار آنی ترز بلانش ارنو است که آن را با تمرکز بر سال‌های کودکی خود نوشته و در آن، بر رابطه‌ی خود با پدرش تمرکز کرده است. ماجرای کتاب جایگاه از زمانی آغاز می‌شود که پدر از دنیا می‌رود. ارنو زندگی این مرد را به طبیعی‌ترین و واقعی‌ترین شکل ممکن و به‌دور از هرگونه اغراقی روایت می‌کند. این اثر به‌عنوان یکی از آثار برگزیده‌ی نیویورک تایمز شناخته می‌شود. کتاب یک زن (A Woman's Story)، روایتی‌ست از مادران و دختران، جوانی و پیری و رویاها و واقعیت. آنی ارنو بعد از تجربه‌ی مرگ مادرش پس از گذراندن یک دوره از درگیری با بیماری آلزایمر، در این داستان به بررسی پیوند میان مادران و دختران می‌پردازد. این اثر پس از انتشار به‌عنوان یکی از فینالیست‌های جایزه‌ی کتاب لس‌آنجلس تایمز معرفی شد. آنی ارنو در کتاب شرم (Shame) نیز به سراغ روایت زندگی خود و خانواده‌اش رفته و از روزی می‌گوید که شاهد ماجرایی تکان‌دهنده بوده؛ ماجرایی که در آن، پدرش قصد کشتن مادرش را داشته است. او در این اثر روان‌شناختی و اجتماعی، با دیدگاهی جامعه‌شناسانه از پیامدهای چنین اتفاقاتی می‌گوید و ترسی را روایت می‌کند که پس از سال‌ها، هنوز هم در دل دارد. آنی ارنو در کتاب علاقه‌ی بی‌قیدوشرط (Simple Passion)، ارتباط عاشقانه‌ی خود با یک مرد را روایت می‌کند و به‌زیبایی، جزئیاتی دقیق از آنچه در عواطف و امیال انسان‌ها به وجود می‌آید را به مخاطبان خود انتقال می‌دهد. این اثر هم مانند سایر آثار او، بر اساس زندگی واقعی‌اش نوشته شده و از همین رو می‌تواند تأثیرگذاری بیشتری بر مخاطب داشته باشد. کتاب سال‌ها (The Years) نیز یکی از برترین آثار آنی ارنو است که وی در آن، برای توصیف حالات خود از ضمیر سوم شخص استفاده کرده است. خاطرات یک زن که در جامعه‌ای زندگی می‌کند که هر روز، تفاوت قابل‌توجهی با روز قبل از خود دارد. این اثر جوایز متعددی را برای نویسنده به ارمغان آورده است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آثار این نویسنده، نوشته شدن آن‌ها در قالب زندگی‌نامه است. آنی ارنو با ظرافتی ستودنی، تمام جزئیات آثار خود را بر اساس واقعیت کنار یکدیگر چیده و به همین طریق، هم نقشی غیرقابل‌انکار را در انتقال وقایع تاریخی ایفا می‌کند و رنگ‌وبوی جامعه در زمان وقوع اتفاقات روایت‌شده را برای مخاطبان خود شبیه‌سازی می‌کند – و طبیعتاً از آن‌جایی که خودش فضای وقوع داستان را تجربه کرده، به شیوه‌ی ماهرانه‌تری این کار را انجام می‌دهد – و هم به‌خوبی می‌تواند حس‌وحالی که می‌خواهد را به کمک نوشته‌های خود به خواننده انتقال دهد. دقت نظر او در روایت‌ها و شجاعت و توجهی که در این امر دارد، افتخارات بزرگی مانند دریافت جایزه‌ی نوبل ادبیات را برای او به ارمغان آورده‌اند. کمیته اعطای جوایز نوبل روز پنج‌شنبه ۱۴ مهر آنی ارنو، نویسنده ۸۲ ساله فرانسوی، را برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۲۲ معرفی کرد. آکادمی سوئد در بیانیه‌ای نوشت که خانم ارنو به خاطر «شهامت و تیزهوشی واقع‌گرایانه» که به او امکان می‌دهد در آثارش «ریشه‌ها، بیگانگی‌ها و محدودیت‌های جمعی حافظه شخصی را کشف ‌کند»، شایسته دریافت این جایزه است. اکثر آثار آنی ارنو زندگی‌نامه‌ خود او و خانواده‌اش است که با نگاه موشکافانه در زوایای جامعه‌شناسی به رشته تحریر کشیده شده است. آنی ارنو به سبب توانایی درج شده در آثارش جوایز و القاب متعددی را از آن خود کرده است که شامل: برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات در سال ۲۰۲۳ کسب عنوان نویسنده‌ی کتاب‌های برگزیده‌ی نیویورک تایمز، برای «جایگاه» و «علاقه‌ی بی‌قیدوشرط» کسب عنوان نویسنده‌ی فینالیست جایزه‌ی کتاب لس‌آنجلس تایمز برای «یک زن» کسب عنوان نویسنده‌ی بهترین کتاب هفتگی ناشران برای «شرم»، در سال ۱۹۹۸ کسب عنوان نویسنده‌ی برگزیده‌ی واشنگتن پست برای بهترین اثر با محوریت خاطرات، برای «من در تاریکی می‌مانم (I remain in darkness)» در سال ۱۹۹۹ دریافت جایزه‌ی مارگریت دوراس برای کتاب «سال‌ها» کسب جایزه‌ی خوانندگان تلگرام در سال ۲۰۰۹، برای کتاب «سال‌ها» دریافت جایزه‌ی‌ اروپایی استرگا در سال ۲۰۱۰، برای کتاب «سال‌ها» فیلم سینمایی علاقه‌ی بی‌قیدوشرط (Simple Passion) به کارگردانی دانیل عربید (Danielle Arbid) با اقتباس از رمانی به همین نام نوشته‌ی آنی ارنو ساخته شد. این فیلم در سال ۲۰۲۲ در سینماهای جهان اکران شد. رمان «اتفاق (Happening)» به قلم آنی ارنو، در سال ۲۰۲۱ دست‌مایه‌ی ساخت فیلمی به همین نام (Happening)، به کارگردانی آدری دیوان (Audrey Diwan) قرار گرفت. بخش‌هایی از رمان شرم نوشته آنی آرنو «بعدازظهر روز یکشنبه ای در ماه ژوئن، پدرم می خواست مادرم را بکُشد. من مثل همیشه یک ربع مانده به ساعت دوازده به مراسم عشایر بانی رفته بودم. باید از قنادی شهرک تجاری، یعنی مجموعه ساختمان های موقتی که بعد از جنگ ساخته شده و در انتظار پایان بازسازی بود، شیرینی می آوردم.» «چند روز است که با صحنه ی یکشنبه ی ماه ژوئن زندگی می‌کنم. وقتی نوشتمش، «واضح» می دیدمش: رنگی، با شکل های مشخص، صداها را می شنیدم، حالا، خاکستری شده، نامنسجم و بی صدا، مثل فیلمی در یک کانال تلویزیونی که قفل است و بدون بازکردن قفلش داری نگاهش می کنی. بیان آن صحنه با کلمات هم در بی معنا بودنش تغییری ایجاد نمی کند.» نویسنده: قدسیه امینی

ادامه مطلب


4 ماه قبل - 139 بازدید

بانو سپهر، به عنوان فعال مدنی و عضو نهاد جوانان افغانستان، متولد کابل بوده و سند کارشناسی از دانشکده حقوق و علوم سیاسی دارد. دو سال به صفت آموزگار تجوید در دارالحفاظ هرات ایفای وظیفه نموده است و اکنون در جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک فعال فرهنگی مشغول همکاری با بنیاد جهانی سبزمنش، طراحی لباس و سرایش شعر می‌باشد. وی در زمینه‌ی چگونه‌گی سرایش شعر چنین بیان می‌دارد: از آن‌جایی‌که شعر کلامی‌ست که سِحر می‌کند و آهنگش بر همه‌ی دل‌ها اثر می‌گذارد؛ این کلام سحر‌آمیز در دوران نوجوانی به من اثر کرد و شعر‌ها را از کتاب‌ها می‌خواندم و لذت می‌بردم، ترانه‌های را که می‌شنیدم آرام بخش و تسکین دهنده بود. همین‌طور که زمان می‌گذشت متوجه شدم که واژه‌ها به در و دیوارِ دلم می‌کوبید، قلم برداشتم و نوشتم؛ دوستانم هم تشویقم کردند و این‌جا بود که با تشویق دوستانم سرودن شعر را آغاز کردم، سال‌هاست می‌سرایم؛ اما به‌طور جدی شش سال می‌شود. حضرت مولانای بلخی، سعدی شیرازی، حافظ شیرازی، سمین بهبهانی، فروغ فرخزاد، فاضل نظری، حسن منزوی و فرامرز عرب عامری از شاعرانی اند که بر روح شاعرانه وی اثرگذار بودند. نخستین گزینه‌ی شعری بانو (مریم سپهر) یکی از اعضای فعال بنیاد جهانی سبزمنش زیر عنوان(خورشیدماندگار) چاپ و راهی بازار کتاب شد. وی در پیوند به نام‌گذاری این مجموعه بیان می‌دارد: مادر حتا اگر به حق پیوسته باشد باز هم در روح و روان و قلب‌مان برای همیشه ماندگاراند و خورشید ماندگار را به‌خاطر مادرم نام‌گذاری کردم و در اولین صفحه ، اولین غزلم هم برای مادرم است. خورشیدماندگار شامل ۱۴۳ غزل است که اکثریت غزل‌هایش کلاسیک است؛ دقیقا مانند اسم مجموعه‌. این کتاب در ۱۵۴ برگ با ویراستاری محترم میرویس هروی و طرح جلد آقای عبدالله نیازی، بعد از طی مراحل قانونی و گرفتن شابک بین المللی، رده بندی کنگره، رده بندی دیویی و شماره کتابشناسی‌ملی، در قالب غزل با محتویات(اجتماعی و عاشقانه) که رنگ‌وبوی زنانگی و دفاع از ارزش‌های والای زنان که در آن آشکار است، اقبال چاپ یافته که نخستین گام‌های شاعر را در حوزه شعر و ادبیات به نمایش می‌گذارد. زن عطر عشق و نکهت گل‌هـا زن است بــاعـث آرامــش دنــیــا زن است رنـگ بـویِ زنـدگی در چشم اوست بـی‌گمان شان و فـرِ اینجا زن است روی زن مـهـتـاب و قلبش بیکـران لاله روی دامــن صـحــرا زن است در مـیــان شعرهـای مــانـــدگـار‌ بیت شیرین، بیت بی‌همتـا زن است سیر افــکـارِ بـلـندش سهل نیست معنی عشقِ فـلـک‌پـیـمـا زن است نیست مـانندش در ایــن دنیا، قسم بـا ظـرافت، نازک و زیـبـا زن است زنـدگی گیر است دیـگـر، در جهان تا زن‌ا‌ست و تا زن‌است و تا زن ‌است با مطالعه این مجموعه به استعداد بانو سپهر پی‌برده و درمی‌یابیم که با احساس درونی و علاقه مفرطی که به شعر و ادبیات دارد قلم بدست گرفته و چکیده‌های ذهنش را روی کاغذ ریخته و در نهایت کتاب زیبایی را مرقوم نموده که امروز بدست علاقمندان شعر و ادبیات قرار گرفته است. هرچند این اثر نخستین مجموعه‌ی شعری خانم سپهر می‌باشد، اما با پشت کار و توانمندی توانسته از هر چمن سمنی را در کنار هم قرار دهد تا مجموعه‌ی ماندگاری را بوجود بیاورد، شاعر با احساس پاک شاعرانه‌اش از مادر، وطن، عشق، محبت، شادی، امید و دردهای که سرزمینش تحمل نموده بسراید، او در هر شعر توانسته در عمق آن قدم بگذارد و طوری بسراید که خواننده خودش را در آن حس کند، گویا از زبان او سروده شده باشد. او که خود مادر است، در مورد مقام مادر چنین می‌گوید: مادرم عشق  و  پیام  زندگی ست مادرم  یعنی   تمام   زندگی ست قوت وقلب و دل وجانِ من است مادرم   والا   مقامِ   زندگی ست مریم سپهر شاعر خداداد است که بسیاری از زنان سخن‌سرا از آفرینش‌های بدیعی و هنری دل انگیز او، رشک می‌برند. مگر نمی‌دانند که به قول حافظ ( قبول خاطر و لطف سخن خدا داد است). گاهی در شعر با محبوب، بی باکانه و با شجاعت منحصر به فردش، راز دل می‌کند و رعایت جامعه‌ی زن‌ستیز را نمی‌کند و پروای افترا‌سازی حسودان تنگ نظر و مردان شاعر ستیز را ندارد. از دید سپهر یک شاعر تازه کار باید از کارها و تجربیات شاعران گذشته و معاصر استفاده کند کارهای جدید و تغییرات در شعرها را شناخته، اوضاع اجتماعی-فرهنگی را در شعر جا داده و مشکل‌های جامعه را باید بشناسند، از واژه‌ها و ساختارهای معاصر به شکل بیش‌تر و خوب‌تر استفاده کنند. به طور مثال عشقری از واژه‌های ساده استفاده کرده؛ اما شایق جمال یا قهار عاصی با واژه‌های بهتر تغییرات آورده، باید جوانان این‌گونه پشت‌کار را داشته باشند. بانو سپهر با صداقت و اعتماد به نفس سخنش را چنین آغاز می کند: ” بنام آنکه انسان را آفرید و در وجود او تخم عشق را کاشت که از آن شعر جوانه می‌زند! حس درونی انسان با شاهکارهای زیبا و بی‌نظیر به وجد می‌آید و یکی از آن شاهکارها شعر است و من با قلم به دستانی که شعر را روح طبیعت نامیده اند کاملاً موافق‌ام. چون شعر در حقیقت همان ذوق و عشق است که رنگ آمیزی شده و در مقابل چشم ما گذاشته می‌شود، طوری که با مروز زمان با وجود این که این سلسه بی روح نمی‌شود برعکس بر جلایش آن افزوده می‌شود. شعر وقتی در وجود آدمی جاری می‌شود توانایی های بی شماری می‌آفریند که آدمی را قادر می‌سازد اثری خلق کند که تسکین دل هر دل شکسته‌ای باشد، هر شعر خواندنی و هر شاعر دوست داشتنی است‌، اما هر نوشته‌ی شعر و هر نویسنده‌ی شاعر نمی‌شود، شاعر وقتی می‌تواند اثرش را به شاهکار زنده تبدیل کند که عشق را مقدس و قابل اعتماد بپندارد، وقتی به عشق و صاحب عشق پناه می‌برد نیروی جسمی و فکریش چند برابر می‌شود و اصل شعر را هم همین سادگی‌ها تشکیل می‌دهد . “ نمونه‌ شعری: فضای نو بـهـار و سبز و رنگین است آزادی چــه طعمی دارد و بسیار شیـرین است آزادی غـلامی تا بـه کی، برخیز در سنگر عبادت کن کـه بـر آزاد‌گان ایمان و هم دین است آزادی کنون که هیچ کس را نیست امکان چرا گفتن کـدامین قـریـه آزاد و کـدامین است آزادی؟ تعصب می‌زنــد مــوج از دهـان بـردگـان اما علم بـردار عشق و جشن گل‌چین است آزادی بـه پا و دست او همواره زنجیر است، می‌گویم هميشه بــرده مي‌باشم اگــر اين است آزادی یقین دارم کــه بعد از سال‌هــای دور می‌آید اگــر آیینه یا عشق است و نفرین است آزادی نویسنده: قدسیه امینی

ادامه مطلب