حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین افغانستان پس از فراغت پسرش میرویس از صنف ۱۲ از مکتب «افغان-ترک» ابراز امیدواری کرده است که دخترش، ملالی نیز بتواند در کشور تا صنف ۱۲ در کشور درس بخواند. آقای کرزی با نشر عکس‌هایی در حساب کاربری فیس‌بوک خود نوشته است که پسرش میرویس دوره مکتب را به پایان رسانده و روز (پنج‌شنبه، ۸ جوزا) فراغتش را جشن گرفته است. رییس‌جمهور پیشین کشور در ادامه تاکید کرده است: «دخترم ملالی هم دوره ابتدایی را به پایان رسانده و برای تعلیم در مراحل بالاتر آماده و مصمم است.» وی افزوده است: «امیدوارم او نیز همراه با تمام خواهران هموطن خود، دوره مکتب را تا صنف دوازدهم در داخل کشور تکمیل نمایند و با تحصیلات عالی در پوهنتون به آرزوهای‌شان دست یافته و برای خود، خانواده و کشور عزیز خود مصدر خدمت شوند.» حکومت سرپرست آموزش دختران بالاتر از صنف ششم را منع کرده‌ و بر این اساس، دختر رییس‌جمهور پیشین کشور هم نمی‌تواند به آموزش خود در داخل کشور ادامه دهد. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. در این میان، فعالیت‌هایی چون صنایع‌دستی، خیاطی و کارهای محدود خانگی، از معدود گزینه‌های باقی‌مانده برای آنان به شمار می‌رود. یونیسف و شماری از نهادهای بین‌المللی تلاش دارند از طریق همین فرصت‌های محدود، راهی برای توان‌مندسازی زنان و دختران در افغانستان باز کنند.

اداره‌ی ملی امتحانات که اکنون تحت کنترل حکومت سرپرست فعالیت می‌کند، اعلام کرده است که روند اخذ آزمون کانکور امروز (پنج‌شنبه، ۸ جوزا) در ۱۱ ولایت کشور بدون حضور دختران آغاز شده و فردا نیز ادامه خواهد داشت. این اداره با نشر اعلامیه در حساب کاربری فیس‌بوک خود نوشته است که آزمون کانکور در ولایت‌های پروان، کاپیسا، پنجشیر، بغلان، بامیان، غور، دایکندی، میدان وردک، لوگر، پکتیا و غزنی آغاز شده است. قابل ذکر است که این آزمون امسال نیز بدون حضور داوطلبان دختر آغاز شده است. اداره‌ی ملی امتحانات تاکید کرده است که ۲۵ هزار و ۳۰۰ داوطلب پسر در این ولایت‌ها برای شرکت در آزمون کانکور ثبت‌نام کرده بودند. داوطلبان در بخش‌های کانکور عمومی، اختصاصی، مدارس دینی و ورود به دانشکده‌های شبانه رقابت می‌کنند. آزمون کانکور سال جاری خورشیدی قرار است در پنج مرحله برگزار شود. این آزمون تا ۲۰ ماه سرطان ادامه خواهد داشت. همچنین طی بیش از سه سال گذشته زنان و دختران افغانستان از ابتدایی‌ترین حقوق خود، از جمله آموزش و کار، محروم شده‌اند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. در این میان، فعالیت‌هایی چون صنایع‌دستی، خیاطی و کارهای محدود خانگی، از معدود گزینه‌های باقی‌مانده برای آنان به شمار می‌رود. یونیسف و شماری از نهادهای بین‌المللی تلاش دارند از طریق همین فرصت‌های محدود، راهی برای توان‌مندسازی زنان و دختران در افغانستان باز کنند.

اتحادیه‌ی اروپا و برنامه توسعه‌ی سازمان ملل متحد اعلام کرده است که از سال ۲۰۲۲ میلادی تا اکنون با اعطای کمک‌های مالی و آموزشی به بیش از سه هزار کسب‌وکار کوچک و متوسط تحت مدیریت زنان در سراسر افغانستان، زمینه‌ی کار را برای بیش از هشت هزار نفر را فراهم کرده‌اند. بخش زنان سازمان ملل متحد با نشر گزارشی نوشته است که این حمایت‌ها در قالب کمک‌هزینه، تجهیز و بازسازی بازارها و مرکزهای آموزشی صورت گرفته است. در گزارش آمده است که در مرحله‌ی نخست این برنامه، یک شرکت زعفران در هرات موفق شده با نوسازی تجهیزات و دریافت سرمایه‌ی اولیه، افزون بر افزایش تولید، ۲۰ زن را به ‌صورت مستقیم استخدام کند. همچنین در ولایت بادغیس، نیز یک مرکز اجتماعی زنان که به تازگی بازسازی شده، با پشتیبانی در اتحادیه‌ی اروپا و سازمان ملل بیش از ۱۷۰ کارآموز را زیر پوشش قرار داده است. در گزارش آمده که اصلی‌ترین مانع گسترش تجارت زنان و دختران در افغانستان دسترسی محدود به منبع‌های مالی‌ست؛ زیرا بسیاری از آنان وام بانکی دریافت کرده نمی‌توانند. برنامه‌ی توسعه‌ی سازمان ملل تاکید کرده است که افزون بر پشتیبانی مالی از کسب‌وکارهای زنان و دختران، برای بیش از چهار هزار زن دوره‌های آموزشی کسب‌وکار و مهارت‌های فنی را نیز، برگزار کرده است. باید گفت که این برنامه‌ها در حالی برگزار می‌شود که زنان و دختران از کارهای رسمی در بسیاری از بخش‌ها، سازمان‌ها و نهادها منع شدهاند. در این میان، صنایع‌دستی، خیاطی و کسب‌وکارهای کوچک و متوسط از محدود شغل‌های باقی‌مانده برای زنان و دختران در این کشور است. در نزدیک به چهار سال گذشته، شماری از سازمان‌ها و نهادها تلاش کرده که از این طریق زنان و دختران را پشتیبانی کند تا کسب درآمد کنند.

ناجیه جلال، فعال اجتماعی و بنیان‌گذار نهاد مردمی «هدیه برای دختران» با اجرای پروژه‌های آموزشی و حمایتی برای زنان و دختران در شرایط بحرانی، موفق به کسب جایزه نخست جشنواره علمی بین‌المللی E³UDRES² ۲۰۲۵ در اتریش شد. ناجیه جلال، دانشجوی کارشناسی ارشد رشته حقوق بشر، سیاست و قانون از دانشگاه علمی‌کاربردی فولدا در آلمان و موسسه نهاد «هدیه برای دختران» توانست با پروژه‌های تأثیرگذار خود نظر داوران و مخاطبان را جلب کرده و مقام نخست جشنواره علمی بین‌المللی E³UDRES² 2025 را از آن خود کند. این جشنواره با شعار «ضربان محلی، امواج جهانی» به میزبانی دانشگاه علوم کاربردی سنت پولتن در اتریش و با همکاری دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی از سراسر اروپا در روزهای ۱۹ و ۲۰ می برگزار گردید. در ادامه آمده است که در این رویداد، ۲۰ پروژه از دانشجویان کشورهای مختلف اتحادیه اروپا رقابت کردند. نهاد «هدیه برای دختران» که توسط ناجیه جلال تاسیس شده است، با اجرای طرح‌های موثری مانند حمایت از مکاتب زیرزمینی برای دختران در افغانستان و ارائه خدمات روان‌درمانی و حمایت‌های روانی-اجتماعی به زنان و دختران در بحران، توانست نظر داوران و شرکت‌کنندگان را جلب کند. پروژه «هدیه برای دختران» که توسط ناجیه جلال بنیان‌گذاری شده، بر دو محور اصلی تمرکز دارد: ۱. ایجاد و حمایت از مکتب‌های زیرزمینی برای دختران در افغانستان که در شرایط سرکوب آموزشی فعالیت دارند. ۲. ارائه خدمات روان‌درمانی و حمایت‌های روانی-اجتماعی به زنان و دختران در شرایط بحرانی، به‌ویژه در محیط‌هایی با محدودیت شدید دسترسی به خدمات بهداشتی و روانی. پروژه در رقابتی فشرده با ۱۹ طرح دیگر از دانشجویان سراسر اتحادیه اروپا، در دو مرحله رأی‌گیری آنلاین و حضوری (۱۹ و ۲۰ می ۲۰۲۵) بیشترین آرا را به خود اختصاص داد. E³UDRES² یک اتحادیه متشکل از ۹ موسسه آموزش عالی و ده‌ها نهاد علمی و پژوهشی در اروپا است که با هدف ترویج نوآوری اجتماعی، توسعه پایدار و همکاری‌های بین‌المللی فعالیت می‌کند. این موفقیت، گامی مهم در راستای حمایت از حقوق زنان و کودکان در شرایط دشوار و نشان‌دهنده تأثیرگذاری علم در حل چالش‌های جهانی است.

موسسه‌ی «واسا افغانستان» درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که با همکاری بخش زنان سازمان ملل متحد، برای ۱۰۰ زن کارآفرین کمک‌های نقدی فراهم کرده است. این سازمان در حساب کاربری فیس‌بوک خود نوشته که به هر یک از این زنان، ۲۶ هزار و ۵۰۰ افغانی کمک نقدی پرداخت شده است. در ادامه آمده است که این پشتیبانی مالی به زنان کارآفرین کمک می‌کند تا کسب‌وکارهای کوچک خود را تجهیز و گسترش دهند. موسسه‌ی واسا تاکید کرده است که اشتغال زنان و دختران در جوامع به استقلال مالی، اعتمادبه‌نفس و مشارکت فعال‌تر آنان می‌انجامد. همچنین در بخشی از این پیام، بر اهمیت توان‌مندسازی زنان و نقش آن در جامعه تاکید شده است: «ما باور داریم که با شکوفایی زنان، جامعه‌ای نیرومندتر ساخته می‌شود. توان‌مندسازی زنان صرفاً یک هدف نیست؛ بلکه مسیر ساختن آینده‌ای روشن‌تر، فراگیرتر و عادلانه‌تر برای همه است.» واسا افغانستان افزوده است که در بیش از ۲۳ سال گذشته در زمینه‌ی توان‌مندسازی زنان و ترویج تغییرات اجتماعی در افغانستان فعالیت کرده و هم‌چنان به آموزش، ارتقای ظرفیت و حمایت از زنان و دختران ادامه خواهد داد. قابل ذکر است که این پروژه‌ها در حالی اجرا می‌شوند که زنان و دختران در افغانستان از حضور در مشاغل رسمی منع شده‌اند و تنها در برخی بخش‌های محدود، از جمله کسب‌وکارهای شخصی، امکان کار و درآمدزایی دارند. در چهار سال گذشته، هم‌زمان با تنگ‌تر شدن فضای کاری، شماری از نهادها و سازمان‌ها تلاش کرده‌اند تا از راه‌های اندک باقی‌مانده، زمینه‌ی اشتغال و کسب درآمد را برای زنان فراهم کنند. همچنین سازمان ملل متحد هشدار داده که افغانستان یکی از بدترین بحران‌های انسانی جهان را تجربه می‌کند و ممنوعیت کار زنان، از دلایل اصلی بحران اقتصادی در این کشور به‌شمار می‌رود.

شماری از زنان معترض و اعضای جنبش زنان «پنجره‌ امید» به از اظهارات اخیر شرل بنارد، همسر زلمی خلیل‌زاد، نماینده پیشین آمریکا در امور صلح افغانستان واکنش تند نشان داده و اظهارات او را «بی‌پایه و بی‌رحمانه» خوانده‌اند. شرل بنارد، نویسنده آمریکایی به‌تازگی در مقاله‌ای نگرانی‌ها در مورد اخراج مهاجران افغانستان از آمریکا را «بی‌اساس» خوانده و گفته است که افغا‌نستان اکنون امن‌ترین وضعیت خود را تجربه می‌کند. شرل بنارد با اشاره به وضعیت زنان افغانستان در مقاله‌اش نوشته است که تنها مکتب‌های دولتی به‌روی دختران بالاتر از صنف ششم مسدود است و مکتب‌های خصوصی «تا هر سطحی» می‌توانند فعالیت کنند و این می‌تواند یک گزینه برای بازگشت‌کنندگان باشد. همسر زلمی خلیل‌زاد محدودیت‌های حکومت سرپرست بر پوشش زنان و دختران در افغانستان را نیز رد کرده و تاکید کرده است: «برخلاف روایت رسانه‌های غربی که می‌گویند زنان باید کاملا محجبه و همراه با محرم مرد در انظار عمومی ظاهر شوند، من زنان بسیاری را دیدم که تنها با روسری، بدون پوشاندن صورت، به تنهایی یا در گروه‌های زنانه در خیابان بودند.» این اظهارات شرل بنارد با انتقادهای گسترده‌ای مواجه شده است. اعضای جنبش زنان «پنجره امید» با نشر اعلامیه‌ای گفته‌اند که شرل بنارد با استفاده از جایگاه خود در نهادهای فکری و رسانه‌ای غرب، بارها کوشیده است حکومت فعلی را به‌عنوان قدرتی مشروع و «قابل تعامل» معرفی کند. در اعلامیه آمده است که سخنان شرل بنارد درباره‌ی زنان نه تنها بی‌پایه، بلکه بی‌رحمانه است. اعلامیه اظهارات بنارد را توهین آشکار به درد و رنج زنان می‌خواند. اعضای جنبش «پنجره امید» می‌گویند که بنارد که در امنیت و رفاه است، حق‌ ندارد از زبان زنانی صحبت‌ کنند که فرصت فریاد‌‌زدن ندارند.

اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد بر اطمینان از دسترسی زنان به کمک‌های بشردوستانه و مشارکت ایمن، مؤثر و کامل آنان در روند امدادرسانی تاکید کرده است. اوچا با نشر گزارشی گفته است که در دو ماه نخست سال جاری میلادی، حدود ۷.۱ میلیون نفر در افغانستان دست‌کم یک نوع کمک‌ بشردوستانه دریافت کرده‌ و همچنان در ماه‌های جنوری و فبروری سال ۲۰۲۵ میلادی تا ۵۰۰ هزار نفر سه نوع مختلف از کمک‌های بشردوستانه را دریافت کرده‌اند. در ادامه آمده است که ۸۹ درصد این کمک‌ها، بسته‌های غذایی بوده‌اند. دفتر هماهنگ‌کننده‌ کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد تاکید کرده است که این کمک‌ها با ترکیبی از منابع مالی تازه به ارزش ۲۹۶ میلیون دالر و منابع انتقال‌یافته از سال ۲۰۲۴ میلادی، تأمین شده است. در گزارش آمده است که نیازهای بشردوستانه در افغانستان هم‌چنان پابرجا بوده و شرایط زندگی افراد دشوار است. در این گزارش آمده است: «توان جامعه‌ی بشردوستانه برای باقی‌ماندن و ارائه‌ی کمک‌های نجات‌بخش، وابسته به تأمین منابع مالی کافی، وجود نظام‌های مالی توان‌مند، تضمین امنیت کارکنان امدادی و رعایت اصول پاسخ‌گویی بشردوستانه است.» براساس این گزارش، در ماه فبروری ۲۰۲۵، نهاد «خوشه‌ی سرپناه اضطراری»، با همکاری بیش از ۱۵ نهاد، به بیش از ۱۴ هزار و ۴۸۲ تن از آسیب‌دیدگان زمستان و سیلاب‌ها در افغانستان کمک‌رسانی کرده است. اوچا می‌گوید که این کمک‌ها شامل سرپناه‌های اضطراری، وسایل گرمایشی و لباس زمستانی بوده که نزدیک به سه هزار و ۵۹۷ زن را نیز تحت پوشش قرار داده است. این نهاد هشدار داده است که تا پایان ماه فبروری امسال، ۲.۱۲ میلیارد دالر، معادل ۸۸ درصد از مجموع ۲.۴۲ میلیارد دالر مورد نیاز برای ارایه‌ی کمک‌های بشردوستانه، هنوز تأمین نشده است. قابل ذکر است که دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد چندی پیش هشدار داده بود که اگر بودجه‌ی کافی در اختیار این نهاد قرار نگیرد، فقر و گرسنگی در افغانستان تشدید می‌شود. در صورت عدم تاامین بودجه بیش از یک میلیون کودک و ۷۰۰ هزار زن باردار و شیرده در معرض خطر ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از سوءتغذیه قرار می‌گیرند. براساس آمار سازمان‌های جهانی افغانستان یکی از بدترین بحران بشری را در سطح جهان تجربه می‌کند. از سوی دیگر، تحولات سیاسی، تعزیرات بانکی، انزوای سیاسی و اقتصادی سبب شده است که فقر در افغانستان تشدید شود.

شرل بنارد، نویسنده و همسر زلمی خلیل‌زاد، فرستاده‌ی پیشین ایالات متحده در امور صلح افغانستان می‌گوید که اجبار حجاب و همراهی محرم مرد با زنان در افغانستان واقعیت ندارد. خانم بنارد این اظهارات را در مقاله‌ی که روز (سه‌شنبه، ۳۰ ثور) در وب‌سایت نشنل اینترست (National Interest) منتشر شده، مطرح کرده و ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم در مکاتب را سیاست فاجعه‌بار و بی‌پایه از منظر دینی‌ خوانده و گفته که این [تصمیم] بدون تردید یک فاجعه است. وی در مقاله نوشته است: «افغانستان را به‌خوبی می‌شناسد؛ چون از سال ۲۰۰۳ میلادی به‌طور منظم به این کشور سفر کرده‌ و از زمان تهاجم شوروی، فراز و نشیب‌های آن را دنبال کرده‌ است. در جریان قدم‌زنی‌ام در کوچه‌پس‌کوچه‌های کابل، زنانی را در مراکز خرید دیدم که فروشنده بودند؛ از جمله دختری جوان که عطر فروشی می‌کرد. زن در رستورانت‌ها دیده می‌شدند و شگفت‌آورتر از همه، زنانی بودند که با کراچی‌های خود در خیابان‌ها لوازم خانه و میوه‌های موسمی می‌فروختند و در میان ترافیک راه می‌رفتند. در مناطق روستایی نیز زنان همیشه در کشاورزی فعال بوده‌اند و همچنان به این کار ادامه می‌دهند.» خانم بنارد در این مقاله جامعه‌ی افغانستان را جامعه‌ای فقیر و ستم‌دید‌ه‌ی قرون وسطایی‌ توصیف کرده و گفته است که برخورد جامعه‌ی افغانستان با زنان، به‌هیچ‌وجه به وحشی‌گری ساختارمند کشور هند با آن‌ همه پیشرفت و قدرتمندی با فناوری‌های نوین و جاه‌طلبی جهانی نمی‌رسد. او در این مقاله تاکید کرده است: «هند از نظر او سزاوار طرد و اعتراض بین‌المللی است، زیرا این دولت دهه‌هاست در برابر معضل حدود ۸ هزار ]قتل مهریه[ در سال هیچ اقدام جدی‌ نکرده است.» همچنین در بخشی از مقاله او خودش را یک «فمینیست» خوانده و گفته که «آیا واقعا منطقی‌ست که فعالان حقوق زن تنها بر افغانستان تمرکز کنند؟ او گفته در جهان کشورهایی وجود دارند که در نقض حقوق بشر زنان، مرتکب فجایع بسیار بدتری شده‌اند، اما همچنان از جایگاه محترم در جامعه‌ی جهانی برخوردارند.» همچنین وی در ادامه نوشته است که واقعیت این است که در زمان حضور آمریکا و متحدانش در افغانستان، بخش‌های وسیعی از این کشور هیچ ساختار آموزشی فراتر از سطحی که امروز حکومت فعلی برای دختران ممنوع کرده‌اند، نداشت. در بسیاری از مناطق اصلا مکتب دخترانه وجود نداشت، و این‌طور نبود که اوضاع برای زنان و دختران عالی بوده و فقط با آمدن حکومت سرپرست ویران شده باشد. نویسنده‌ی این مطلب گفته است: «وضعیت امنیتی اکنون به‌شکل چشم‌گیری بهبود یافته است، در دوران حضور گسترده نیروهای آمریکایی، جاده‌ی میان میدان هوایی کابل تا شهر آن‌چنان ناامن بود و کارکنان سفارت امریکا و بازدیدکنندگانی مانند ماموران اداره‌ی توسعه بین‌المللی امریکا مجبور بودند این مسیر کوتاه را با چرخبال طی کنند.» این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که حکومت فعلی بیش از 80 فرمان علیه آزادی‌های زنان در افغانستان وضع کرده‌اند. زنان و دختران از حق آموزش، کار، گشت‌وگذار آزادانه کاملا منع شده و باید به همراه یک محرم مرد سفر کنند.