احمدرضا رادان، فرمانده نیروی انتظامی ایران در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که دو میلیون مهاجر فاقد مدرک اهل افغانستان را تا پایان امسال اخراج می‌کنند. شبکه‌ی خبری آی‌اف‌پی نیوز گزارش داده است که رادان این اظهارات را در دیدار با شماری از اعضای مجلس ایران ابراز کرده است. آقای رادان تاکید کرد که مسأله افزایش اتباع غیرمجاز در ایران به یک نگرانی جدی مبدل شده است. فرمانده نیروی انتظامی ایران افزوده است که افغانستانی‌های که به صورت قانونی وارد ایران می‌شوند از حمایت دولت برخوردار هستند. قابل ذکر است که ایران در چندین دهه گذشته میزبان میلیون‌ها شهروند افغانستان بوده است، اما بیش از یک سال می‌شود که روزانه صدها مهاجر افغانستانی را به‌گونه اجباری اخراج می‌کند. ایران همواره ادعا کرده که هیچگونه کمکی از سوی سازمان ملل و دیگر نهادهای امدادرسان در امور پناه‌جویان دریافت نکرده است. همچنین پس از تسلط دوباره حکومت سرپرست بر افغانستان، موج عظیمی از افغانستانی‌ها مجبور به ترک کشور شده که اکثریت آنان به ایران و پاکستان مهاجر شده‌اند. آمارهای غیررسمی نشان می‌دهد که در حال حاضر بیش از هشت میلیون شهروندان افغانستان در ایران مهاجر زند‌گی می‌کنند. این در حالی است که برخی از مهاجران افغانستانی در ایران گفته‌اند که پولیس ایران روزانه صدها نفر را از بخش‌های مختلف آن کشور بازداشت و پس از مدتی توقیف، اخراج می‌کند. آنان می‌گویند که پولیس ایران حتا شبانه وارد محل بود و باش مهاجران افغانستانی شده و به آزار و اذیت آنان می‌پردازند.

شماری از پزشکان و پژوهشگران حوزه سلامت ایران در نامه‌ای، از سخنان رییس بخش سل و تحقیقات ریوی انجمن انستیتوت پاستور ایران که گفته بود «بیشترین موارد مثبت ابتلاء به سل مربوط مهاجرین اهل افغانستان» است، انتقاد کردند. پزشکان و محققان ایرانی گفته‌اند که سخنان ابوالفضل فاتح، رییس بخش سل و تحقیقات ریوی انجمن انستیتوت پاستور ایران موجب گسترش نفرت قومی و نژادپرستی می‌شود. آقای فاتح اخیراً در مصاحبه‌ای گفته بود: «بیشترین موارد مثبت ابتلاء به سل مربوط به اتباع افغانستانی به ویژه اتباع غیرمجاز است که بدون غربالگری و کنترول وارد ایران می‌شوند.» ۷۲ تن از دانشگاهیان و پژوهشگران فعال در علوم سلامت ایران در این نامه نوشتند که نسبت دادن یک بیماری خاص به شهروندان و مهاجران افغانستان «ایجاد نوعی انگ اجتماعی» است که می‌تواند زمینه‌های آزار و خشونت علیه مهاجران را فراهم کند. این پژوهشگران، سخنان ابوالفضل فاتح را «نادرست و خطرناک» خواندند و گفتند که چنین سخنی در تضاد آشکار با اخلاق پزشکی است. به گفته‌ی آنان، اظهارات این پزشک ایرانی «می‌تواند به عنوان گسترش نفرت قومی و نژادپرستی قلمداد شود.» همچنین مژگان مینوسپهر، رییس گروه بیماری‌های واگیر یزد نیز در روزهای اخیر گفته بود که بیشتر افراد مبتلا به بیماری سل در این استان مهاجرین هستند. او گفت که در مجموع ۱۷۲ مورد ابتلا به بیماری سل در یزد شناسایی شده که ۹۴ نفر آن مهاجرین هستند. در نامه ۷۲ تن از دانشگاهیان آمده است: «موارد فراوانی در تاریخ پزشکی در جهان وجود دارد که پزشکان و درمانگران آگاهانه یا ناخواسته به ابزاری برای تبعیض و آزار گروه‌های آسیب‌پذیر تبدیل شده‌اند.» آن‌ها در این نامه هشدار دادند که اظهاراتی از این دست می‌تواند زمینه‌های برخورد با شهروندان افغانستان که از آسیب‌پذیرترین گروه‌های اجتماعی در ایران هستند را بیش از گذشته فراهم کند. بیماری سل چیست؟ سل یک بیماری عفونی و مسری است که در موارد مرگبار و کشنده است. این بیماری توسط باکتری «مایکوباکتریوم توبرکلوزیس» ایجاد می‌شود. این بیماری اغلب دستگاه تنفسی، به‌ویژه ریه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما می‌تواند سایر اندام‌های بدن مانند استخوان‌ها، مفاصل، مغز، کلیه و پوست را نیز درگیر کند. حدود ۸۰ درصد از موارد ابتلا به سل مربوط به ریه‌ها است. اغلب عفونت‌ها بدون علامت و پنهان هستند اما معمولاً از هر ده عفونت نهفته یک عفونت در نهایت پیشرفت کرده و به بیماری فعال تبدیل می‌شود. اگر سل درمان نشود، بیش از ۵۰٪ از افرادی که به آن آلوده می‌شوند را به کام مرگ می‌کشاند. یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های این بیماری، سرفه مداوم به مدت بیش از دو هفته است. این سرفه‌ها ممکن است با علائم دیگری مانند تب، کاهش وزن، تعریق شبانه، کاهش اشتها، خستگی، ضعف، درد قفسه سینه و در برخی موارد خلط خونی همراه باشد.

شماری از زنان معترض و اعضای جنبش «زنان مقتدر افغانستان» خواهان بررسی دقیق تیرباران شدن ده‌ها تن  از پناه‌جویان اهل افغانستان در مرز ایران شده است. این جنبش با نشر اعلامیه‌ای گفته است که لازم است تا جامعه‌ی جهانی و نهادهای حقوق بشر در این زمینه اقدام و از تکرار چنین فاجعه‌ها جلوگیری کنند. در ادامه آمده است: «ما اعضای جنبش زنان مقتدر افغانستان، با قلبی پر از درد و اندوه، خبر ناگوار کشته شدن هموطنان عزیزمان در مرز ایران را دریافت کردیم. این حادثه دلخراش، بار دیگر نشان‌دهنده‌ بی‌رحمی و خشونتی است که بر زندگی انسان‌ها سایه افکنده و جان‌های بی‌گناه را مورد هدف قرار می‌دهد.» زنان معترض تاکید کردند که امنیت و حقوق بشر باید در اولویت قرار گیرد و همه انسان‌ها حق زندگی و آزادی دارند. همچنین در بخش از اعلامیه، جنبش زنان مقتدر افغانستان از دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی خواسته است که به این مسأله توجه جدی داشته باشند و برای حفظ جان انسان‌ها تلاش همه جانبه کنند. این در حالی است که رسانه و نهاد حقوق‌‌ بشری «حال وش» که بیشتر خبرهای سیستان و بلوچستان ایران را پوشش می‌دهد، گزارش داده است که مرزبانان ایران یک‌شنبه‌شب (۲۱ میزان) با کمین در منطقه‌ی مرزی «کلگان» ولسوالی سراوان ولایت سیستان و بلوچستان این کشور، به گروهی از پناه‌جویان افغانستان تیراندازی کردند. براساس پیام‌های صوتی‌ای که در شبکه‌های اجتماعی دست‌ به دست می‌شودو، شمار پناه‌جویان حدود ۳۰۰ نفر بوده‌اند. در این پیام‌های صوتی گفته می‌شود که از میان این افراد ۵۰ تا ۶۰ نفر جان سالم بدر برده‌اند و متباقی کشته یا زخمی شده‌اند. تیرباران شدن مهاجران افغان واکنش‌های زیادی را به همراه داشته است. در عین حال، حسن کاظمی قمی، نماینده‌ی ویژه ایران و سرپرست سفارت آن کشور در کابل گفته است که گزارش‌ها در این مورد «صحت» ندارد. او در حساب کاربری ایکس خود نوشته است: «در نتیجه پی‌گیری‌های مستقیم از طریق منابع معتبر تا این لحظه، مشخص گردید که اخبار در زمینه‌ی جان‌باختن ده‌ها اتباع غیرقانونی در مرز سراوان صحت ندارد.» ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت سرپرست گفته است که در این مورد تحقیق و پس از روشن شدن موضوع، تصمیمات لازم را اتخاذ می‌کنند.

وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت سرپرست در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که هفت میلیون شهروند افغانستان در خارج از کشور مهاجر هستند و سه میلیون نفر دیگر در داخل کشور آواره شدند. عبدالرحمان راشد، معین مسلکی وزارت مهاجرین این آمار را در یک نشست خبری در کابل اعلام کرده و همچنان گفت که در یک سال اخیر، یک میلیون و ۷۷۹ هزار و ۶۰۳ نفر از ایران، پاکستان و کشورهای دیگر به افغانستان بازگشته‌اند. وی در باره بازگشت مهاجرین جزئیات بیشتری ارائه نکرد. پیش از این سازمان بین‌المللی مهاجرت اعلام کرده بود که از سال ۲۰۲۰ میلادی تا اکنون، حدود هشت میلیون نفر افغانستان را ترک کرده‌اند. پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، صدها هزار نفر کشور را ترک کردند و به کشورهای اروپایی، آمریکا، کانادا، ایران و پاکستان پناه بردند. عمده‌ترین گروه پناه‌جویان کشور را کارمندان سابق دولت، نهادهای مدنی و حقوق‌‌ بشری، روزنامه‌نگاران و فعالان حقوق زن تشکیل می‌دهند. همچنین در طی سه سال گذشته صدها هزار مهاجر اهل افغانستان به کشور برگشته‌اند یا اخراج شدند. اخراج مهاجران بدون اسناد افغانستان از کشورهای ایران و پاکستان در یک سال اخیر به‌شدت جریان داشته است. مقام‌های ایران در اواخر سال گذشته‌ی خورشیدی اعلام کرده بودند که ۵۲۰ هزار مهاجر افغانستانی را اخراج کرده‌اند. براساس آمار سازمان‌های بین‌المللی، تا آخر سال ۲۰۲۳ میلادی بیش از ۵۰۰ هزار مهاجر دیگر نیز از پاکستان اخراج شده‌اند. آقای راشد در بخشی از صحبت‌هایش گفت که در یک سال اخیر پنج هزار و ۷۶۶ نفر از شهروندان افغانستان که در پاکستان و ترکیه زندانی بودند، آزاد شده‌اند. او تاکید کرد که در این مدت چهار هزار شهروند افغانستان که در ارتباط با جرایم مختلف در ایران بازداشت شده بودند، به افغانستان منتقل شده‌اند‌. قابل ذکر است که ایران در یک سال اخیر بارها اعلام کرده است که شماری از زندانیان اهل افغانستان را به حکومت سرپرست سپرده است تا باقی‌مانده‌ی مدت حبس شان را در افغانستان بگذرانند. انتقال زندانیان به افغانستان براساس تفاهم‌نامه‌ی تبادل زندانیان که در سال ۱۳۸۵ میان وزارت‌های عدلیه‌ی دو کشور امضا شده، صورت می‌گیرد.

پس از حمله یک‌ شهروند افغانستان بر تجمع مخالفان اسلام در آلمان، نخست‌وزیر این کشور اعلام کرده است که جنایت‌کاران باید اخراج شوند، حتی اگر از سوریه و افغانستان هم آمده باشند. اولوف شولتز امروز (پنج‌شنبه، ۱۷ جوزا) طی یک‌ سخنرانی در بوندستاگ یا پارلمان آلمان خاطرنشان کرد که مهاجران افغانستان و‌ سوریه که مرتکب جنایت می‌شوند، باید به کشورشان برگردند. وی در این سخنرانی تاکید کرد: «من خشمگین می‌شوم وقتی کسی‌که در اینجا به‌دنبال حفاظت است، مرتکب شدیدترین جنایات می‌شود. این جنایت‌کاران حتی اگر از سوریه یا افغانستان آمده باشند، اخراج خواهند شد.» او افزود که در آلمان جایی برای «جنایت‌کاران جدی و تهدیدات تروریستی» وجود ندارد. نخست‌وزیر آلمان گفت که وزارت داخله این کشور، در تلاش است تا امکان اخراج‌ مجرمان و افراد خطرناک به افغانستان و‌ سوریه را فراهم کند. همچنین پیش از این، مقام‌های دیگر آلمان از جمله وزیر امور داخله و وزیر امور خارجه این کشور بر اخراج‌ مهاجران افغان تأکید کرده بودند‌. این در حالی است که روز جمعه هفته‌ی گذشته، یک مرد مهاجم به تجمع منتقدان اسلام به‌نام «پاکس یوروپ» حمله کرده بود. در این حمله هفت نفر از جمله یک مأمور پولیس زخمی شدند، اما این مأمور از شدت جراحات در شفاخانه جان باخت. مهاجم یک جوان ۲۵ ساله است که در ولایت هرات-افغانستان متولد شده است. او از ۱۵ سالگی در آلمان زندگی می‌کند. این فرد متأهل و دارای دو فرزند است و در شهر هِپنهایم در ایالت هسن زندگی می‌کند.

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد برای افغانستان می‌گوید که بازگشت دسته‌‎‌جمعی شهروندان افغان از پاکستان، کارزار تطبیق واکسن پولیو برای کودکان در کشور را دشوار کرده است. استفان لاووریر، رییس برنامه محو بیماری فلج کودکان یونیسف در دیدار از گذرگاه تورخم این موضوع را مطرح کرده است. وی خواستار اقدام‌های بیشتر برای محو بیماری پولیو یا فلج کودکان در میان مهاجران برگشت‌کننده از پاکستان شده است. این در حالی است که در حال حاضر افغانستان و پاکستان تنها کشورهای جهان هستند که بیماری فلج کودکان در آن‌ها به صفر نرسیده است. با وجود این که مسوولان حکومت سرپرست بارها ادعا دارند که بیماری پولیو در کشور محو شده است، اما سازمان صحی جهان دست‌کم دو مورد مثبت پولیو را در جریان سال جاری میلادی در ولایت‌های کنر و نورستان گزارش داده است. همچنین در سال گذشته‌ی میلادی شش مورد مثبت بیماری فلج کودکان در افغانستان ثبت شده بود که همه در ولایت ننگرهار است. بیماری فلج کودکان بیماری ویروسی است که با مدفوع فرد مبتلا پخش می‌شود و در بیشتر موارد نشانه‌های آن تا زمانی که به مراحل پیشرفته نرسیده، در فرد مبتلا دیده نمی‌شود. تب، سردردی، گلودردی، استفراغ و بدن دردی از نشانه‌های شایع این بیماری است که در برخی بیماران دیده می‌شود.