مرکز خبرنگاران افغانستان از ادامه‌ی ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان در رسانه‌های کشور انتقاد کرده و می‌گوید که حکومت سرپرست نشر تصاویر زنده‌جان را در ولایت‌ قندوز نیز ممنوع اعلام کرده است. این مرکز با نشر اعلامیه‌ای گفته است که این دستور از سوی اداره‌‌ی امر به معروف در ولایت قندوز به اداره‌های محلی این ولایت ابلاغ شده است. مرکز خبرنگاران افغانستان با ابراز نگرانی از گسترش ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان گفته است که این اقدام می‌تواند روند اطلاع‌رسانی، آزادی بیان و دسترسی مردم به اطلاعات را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. قابل ذکر است که ولایت قندوز چهاردهمین ولایتی است که نشر تصاویر زنده‌جان در آن به‌گونه‌ی رسمی از سوی حکومت فعلی ممنوع اعلام شده است. در اعلامیه آمده است که ریاست امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی در قندوز از تمام اداره‌های محلی خواسته است که از گرفتن تصویر از نشست‌ها و سایر برنامه‌ها و نشر آن در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی خودداری کنند. در ادامه آمده است که پس از این دستور، تمامی رسانه‌های خصوصی این ولایت به شمول تنها تلویزیون خصوصی اورانوس و تلویزیون ملی به رادیو تبدیل خواهند شد. همچنین این مرکز پنج‌شنبه‌ هفته‌ی گذشته (۲۱حمل) نیز گفته بود که حکومت فعلی نشر تصاویر زنده‌جان را در ولایت‌های جوزجان، زابل و پروان نیز ممنوع اعلام کرده است. مرکز خبرنگاران افغانستان نوشته که از زمان نشر قانون امر به معروف در ماه اسد ۱۴۰۳ تا اکنون، ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان به طور رسمی در دست‌کم ۱۴ ولایت ابلاغ شده است. پیش از این، ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان در ولایت‌های قندهار، تخار، بادغیس، هلمند، ننگرهار، نورستان، فراه، نیمروز، بدخشان و بغلان اعلام شده بود. مرکز خبرنگاران افغانستان گفته که اعمال این محدودیت‌ در تضاد کامل با اصول آزادی بیان، حق دسترسی به اطلاعات و قانون رسانه‌های همگانی کشور قرار دارد. مرکز خبرنگاران افغانستان از حکومت سرپرست خواسته است که دستور ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان را لغو کند.

سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان اعلام کرده است که پولیس پاکستان، فرشته سدید، خبرنگار زن اهل افغانستان را بازداشت و به زندان منتقل کرده است. این سازمان با نشر اعلامیه‌ای برخورد پولیس پاکستان با مهاجران و خبرنگاران را تهدیدی علیه آزادی بیان خواند و خواستار آزادی فوری فرشته سدید شده است. سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان نسبت به وضعیت خبرنگاران اهل افغانستان در پاکستان و تهدید بازداشت آن‌ها از سوی پولیس این کشور، ابراز نگرانی کرد. در ادامه آمده است که پولیس پاکستان فرشته سدید، خبرنگار زن اهل افغانستان را عصر روز (دوشنبه، ۲۵ حمل) در خانه‌اش در اسلام‌آباد بازداشت کرده است. فرشته سدید پیش‌تر خبرنگار رادیو بهار در ولایت کاپیسا بود و بدون مدارک اقامت در پاکستان زندگی می‌کرد. در بخشی از این اعلامیه آمده است: «چنین اقداماتی وضعیت کنونی خبرنگاران افغانستانی را وخیم‌تر می‌سازدُ خبرنگارانی که به‌دلیل تهدیدها و محدودیت‌های تحمیل‌شده، ناچار به ترک کشور شده‌اند.» این نهاد از سفارت‌خانه‌ها و نهادهای بین‌المللی خواسته است تا روند بررسی پرونده‌های خبرنگاران افغانستانی را تسریع کرده و برنامه‌های حمایت از آنان را گسترش دهند. همچنین سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان تاکید کرده است: «امنیت، آزادی و کرامت انسانی خبرنگاران افغانستانی باید فراتر از محاسبات سیاسی در نظر گرفته شود و اقدامات فوری و عملی برای تأمین امنیت آنان اتخاذ گردد.» قابل ذکر است که مقام‌های پاکستانی از آغاز دور تازه‌ای از اخراج مهاجران بدون مدرک افغانستانی خبر داده‌اند. موج نخست این اخراج‌ها در اواخر سال ۲۰۲۳ میلادی، هزاران خانواده را ناچار به بازگشت به افغانستان کرد. افغانستان در چند دهه‌ی اخیر یکی از بالاترین آمارهای مهاجرت غیرقانونی را داشته است و کشورهای همسایه، از جمله ایران و پاکستان، میزبان شمار زیادی از این مهاجران هستند. پس از به قدرت رسیدن حکومت سرپرست، شماری از روزنامه‌نگاران، فعالان حقوق زن، نیروهای نظامی پیشین، وکیلان، قاضی‌ها و زنان معترض، از ترس انتقام‌گیری، مجبور به فرار به پاکستان شدند.

منابع محلی از ولایت هرات می‌گویند که جسد یک دختر پنج ‌ساله در ولسوالی رباط‌سنگی این ولایت پیدا شده است. دست‌کم دو منبع گفته‌اند که این دختر پنج‌ ساله هلینا نام داشته و چند روز قبل از روستای «بقرچر» از مربوطات ولسوالی رباط‌سنگی مفقود شده بود. منبع تاکید کرده است که جسد هلینا روز  گذشته (سه‌شنبه، ۲۶ حمل) از روستای «بقرچر» ولسوالی رباط‌سنگی پیدا شده است. منبع افزوده است که کودک دختر به شکل بی‌رحمانه به قتل رسیده است. همچنین شماری‌ از رسانه‌های محلی به نقل از فرماندهی پولیس ولسوالی ربا‌ط‌سنگی گزارش داده‌اند که یک زن و یک مرد را هنگام انتقال جسد بازداشت کرده است. در ادامه آمده است که در کل سه نفر، شامل دو زن و یک مرد که اعضای یک خانواده هستند، بازداشت شدند. منبع در مورد دلیل و انگیزه‌ی قتل کودک دختر پنج ساله معلومات ارائه نکرده است. همچنین مسوولان محلی حکومت فعلی در این زمینه چیزی نگفته‌اند. قابل ذکر است که از دو مورد قتل در قندهار نیز گزارش شده است. پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، قتل‌های مرموز زنان، کودکان و جوان در در سراسر کشور و به‌ویژه در ولایت فاریاب افزایش کم‌پیشینه یافته است. بیماری‌های روانی، خصومت شخصی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی این قتل‌ها بیان شده است. براساس گزارش‌ها، عاملان قتل‌های مرموز غالبا «افراد مسلح ناشناس» دانسته می‌شود و حکومت فعلی کم‌تر از شناسایی و مجازات آنان خبر می‌دهند.

کوبی ریتولد، رییس «سازمان اقدام علیه گرسنگی» برای افغانستان در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که قطع کمک‌های مالی آمریکا سبب جان باختن کودکان در این کشور خواهد شد. کوبی ریتولد به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفته است که اگر کودکان مبتلا به سوءتغذیه در سراسر افغانستان درمان نشوند، جان خود را از دست خواهند داد. در گزارش آمده است که پس از قطع کمک‌های مالی آمریکا توسط دونالد ترمپ، «سازمان اقدام علیه گرسنگی» فعالیت‌های خود را متوقف کرده و تنها در بخشی از کابل و ولایت بدخشان به‌صورت نسبی فعالیت می‌کند. براساس گزارش‌ سازمان‌های بین‌المللی، بیش از ۳.۵ میلیون کودک در سال ۲۰۲۵ میلادی به سوءتغذیه حاد مبتلا خواهند شد که حدود ۲۰ درصد افزایش نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد. در این گزارش آمده است که آمریکا در سال گذشته میلادی، ۴۳ درصد از کل کمک‌های بشردوستانه به افغانستان را تأمین کرده بود. سازمان ملل متحد پیش از این آمار داده بود که افغانستان در سال ۲۰۲۵ هم‌چنان درگیر یکی از بدترین بحران‌های انسان‌دوستانه در جهان است. بیش از ۲۲ میلیون نفر در این کشور نیازمند کمک‌های بشری اند؛ اما در عین حال، دفتر هماهنگ‌کننده‌ی سازمان ملل متحد (اوچا)، از کم‌بود بودجه ابراز نگرانی کرده است. برنامه‌ی جهانی غذای ملل متحد در سال گذشته، به ۹ میلیون نفر در افغانستان کمک اضطراری غذایی رساند که نیمی از آنان زنان و دختران بوده‌اند.

برنامه توسعه‌ای سازمان ملل متحد درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که محدودیت‌های وضع شده بر کار زنان در افغانستان سبب شده که به اقتصاد این کشور یک میلیارد دالر زیان وارد شود. این نهاد با نشر گزارشی گفته است که وضعیت دوسال پسین در افغانستان بررسی شده و نشان می‌دهد که زنان برای اشتراک در زندگی عمومی، کار ایمن، دسترسی به خدمات اجتماعی و هر نوع حضور در خارج از خانه، با محدودیت‌های فزاینده‌ای روبرو هستند. در بخشی از گزارش آمده است: «پیش از بازگشت دوباره حکومت فعلی به قدرت، مشارکت زنان در نیروی کار افغانستان ۱۹ درصد بود؛ اما این رقم در سال ۲۰۲۱ میلادی، به‌گونه قابل توجهی کاهش یافت که میان سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ میلادی ادامه داشت؛ زیرا نرخ اشتغال زنان درخانواده‌ها از ۱۱ درصد تنها به ۶ درصد رسید.» برنامه توسعه‌ای سازمان ملل متحد تاکید کرده است: «افغانستان با بحران‌های گوناگون اجتماعی و اقتصادی مانند: تغییرات اقلیمی، زمین‌لرزه‌های شدید، ناامنی غذایی، معیشت شکننده و دسترسی محدود به خدمات ضروری روبرو است که بار سنگین از این بحران‌ها را زنان در این کشور به دوش می‌کشند.» این نهاد بین‌المللی افزوده است که با کمک منابع اصلی، برای ۸ میلیون زن در افغانستان امکان دست‌رسی به خدمات و زیرساخت‌های اساسی و هم‌چنان ایجاد شغل را فراهم کرده و از اشتراک‌های کوچک و متوسط زیر رهبری زنان، تاب‌آوری جامعه در برابر خطرهای ناشی از تغییرات اقلیمی و از کشاورزان برای کشت بدیل کوکنار پشتیبانی کرده‌ است. در گزارش آمده است که این سازمان درسال ۲۰۲۴ میلادی، ۴ میلیون دالر را به‌گونه مستقیم و ۳۴ میلیون دالر دیگر را به‌گونه غیرمستقیم به هدف پیش‌برد توانمندسازی اجتماعی و اقتصادی زنان هزینه و سرمایه‌گذاری کرده‌ است. در بخشی از گزارش آمده است که با هزینه این بودجه در ۲۰۲۴ میلادی، نزدیک به ۸۰ هزار کسب‌وکار کوچک زیر رهبری زنان در سراسر کشور ایجاد شده و نزدیک به ۴۰۰ هزار شغل عمدتأ برای زنان به وجود آمده که به‌گونه غیرمستقیم بیش از ۷.۲ میلیون افغانستانی سود برده‌ است. حکومت سرپرست از زمان بازگشت به قدرت در افغانستان، مکاتب دخترانه بالاتر از صنف ششم را بسته‌اند و در سال جدید تعلیمی نیز هیچ نشانه‌ای از تغییر این سیاست دیده نمی‌شود. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین کشور از اخراج اجباری مهاجران افغانستان از پاکستان و مصادره اموال آنان ابراز تأسف کرده و از دولت پاکستان خواسته است با مهاجران بر اساس حسن همجواری و اصول بین‌‌المللی برخورد کند. آقای کرزی این موضوعات را امروز (سه‌شنبه، ۲۶ حمل) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود مطرح کرده و ابراز امیدواری کرده است که تمامی عوامل مهاجرت شهروندان افغانستان، از جمله ممنوعیت آموزش دختران در مکاتب و دانشگاه‌ها از میان برداشته شود تا آنان مجبور به ترک کشور نشوند. رییس‌جمهور پیشین افغانستان از سازمان‌های بین‌المللی، تاجران و سرمایه‌‌داران کشور خواسته است که به مهاجران عودت‌کننده، کمک‌های لازم را ارائه کنند. قابل ذکر است که پاکستان از آغاز ماه جاری میلادی روند اخراج مهاجران، از جمله دارندگان کارت شهروندی افغانستان را آغاز کرده و روزانه صدها نفر را اخراج می‌کند. این کشور به مهاجران بدون اسناد و دارندگان کارت شهروندی افغانستان تا پایان ماه مارچ مهلت داده بود که داوطلبانه پاکستان را ترک کنند. پاکستان به مهاجرانی که کارت کمیساریای عالی سازمان ملل متحد دارند گفته بود که در این مدت باید شهرهای اسلام‌آباد و راولپندی را ترک و به سایر شهرهای پاکستان منتقل شوند. مسوولان حکومت سرپرست پیش از این اخراج اجباری مهاجران افغانستان از پاکستان را «غیرانسانی و غیراسلامی» دانسته محکوم کرده بودند. نهادهای حقوق‌ بشری نیز برخورد پاکستان با مهاجران افغانستان را نقض حقوق‌‌ بشر دانسته و خواستار توقف روند اخراج اجباری شده‌اند. همچنین چندی پیش نیز نهاد‌های حقوق بشری نسبت به بازگرداندن اجباری زنان افغانستانی به کشور هشدار داده‌اند. آنان تاکید کردند که در شرایط کنونی، بسیاری از زنان با خطر محرومیت از حق آموزش، کار، آزادی گشت‌وگذار و حتا آزار و پی‌گرد مواجه‌اند؛ مسایلی که بازگشت اجباری آنان به افغانستان را به یک بحران انسانی تبدیل می‌کند.

ندامحمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی حکومت سرپرست، ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر حکومت را «نایب» پیامبر اسلام خوانده و اطاعت از او را «واجب» و اهانت‌اش را «حرام» دانسته است. در یک فایل صوتی که در حساب کاربری ایکس وزارت تحصیلات عالی نشر شده است، ندامحمد ندیم در نشستی درباره‌ی یکی از فرمان‌های ملا هبت‌الله آخوندزاده، درباره‌ی «حقوق امیر مسلمان‌ها بر رعیت» صحبت می‌کند. مسوولان حکومت فعلی و مردم ملا هبت‌الله آخوندزاده، «امیرالمؤمنین» خطاب می‌کنند. آقای ندیم در سخنرانی خود گفته است که «حق اول امیر بر مسلمان‌ها اطاعت او است.» سرپرست وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی سخنانش را با آیه‌ای از قرآن استناد کرده و گفته است: «حرف کتابی است که تو بر او ایمان آوردی. همانند اقیمو الصلوة است، مثلی که آتوا الزکاة است، همانند کتب علیکم الصیام است. اطاعت از امیر نیز همین قسم حکم دارد. گپ من نیست، گپ کتاب خدا است.» وی تاکید کرده است: «کل دین را جستجو کنید، هیچ‌کس را پیدا کرده نمی‌توانی که برایت بگوید که اطاعت امیر واجب نیست.» همچنین این مقام حکومتی «حق دوم امیر بر مسلمان‌ها» را عدم بی‌احترامی به او دانسته است. او افزوده است: «دومین چیز این است که اهانت امیر حرام است. بغاوت از امیر مسلمان‌ها حرام است و احترام امیر مسلمان‌ها بر تو لازم است. به‌خاطری که امیر مسلمان‌ها، خلیفه خدا و رسول است.» وی گفته است: «اطاعت از امیر، اطاعت از پیامبر است و اطاعت از پیامبر، اطاعت از خدا است.» ندامحمد ندیم یکی از فرماند‌هان نزدیک به هبت‌الله آخوندزاده شناخته می‌شود. ملا هبت‌الله آخوندزاده در قندهار به‌سر می‌برد. او در این سه سال‌ونیم، پیوسته فرمان صادر کرده است. یکی از فرمان‌های ملا هبت‌الله، ممنوعیت آموزش و کار زنان و دختران است که در هیچ کشور جهان نیست.

در پی کاهش بودجه و لغو ویزاهای شماری از پناه‌جویان افغانستان در آمریکا، مجله‌ی آمریکایی فوربز در مقاله‌ی هشدار داده است که این تصمیم، زنان و دختران افغانستان را در معرض خطر اخراج به کشوری قرار داده که در آن با آپارتاید جنسیتی مواجه می‌شوند. در این مقاله آمده است که با وجود گام‌های مهمی برای عدالت و پاسخ‌گویی مقام‌های حکومت سرپرست برداشته شده است، اما حمایت از زنان و دختران افغانستان در سایه کاهش کمک‌ها و لغو ویزاها، با چالش جدی مواجه شده است. حکومت دونالد ترمپ در ماه جنوری سال جاری میلادی، روند صدور ویزا برای مهاجران را متوقف و پرواز نزدیک به یک هزار و ۶۶۰ شهروند افغانستان به آمریکا را به حالت تعلیق درآورد. مجله‌ی آمریکایی فوربز تاکید کرده است که با صدور این فرمان، بسیاری از پناه‌جویان از جمله زنان و دخترانی که به کشورهای همسایه فرار کرده بودند، با خطر جدی مواجه شدند. این مجله با اشاره به توقف کمک‌ها و لغو ویزای بیش از ۸۰ دختر دانشجوی افغانستان در عمان نوشته که آنان ممکن است بودجه‌ی حمایتی خود را از دست داده و مجبور به بازگشت به افغانستان شوند. همچنین در بخشی از مقاله آمده است که در حال حاضر، هیچ کشور دیگری در جهان وجود ندارد که زنان و دختران یک به یک از تمام حقوق انسانی خود محروم شوند و از تمام جنبه‌های جامعه حذف شوند. در حالی این مجله بر رعایت حقوق زنان و دختران افغانستان تاکید می‌کند که حکومت سرپرست از زمان بازگشت به قدرت در افغانستان، مکاتب دخترانه بالاتر از صنف ششم را بسته‌اند و در سال جدید تعلیمی نیز هیچ نشانه‌ای از تغییر این سیاست دیده نمی‌شود. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.